Syberyjskie imiona

356 12 2
                                    

Tradycyjne imiona rdzennych mieszkańców Syberii: Czukczów, Jakutów i Ewenków (ci ostatni są z południowego zachodu Rosji, Mongolii i północnych Chin). Współcześnie są w większości wyparte przez imiona rosyjskie, ale to nie przeszkadza w nazywaniu nimi postaci - zwłaszcza tych z dawniejszych czasów czy odizolowanych społeczności. 


Moim źródłem był pdf książki Имена народов Сибири и Дальнего Востока.

Imiona Czukczów (z wariantami transkrypcji). Męskie:

Akai (Akaj)
Aretagin

Armol
Czajwak
(Chaivak)
Eki
(Eky)
Galmo
Igmetu
Ilirkei
(Ilirkej) - znaczenie: wysepka
Irgutegin

Jenok
(Yenok)
Jolgin
(Yolgin)
Kaam
Kaanto
Kawratagin

Kaur

Kelgi
Kergime
Keutegin

Kutykei
(Kutykej)
Nomtai
(Nomtaj)
Nukuk
Omryn
- twardy
Otke
Ragtyn
Tagrin

Tegrit

Tergilkut
Tewlianto
- imię polityka z XX wieku
Tukkai
(Tukkaj)
Tutun
Tynagirgin
- znaczenie: świt
Umky
- znaczenie: niedźwiedź
Waaltagin

Wukwun
- znaczenie: kamień
Wukwutagin
- imię postaci z filmu Naczelnik Czukotki
Wuskitegin

Żeńskie:

Ankatwaal
Arenkai
(Arenkaj)
Atanau
Gaimyna (Gajmyna)
Gemaragtyna
Giune
Imek
Itei (Itej)
Jener (Yener)
Jenneut (Yenneut)
Kalianto
Kaliat
Kamai (Kamaj)
Kauragtyna

Kawkal
Keikei
(Kejkej)
Keleneut
Kergina

Kitgin
Nuten
Omrina

Orwina

Paakai
(Paakaj)
Panai
(Panaj)
Ragtau
Ragtyna
Tuptek
Tynai
(Tynaj)
Tutukei
(Tutukej)
Weket
Wylwyne
- znaczenie: wrona
Wukwuna

Wukwut


Jakuci odeszli od tradycyjnych imion jeszcze przed XX wiekiem. Imiona utworzone od jakuckich słów są więc albo wcześniejsze, albo tworzone współcześnie.

Aichal (Aykhal) - sława
Ajan/Ajaan - podróż
Ajatas - przyjaciel
Bulczut - łowca
Darhan - ważny
Hotoj (Khotoy) - orzel
Ilgyn (Iłgyn) - młodszy
Kugidaj - gatunek ryby
Kustuk - tęcza
Kurtagas
Kutagar
Mohsogol/Moksogol (Moksogoł) - sokół
Orduk - najlepszy
Samur - deszcz
Sargy - szczęście, powodzenie
Suturuk - pięść
Tajak - łoś
Uraan - zdlony
Uzun - długi

Ajaana - podróż
Ajgylana/Ajgylaana
Ajta
Dialan
Dolguuna - fala
Kunnei - słońce
Kustukaana - tęcza
Narijaana
Sardaana - gatunek kwiatu
Sargylaana - promień światła, świt
Sulustaana - gwiazda
Turuja - żuraw
Ytkysa - psia córka (pogańskie imię mające chronić przed złym urokiem)

Poza tym za jakuckie można uznać też mocno przekształcone wersje prawosławnych imion.

Aramaan - Roman
Bajbal (Bajbał) - Paweł
Balykaar - Polikarp
Buetur, Buotukke - Piotr
Dieguer - Gieorgij
Kestekuun - Konstantin
Kirgielej - Grigorij
Omtoon - Anton
Ondurej (Ondurei) - Andriej
Suoder - Fiodor
Yldiaa - Ilia
Ystapaan - Stepan

Aana, Aanys - Anna
Alaapija - Agafia
Balbaara (Bałbaara) - Barbara
Biere - Wiera
Daaryja, Daajys
Maaryja, Maajys
Moturuona, Motuona - Matriona
Oruune - Irina
Sibiete - Lizawieta
Suoppuja - Sofia
Yldiaana - Uliana

U Ewenków tradycyjny system nadawania imion opierał się na okolicznościach urodzenia dziecka albo jego cechach.

Amoska - nic niewiedzący
Awlan - urodzony z gęstymi włosami
Begandar - urodzony w księżycową noc
Bokaldyn - urodzony na wiosnę
Buurga - burza
Buruskon
Czalban (Czałban) - biały
Dugujczan
Haga, Hagaczan - kwadratowa twarz
Helaki (Khelaki) - kuropatwa
Hosin (Khosin) - gniewny
Ilhe (Ilkhe)
Ikte - urodził się z zębem
Jelcho (Yelkho) - chudy
Jolda - oczy jak u żaby
Nahi (Nakhi) - gatunek rośliny
Niurmalan - urodził się nieoczekiwanie
Nugdai (Nugdaj)
Okire - kolejne, nie pierwsze dziecko
Onodi - wrona
Sapkar - zdolny
Senmur
Tuksaki - zając
Tolmesok

Amardak - urodzona po śmierci jakiegoś krewnego
Asandu
Asikan - piękna
Atara
Belbele (Bełbele) - urodziła się z dużymi ustami
Daurik - urodziła się szybko
Diargalik - płaczliwa
Elisuk, Elibdek - poważna
Geleme - ciemna
Ilken - urodzona ze znamieniem, pieprzykiem
Irade
Irego
Koskoro, Koskan - mała, chuderlawa
Mergelik - smutna
Olona
Omolo - zdrowa
Peja - smagła (też męskie)
Peteme
Sarimikta - urodziła się z rzęsami
Senkire
Sigunder
Siwokte - zarośla
Tereret - gadatliwa
Tygde - niepogoda
Wardaik - z dużymi oczami
Wasseka - chciwa
Waswara - niezadowolona


Imiona na każdą okazjęOpowieści tętniące życiem. Odkryj je teraz