Sefiller

BİRİNCİ KISIM -BİRİNCİ KİTAP-

Her neyse, Digne'de dokuz yıl piskoposluk ettikten, oturduktan sonra bütün bu söylentiler, küçük şehirleri, küçük insanları meşgul eden bu lakırdı kırıntıları tamamen unutulup gitmişti. Bir daha kimse bunlardan söz etmeye, hatta bunları anmaya cesaret edemedi.

Mösyö Myriel Digne'e geldiğinde yanında yaşlı bir kız vardı. Matmazel Baptistine'di bu: Mösyö Myriel'in kendisinden on yaş küçük kız kardeşi.

Evde çalışan olarak, Matmazel Baptistine'le yaşıt, Madam Magloire adında bir hizmetçileri vardı. Bu Madam Magloire papaz efendinin hizmetçiliğini yaptıktan sonra, şimdi artık hem matmazelin odacısı hem de monsenyörün kâhya kadınlığı unvanlarını kendinde toplamış bulunuyordu.

Matmazel Baptistine uzun, solgun, zayıf, yumuşak bir kişiydi; "saygıdeğer" kelimesinin ifade ettiği ideali gerçekleştiriyordu, oysa bir kadının saygıya değer olması için mutlaka anne olması gerekirmiş gibi görünürdü. Hiçbir zaman güzel olmamıştı; sürekli hayır işleri içinde geçen hayatı ona bir beyazlık, aydınlık katmıştı. Öyle ki ihtiyarlığında, iyilikten kaynaklandığını söyleyebileceğimiz bir güzellik gelmişti üstüne. Gençliğinde cılızlık olan şey, olgunluk çağında şeffaflık halini almıştı ve bu şeffaflık da içindeki meleğin varlığını belli ediyordu. O, bir bakire olmaktan çok bir ruhtu. Kişiliği gölgeden yapılmış gibiydi; ancak cinsiyetini belli edecek kadar bir cismi vardı. Parıltıdan yapılmıştı daima önüne bakan iri gözler; bir ruhun yeryüzünde kalması için bahaneydiler.

Madam Magloire beyaz, yağlı, tombul, telaşlı bir küçücük ihtiyardı. Daima soluk soluğaydı. Bu da önce hamaratlığından sonra da astımından ileri geliyordu.

Geldiğinde Mösyö Myriel'i, protokol sıralamasında piskoposları tuğgenerallerden hemen sonraya koyan İmparatorluk kararnamelerine uygun bir şatafatla karşılayıp piskoposluk sarayına yerleştirdiler. İlk ziyaretçileri belediye başkanıyla belediye meclisi başkanı oldu. O da ilk ziyaretini generale ve valiye yaptı.

Yerleşme sona erince şehir halkı, artık piskoposunu iş başında görmeyi beklemeye başladı.

II

MÖSYÖ MYRIEL - MONSENYÖR BIENVENU OLUYOR

Digne'deki piskoposluk sarayı hastaneyle bitişikti.

Piskoposluk sarayı, 1712 yılında Digne Piskoposu olan Paris İlahiyat Fakültesi doktorlarından Simore Rahibi Monsenyör Henri Puget tarafından, geçen yüzyılın başlarında inşa ettirilmiş geniş ve güzel bir taş konaktı. Hakiki bir aristokrat ikametgâhıydı. Piskoposun özel dairesi salonlar, odalar, eski Floransa tarzında kemerli gezinti yerleriyle hayli geniş tören avlusu, şahane ağaçlar dikili bahçeler... Her şey ama her şey tantanalı bir hava taşıyordu. Zemin katta bulunan ve bahçeye açılan uzun ve nefis bir galeri biçimindeki yemek salonunda, Monsenyör Henri Puget 29 Temmuz 1714 günü, monsenyörlerden Embrun Prensi Başpiskopos Charles Brûlart de Genlis, Grasse Piskoposu Antoine de Mesgrigny, Fransa Başrahibi Saint-Honore de Lerins'in Rahibi Phillippe de Vendöme, Piskopos Vence Baronu François de Berton de Grillon, Piskopos Glande ve Senyörü Cesar de Sabran de Forcalquier ve tapınak rahibi, kralın günlük vaizi, Piskopos, Senez Senyörü Jean Soanen şerefine bir ziyafet vermişti. Bu yedi saygıdeğer kişinin portreleri bu salonu süslediği gibi, o unutulmaz 29 Temmuz 1714 tarihi de yine burada, beyaz bir mermer masaya altın harflerle kazınmış bulunuyordu.

Hastaneyse küçük bir bahçesi olan tek katlı, dar ve alçak bir evdi.

Gelişinden üç gün sonra Piskopos, hastaneyi ziyaret etti. Ziyaretten sonra, müdürden evine kadar gelmesi ricasında bulundu.