Sefiller

-ALTINCI KİTAP-

Küçük Gavroche

I

RÜZGÂRIN MUZİPLİĞİ

1823'ten bu yana Montfermeil'deki lokanta bozuntusu, iflas uçurumunda değil de küçük borçların batağında yavaş yavaş boğulur, yok olurken, karı koca Thénardierlerin iki çocuğu daha olmuştu, ikisi de erkekti bunların. Böylece ikisi kız, üçü oğlan beş çocuk ediyordu. Bu kadarı fazlaydı.

Thénardier Kadın son iki çocuğu, bunlar henüz küçük yaştayken, birer bebekken, başından atmanın yolunu buldu ve bundan garip bir mutluluk duydu.

"Başından atmak" burada tam yerinde kullanmış bir deyimdir. Bu kadında tabiatın yalnızca bir parçası vardı. Mareşal La Mothe-Houdancourt'un karısı gibi, Thénardier Kadın da yalnızca kızları için anaydı. Analığı orada bitiyordu. Onun insan soyuna karşı kini, kendi oğullarından başlıyordu. Zalimliği oğullarından yana sarp ve dikti, yüreğinin bu tarafında bir uğursuz yalçın bayır yükseliyordu. Daha önce de gördüğümüz gibi, Thénardier Kadın büyük oğlundan nefret ediyordu. Öbür ikisinden ise tiksiniyordu. Niçin? Çünkü. Sebeplerin en müthişi ve cevapların en tartışma götürmezi: Çünkü.

"Bir çocuk ağılına ihtiyacım yok," diyordu bu ana.

Thénardierlerin son iki çocuklarından kurtulmayı, hatta bundan kazanç bile sağlamayı nasıl başardıklarını biraz anlatalım.

Birkaç sayfa yukarıda sözünü ettiğimiz şu Magnon kız, iki çocuğuna safdil ihtiyar Gillenormand'dan nafaka bağlatmayı beceren kızdan başkası değildi. Célestins Rıhtımı'nda, kötü şöhretini güzel kokuya çevirmek için elinden geleni yapmış olan şu eski Petit-Musc Sokağı'nın köşesinde oturuyordu. Bundan otuz beş yıl önce Paris'in Seine Nehri kıyısındaki mahallelerini kasıp kavuran büyük kuşpalazı salgını hatırlardadır. Hatta bilim, bu salgından yararlanarak şap üfleme usulünün etkinliği hakkında geniş tecrübeler edinmişti. Günümüzde bu usulün yerini, çok daha yararlı olan tentürdiyot sürme usulü almıştır. İşte bu salgın sırasında Magnon kız, aynı gün içinde, biri sabah biri akşam olmak üzere, henüz pek küçük yaşta olan iki oğlunu kaybetti. Büyük bir darbe oldu bu onun için. Bu çocuklar anaları için büyük değer taşıyorlardı. Ayda seksen frank demekti onlar. Bu seksen frank Mösyö Gillenormand adına, onun tahsildarı, Roi-de-Sicile Sokağı'nda eski bir emekli mahkeme katibi Mösyö Barge tarafından gayet düzenli bir şekilde ödenmekteydi. Çocuklar ölünce onlarla birlikte maaş da gömülmüştü. Magnon kız bir çare aradı. Onun da bir üyesi olduğu bu karanlık, pis işler loncasında her şey bilinir, her şey saklanır, karşılıklı yardımlaşılır. Magnon kıza iki çocuk lazımdı; Thénardier Kadın'ınsa iki çocuğu vardı. Aynı cinsten, aynı yaşta. Birisi için bu iyi bir çözüm, ötekisi için de iyi bir yatırımdı. Küçük Thénardierler, küçük Magnonlar oldular. Magnon kız, Célestins Rıhtımı'ndan ayrıldı ve gidip Clocheperce Sokağı'na yerleşti. Paris'te bir kimseyi kendi kendisine bağlayan kimlik bağı, bir sokaktan öbürüne geçince kopar.

Nüfus dairesi hiç haberdar edilmediğinden sesini çıkarmadı; böylece değişim işlemi gayet sade bir şekilde olup bitti. Yalnız Thénardier, ödünç verilen çocuklar için ayda on frank istedi. Magnon bu parayı ödeyeceğine söz verdi, hatta ödedi de. Mösyö Gillenormand'ın taahhüdünü yerine getirmeye devam ettiğini söylemeye gerek yok. O, her altı ayda bir yavruları görmeye geliyordu. Değişikliğin farkına varmadı. Magnon ona:

- Mösyö, ne kadar da benziyorlar size! deyip duruyordu.

Kolayca hüviyet değiştirmesini bilen Thénardier, bu fırsattan yararlanıp Jondrette oldu. Onun iki kızı ile Gavroche, iki küçük kardeşleri olduğunu fark edecek zamanı pek bulamamışlardı. Sefaletin bir derecesinde, insanı âdeta bir tayf kayıtsızlığı sarar; çocuklar göze ölü hayaletler gibi görünür. En yakınlarınız bile çoğu zaman sizin için gölgeden ibaret şekillerdir, hayatın bulanık zemini üzerinde ancak şöyle böyle fark edilirler ve kolayca yeniden görünmezliğe karışıverirler.