Vedat Nedim Tör Kimdir?
Sanat ve fikir adamı olarak Türkiye'nin kültür ve sanat hayatında benzersiz bir örneği oluşturan Vedat Nedim Tör, Yapı Kredi Bankası'nın kuruluş tarihinden emekli olduğu 1977 yılına kadar bankanın kültür ve sanat etkinliklerini yönlendirmiştir. Düzenlenmesine öncülük ettiği büyük çaplı yarışmalar, folklor alanında başlattığı araştırma ve derleme çalışmaları, yaptığı yayınlar ile Yapı Kredi'nin pek çok dalda öncülük etmesini sağlayan Vedat Nedim Tör, 1985 yılında aramızdan ayrılmıştır.
Oyun yazarı; "Kadro" dergisi kurucularından; ilk "Yerli Malı Haftası", ilk "Sanayi ve Ziraat Kongresi", ilk "Radyo Spikerliği Kursu" ve çok sayıda ulusal ve uluslararası yarışmanın, serginin, organizasyonun düzenleyicisidir. Yapı Kredi Bankası'nın "sanat müşavirliği"ni yaptığı yıllarda Sanat Dünyamız adlı dergiyi yayımlamış, bankanın koleksiyon ve etkinliklerini yönlendirerek özellikle kaybolmakta olan zanaat dallarından örnekler toplamıştır.
Tarihçe
1992 yılında, Vedat Nedim Tör'ün adı verilerek kurulan, Yapı Kredi Vedat Nedim Tör Müzesi, 1950'li yıllardan itibaren Yapı Kredi Bankası bünyesinde oluşturulan sikke, madalya, nişan, işleme, kumaş, tombak, tespih, saat, Karagöz Oyunu gibi çok çeşitli, etnografik ve nümizmatik eser koleksiyonlarına sahiptir. 55.000 parçadan oluşan sikke koleksiyonu kronolojik bütünlük bakımından dünyanın sayılı koleksiyonları arasında yer almakta; yurtiçi ve yurtdışında, arkeoloji, tarih ve sanat tarihi alanlarında çalışma yapan çok sayıda araştırmacıya hizmet vermekte ve bu araştırmacılar tarafından referans olarak gösterilmektedir.
Vedat Nedim Tör Müzesi; ülke çapında, zaman zaman da ülke sınırlarını aşacak ölçüde yankılar uyandıran pek çok kültür sanat projesine de ev sahipliği yapmıştır. Gerek resmi kurumlar, gerekse özel müzeler, koleksiyonerler ve üniversitelerle geliştirdiği yüksek işbirliği ve oluşturduğu kültür ağı sayesinde, her yıl dört büyük sergiye ev sahipliği yapmakta, sergilere ek olarak bilimsel kataloglarını da yayımlamaktadır. Ücretsiz gezilebilen Müze, ayrıca araştırmacı ve koleksiyonerlere danışmanlık ve ekspertiz hizmeti de vermektedir.
Sikke Koleksiyonu
MÖ 6. yüzyıldan kronolojik olarak günümüze kadar gelen ve 55.000 parçadan oluşan "Sikke Koleksiyonu" müzenin temel koleksiyonudur. 1950'li yıllarda henüz "kültür varlığı" bilinci ve yasalarının oluşmadığı dönemlerde dağılıp dünyanın herhangi bir yerine götürülme endişesiyle sikke koleksiyonu yapılmaya başlanmıştır. Ülkenin en bilinçli ve titiz koleksiyoner ve antikacılarından satın alınarak oluşturulan sikke koleksiyonu, kendi alanında dünya nümizmatik literatüründe en çok referans verilen koleksiyon olmuştur. Ağırlıklı olarak Emevi, Abbasi, Memluk, İlhanlı, Selçuklu, Osmanlı gibi İslam ülkeleri paralarından oluşan koleksiyonda Halife Abdülmelik tarafından H. 77 M. 696 yılında sikke reformu için bastırılan Emevi sikkesi, dünyada bilinen iki örnekten biri olarak nadir eser kısmında yer almaktadır. Müze koleksiyonunda bulunan Yunan Şehir Devletleri, Roma İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu sikkeleri de hacim ve nitelik bakımından azımsanmayacak önemdedir. Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti paralarına ek olarak; Avrupa, Amerika, Asya ve Afrika kıtalarında yer alan modern devletlerin paraları da önemli bir yer tutmaktadır. Koleksiyonun bir başka can alıcı önemi ise Osmanlı madalya ve nişanlarına sahip oluşudur.
Etnografik Eser Koleksiyonları
Vedat Nedim Tör Müzesi koleksiyonlarında işlemeler, Türk kumaşları, tombaklar, gümüş eserler, tespihler gibi gündelik yaşamda kullanılan eşyalardan oluşan etnografik eserler de önemli yer tutmaktadır. 1950'li yılların başlarında toplanan bu eserler zamanla zengin koleksiyonlara dönüşmüştür. Türk işleme sanatının tüm inceliklerinin yansıdığı işleme koleksiyonu 520 parçadan, 18. ve 19. yüzyıllarda Türkiye'deki küçük atölye ve fabrikalarda dokunan kumaş eserlerden oluşan koleksiyon ise 190 parçadan oluşmaktadır. Yörük kilimleri ve heybeleri, çoraplar ve kolonlar, iğne oyası ve tığ işi keseler işleme ve kumaş koleksiyonlarının tamamlayıcı parçalarıdır. Ayrıca koleksiyonda eşine az rastlanır özellikteki tombaklardan da 50 parça bulunmaktadır.
Organik ve inorganik maddelerden yapılmış çok sayıda örneği içeren tespih koleksiyonunda, amber ağacından pelesenke, fildişinden mercana, altın ve zümrütten, kehribar ve inciye kadar 101 adet tespih vardır.
Müze'nin diğer bir koleksiyonu, yüzyıl başının gölge oyunu dalında en renkli temsilcilerinden biri sayılan Ragıp Tuğtekin'in (1892-1973) tamamlanmış Karagöz figürleridir. Bu figürlerin Ragıp Tuğtekin tarafından yapılmış; üzerine kendi el yazısıyla tanımlamaları ve tüm parçaların gruplamaları isimlerinin yazıldığı özel ciltli kutuları da Karagöz koleksiyonunun önemli tamamlayıcısıdır.
Sermet Çifter Kütüphanesi'nde bulunan, Karagöz tekniğini ve oyunlarını anlatan son derece değerli iki yazma bu koleksiyonu bütünlemektedir.
Özel Atatürk Bölümü
Müze koleksiyonları arasında, Mustafa Kemal Atatürk'e ait bazı evrak ve özel eşyanın ayrıcalıklı bir yeri vardır. Atatürk'ün annesine, kardeşine yazdığı elyazısı mektuplar, saati ve Ürdün Kralı'nın armağanı müzikli sigara kutusu her şeyden önce manevi değerleriyle paha biçilmez nitelikte eserlerdir.
Adres:İstiklal Cad. No: 285 Kat: 1 34433 Beyoğlu
Tel:(212) 252 47 00
Açık olduğu saatler
Hafta İçi 10:00-19:00
Cumartesi 10:00-18:00
Pazar 13:00-18:00