Sefiller

FİRARIN CİLVELERİ

Aynı gece Force Hapishanesi'nde neler olmuştu bakın: Babet, Brujon, Gueulemer ve tecritte olmasına rağmen Thénardier bir kaçış planı hazırlamıştı. Montparnasse'ın Gavroche'a anlattıklarından anlaşıldığı gibi, Babet bu işi hemen o gün kendi hesabına gerçekleştirmiş bulunuyordu. Montparnasse onlara dışarıdan yardım edecekti.

Brujon, bir ceza odasında bir ay süreyle kalmış olduğundan, orada evvela kalın bir ip örmeye, sonra da bir plan olgunlaştırmaya yetecek vakti bulabilmişti. Eskiden hapishane disiplininin, mahkûmu kendi başına bıraktığı bu acımasız yerler dört taş duvar, bir taş tavan, taş döşeli bir zemin, bir kamp yatağı, demir parmaklıklı bir tepe penceresi ve demir kaplamalı bir kapıdan meydana geliyor ve adına hücre deniyordu. Fakat hücresözü fazlasıyla dehşetengiz bulundu. Onun için, şimdi bunlar bir demir kapı, demir parmaklıklı bir tepe penceresi, bir kamp yatağı, taş döşeli bir zemin, bir taş tavan ve dört taş duvardan meydana geliyor ve adına da ceza odası deniyor. Görüldüğü gibi, hücre olmayan bu odaların sakıncalı yanı, çalıştırılması gereken insanları düşünmeye sevk etmesidir.

İşte Brujon da düşünüp taşınmış ve sonunda ceza odasından bir iple birlikte çıkmıştı. Charlemagne Avlusu'nda pek tehlikeli bir kişi olarak tanınmış olduğundan, onu Yeni Bina'ya koydular. Brujon'un Yeni Bina'da bulduğu ilk şey Gueulemer, İkincisi de bir çivi oldu; Gueulemer, yani suç ve bir çivi, yani özgürlük.

Brujon hakkında tam bir fikir edinmenin artık zamanıdır. Brujon, görünüşte narin bir vücut yapısı ve iyice düşünülüp tasarlanmış bir uyuşukluk kisvesi altında nazik, zeki ve hırsız bir bıçkındı; okşayıcı bir bakışı, gaddarca bir gülümsemesi vardı. Bakışı iradesinden, gülümsemesi tabiatından geliyordu. Sanatının ilk yapıtlarım damlardan vermişti; dam kaplamalarını soyan, yağmur oluklarını sığır işkembesi demlen usulle kaldıran kurşun sökücülerin zanaatında büyük ilerlemelere yol açmıştı.

Bir kaçış için zamanı gayet elverişli kılan bir şey de, tam o sırada dam aktarıcıların hapishane damını örten arduvazların bir kısmını tamir etmekte, bağlarını yenilemekte olmalarıydı. Saint-Bernard Avlusu bu yüzden, artık Charlemagne Avlusu ile Saint-Louis Avlusu'ndan büsbütün ayrı olmaktan çıkmıştı. Yukarılarda iskeleler, basamaklar, başka bir deyişle, kurtuluş yönüne uzanan köprüler, merdivenler vardı.

Dünyada görülebilecek en çatlaklı, en harap bina olan Yeni Bina, hapishanenin zayıf noktasıydı. Duvarlarını güherçile öylesine kemirmişti ki, tavan kemerlerini ahşap kaplamak mecburiyeti hasıl olmuştu, çünkü buralardan kopan taşlar yataklarında yatan mahpusların üstüne düşüyordu. Bu köhneliğine rağmen, bir hata sonucu en tehlikeli sanıklar Yeni Bina'ya kapatılmakta, hapishane dilinde dendiği gibi, "ağır suç erbabı" kişiler hep oraya konulmaktaydı.

Yeni Bina'da üst üste dört yatakhane ile bir de adına Havadar Yer denilen bir çatı katı bulunuyordu. Force düklerinin eski mutfaklarına ait olması muhtemel geniş bir baca borusu, zemin kattan çıkıp dört katı geçmekte, yassı bir istinat sütunu halinde bütün yatakhaneleri ikiye böldükten sonra gidip damı delmekteydi.

Gueulemer'le Brujon aynı yatakhanedeydiler. Önleyici bir tedbir olarak, onları aşağı kata koymuşlardı. Tesadüfen, yataklarının baş tarafı baca borusuna dayanıyordu.

Thénardier de tam onların tepesinde, şu Havadar Yer denilen çatı katında bulunuyordu.

Culture-Sainte-Catherine Sokağı'nda, itfaiye kışlasını geçtikten sonra hamamın büyük kapısı önünde duran bir yolcu, çiçeklerle, tahta saksılarda ağacımsı bitkilerle dolu bir avlu ve avlunun sonunda yükselen yeşil pencere kepenkleriyle şen cepheli, iki kanatlı, dairesel ve damı kubbeli beyaz bir köşk görür. Jean Jacques'ın şairane kırsal hülyası. En çok on yıl öncesine kadar bu köşk, gerisinde yükselen kocaman, siyah, suratsız, çıplak bir duvara veriyordu sırtını. Force'un devriye yolu duvarıydı bu.