Kryjąc się w Łanie Zbóż (życie Słowian)

Mysz w tradycji ludowej

 ~~Vita Maiorum~~

Według słowiańskich i aryjskich wierzeń myszy powstały z burzy, a ich zęby powszechnie kojarzono z błyskawicami. ,,Dlatego, że podobnie jak błyskawica, zęby te są w stanie przeciąć dosłownie wszystko.'' No cóż, ciekawe spostrzeżenie. Nasi przodkowie wierzyli, że ze zgubionego mysiego zęba rodzi się dusza ludzka, która po śmierci ciała wraca w mysie szeregi dusz, aby się powtórnie wcielić w nowe ciało. Myszy oznaczały pierwotnie błyskawice i burze, a następnie dusze i duchy. 

Często mleczne zęby dzieci wrzucano do mysiej norki. Miało to zapewnić zdrowe, mocne i stałe zęby potomstwu. Zwyczaj ten był żywy jeszcze w XIX wieku, a do mysiej dziury wrzucano nie tylko dziecięce zęby, ale też spróchniałe bądź wyrwane.  Takie zęby należało rzucić przez głowę do ,,mysiego mieszkania'' i powiedzieć:

,,Naści myszko drewniany, a dajże mi kościany.'' 

Myszy często żywiły się serem, który był magazynowany w spichlerzach. Skoro gryzonie te były patronkami mocnych, zdrowych i silnych zębów. Toteż ser, albo chleb, przez nie nagryziony nabierał funkcji magicznych i stawał się amuletem chroniącym i leczącym dziąsła. Wtedy należało zjeść nadgryzione przez myszy jedzenie i już nigdy żaden ząb nie bolał.

Wierzono, że biała mysz jest pozostałością po zmorze duszącej w nocy. Kiedy przychodziła godzina, gdy zmora musiała uciec to wzywa sobie taką myszkę i w nią wchodzi. A potem ta myszka wchodzi do gęby duszonego człowieka... Tak, właśnie było.  Z zachowania myszy wróżono sobie także jaka zima nastanie. Kiedy wiele myszy w jesieni widziano przy budowlach lub gumnach (budynki, w których składało się zboże przed wymłóceniem) to znaczyło, że zima będzie sroga. W Wielkopolsce żywy był przesąd, aby nie pożyczać nic nikomu w dniu, w którym ocieli się krowa. Złamanie tego zakazu mogło spowodować, że mućka utraciłaby mleko, a myszy wyrządziłyby wielkie szkody dla gospodarstwa.
 

  Podobnie jak jaskółki, myszy utożsamiano z czarownicami. Wiedźmy, przy pomocy czarów i zeschłych liści potrafiły również wyczarować te zwierzęta. Gryzonie były szanowane i traktowane jako szkodniki, lecz ich zabicie nie zawsze łączyło się z aprobatą. Jak wspominałyśmy wcześniej, uważano że pod postacią myszy może wędrować ludzka dusza. Niekiedy dusza opuszczała ciało człowieka tylko na chwilę, podczas snu, i wchodziła w tego gryzonia. Kiedy zabito mysz, to duch nie mógł powrócić do ciała, co też uniemożliwiało wędrówkę do raju po śmierci.