Yaratıcı Yazarlık Dersleri

Kontrol

Konu buldunuz, kurguladınız ve yazdınız. Son olarak olmazsa olmaz yapmanız gereken şey yazdığınız şeyi kontrol etmek. Öncelikle yazdığınız paragraflarda anlam bütünlüğü var mı? Cümleler anlaşılır mı? Eğer gerçekten güzel bir kurgunuz varsa ve okuyucuyu alıp götürüyorsa, yaptığınız anlatım ve imla hataları okurlarınızı gerçek dünyaya geri getirebilir. Bunu istemeyiz. O yüzden mümkün olduğunca dikkatli bir şekilde yazdıklarınızı kontrol edin.

"Eserin ilk hali boktur." demiş Hemingway. Bir başka ünlü yazar da yazdığım her dört kelimeden birini silerim demiş. Evet bu size zor gelebilir ama kontrol ederken bir sürü cümle veya kelime silmeniz gerekebilir. Özellikle de gereksiz bir ayrıntı varsa acımayın silin. 

Düzeltme yaparken kendinize sormanız gereken sorular şunlardır:

-Doğru yerden mi başladınız? Eğer ilk bölüm sıkıcı ama sonraki bölümler olaya daha çok giriyor ve heyecanlanıyor diyorsanız bilin ki hikayeye yanlış yerden başlamışsınız. Tam tersi hikayenin tüm ayrıntılarını ilk bölümde vermek de yanlıştır. Daha önceki bölümlerde de dediğim gibi okuru merak ettirmeniz lazım.

-Hikaye gereğinden fazla mı uzun?

-Konu dışı şeyler var mı?

-Yaptığınız araştırmalar kitaba çok mu yansımış? Ağır bir dille mi yazmışsınız?

Yapmanız gereken şeylerden biri ise büyük eserleri inceleyip onları kopya etmeden, örnek almaktır. İyi bir üslubun düşmanları klişeler, sadece duygusallık içeren bir hikaye, çok fazla sıfat ve zarf içeren uzun cümleler ve bozuk bir imladır.

Noktalama işaretleri konusunda hepimiz hata yapıyoruz. Hiç yapmayan neredeyse yok gibi. Bu konuda belki de bir eğitim eksiğimiz var. Ben sayısalcıyım. Ve gerçekten yazı yazma konusunda alt yapımın çok eksik olduğunu düşünüyorum. Kendim de halen hata yapmama karşın birkaç uyarıda bulunmak istiyorum.

-Cümlelere büyük harfle başlayın.

-Özel isimlerin ilk harfini büyük harfle yazın. (Biliyorum bunlar çok basit ama bunlara bile uymayanlar var.)

-Bağlaç olan de'yi ve ki'yi ayrı yazın.

-Bağlaç olan de kelimenize göre te veya ta'ya dönüşmesin.

-Üç noktayı iki nokta olarak kullanmayın.

-İki nokta üst üste noktalamasından sonra büyük harfle başlanır.

-Noktalı virgül cümle içinde kullanılır. Ardına satır başı yapılmaz.

-Noktalama işaretlerinden sonra mutlaka bir boşluk bırakın. (Sanırım bu en fazla yapılan hata.)

-Eğer kelimesini eyer diye yazmayın. (Bu tarz başka hatalar da var ancak şimdi aklıma sadece bu geldi.)

-Benim gibi yapmayın, gereken yere virgül koyun.

Evet arkadaşlar, umarım yardımcı olabilmişimdir. Bunu yazmamdaki amaç ilgilenenlere yardımcı olabilmekti. Daha çok okunma derdim yoktu. İlgilenen aratıp bu kaynağı bulur diye düşünüyorum. Benim aklıma gelmeyen, sizin dikkat ettiğiniz başka birşey varsa lütfen yorumlara yazın. Bu araştırmanın benim yazımı geliştirdiğine inanıyorum. İlk yazdıklarımla şimdiki yazdıklarım arasında fark var gibime geliyor. Siz de bir karşılaştırın ve fark gördüyseniz yine yorumlara atarsanız beni çok sevindirirsiniz. Umarım daha iyi yazmayla ilgilenenlere yararlı olabilmişimdir.