VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI

8. Không học không biết đạo lí

Đề: Nhân bất học bất tri lý (Người không học không biết đạo lí)

Bài làm

Người xưa có câu:
"Ngọc bất trác, bất thành khí
Nhân bất học, bất tri lý"
Nghĩa là ngọc mà không được mài dũa thì không thể trở thành món đồ có giá trị,
cũng như người mà không học thì không biết được lý lẽ. Câu nói đó đã nói lên tầm
quan trọng của việc học. Và ngày nay, để xác định một lần nữa mục đích của học tập,
UNESCO đề xướng: "Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng
định mình." Học là trau dồi kiến thức tổng quát, là tiếp thu những cái hay, cái mới, cái
tiến bộ sáng tạo... là nâng cao khả năng chuyên môn và các kĩ năng khác, đồng thời là
hoàn thiện nhân cách của bản thân.

Trước hết là chúng ta "học để biết", để nhận thức
được đúng, sai, tốt, xấu, hiểu rõ được các vấn đề. Quả thật là nếu không có học gì cà
thì bản thân chúng ta sẽ không có hiểu biết để đánh giá, nhận định đúng một sự việc,
vấn đề. Điều quan trọng hơn là sau khi hiểu được, biết được thì ta phải "làm", phải
vận dụng những gì đã học được vào thực tiễn đời sống. Có như vậy ta mới biết biết
được thành quả của việc học đã đem lại, đồng thời thông qua đó cũng đóng góp một
phần không nhỏ vào các hoạt động chung của xã hội.

Mặt khác chúng ta còn "học để chung sống" để tạo dựng các mối quan hệ giữa người với người được hòa thuận, tốt
đẹp, đầm ấm hơn nhờ tiếp thu những qui tắc giao tiếp, cách ứng xử và sự tinh tế, nhạy
bén trong từng nền văn hóa. Có như vậy cuộc sống của chúng ta sẽ trở nên hòa hợp
và có ích với cộng đồng.

Hơn thế nữa là chúng ta còn "học để tự khẳng định mình",
để chứng tỏ bản thân mình học là vì mục đích rõ ràng với ý chí phấn đấu nỗ lực
không ngừng nghỉ nhằm đạt được mục tiêu đó. Đó là một quá trình lâu dài và đòi hỏi
bản thân người học sự siêng năng, chăm chỉ, sự kiên trì, bền bỉ tới cùng. Tất nhiên
thành quả của quá trình "học và làm"như vậy sẽ đem lại nhiều lới ích và xứng đáng
với công sức mà ta đã bỏ ra. Như vậy câu nói của UNESCO khẳng định rằng học tập
là bước cơ bản cung cấp cho ta tri thức đồng thời hướng dẫn ta sử dụng tri thức vào
các mục đích tốt đẹp.

Câu nói của UNESCO đã mở ra cho ta hai khía cạnh chính của việc học: thứ nhất là học phải thông qua việc tiếp thu kiến thức trên lý thuyết; thứ hai
là học phải ứng dụng thực hành trong thực tế. Hai phạm trù này luôn sóng đôi với
nhau, bổ sung cho nhau và không thể tách rời được. Đây cũng là một trong những
bước chính yếu để việc học của một người đạt được kết quả cao. Từ đó tạo cho nền
tảng phát triển vững chắc, có năng lực trong công việc chuyên môn, rèn luyện nhân
cách bản thân tốt đẹp hơn, góp phần xây dựng xã hội văn minh, hiện đại, tiến bộ hơn
về cả "bộ mặt" lẫn con người.

Nhưng bên cạnh đó vẫn còn có những người học với mục đích đối phó, qua loa cho có. Do vậy mà họ nắm kiến thức một cách hời hợt, không sâu không chắc. Những
dạng người này cho dù có đạt được thành tích cao trong học tập thì cũng rất khó
thành công một cách bền vững cho sau này được.
Tóm lại mỗi người trong chúng ta cần ý thức rõ việc học tập, xác định mục tiêu cụ
thể, đúng đắn cho bản thân và nỗ lực không ngừng nghỉ nhằm đạt được mục tiêu để
tạo lập cho bản thân sự tự tin bản lĩnh mạnh mẽ về năng lực của bản thân, rèn luyện
đạo đức và hoàn thiện nhân cách cao đẹp.