Fanfiction

2. Bölüm - Fanfiction Yasal Mıdır? Para Kazanılabilir mi?

Siteye bu adresten ulaşabilirsiniz,    https://kindleworlds.amazon.com/

0,99-3,99 dolar arasında değişen e-kitap geliri, kitabın asıl sahibi, fanfictionu e-kitap haline getiren yazar ve Amazon arasında bölüştürülüyor. 5.000 ila 10.000 kelimeye kadar olan e-kitap %20, 10.000 kelimeden fazla olan e-kitap ise %35 gelir elde edebiliyor. Fanfiction yazmanın telif hakkına dahil olmayan eserler hakkında yazma konusunda herhangi bir hukuki sorunu yok. Fakat eserin kamu malı sayılması için yazarın ölümünün üzerinden 50 yıl geçmiş olması gerekiyor. Amazon bu platform sayesinde hukuki boyutları aşmış görünüyor ve bu sayede hem yazarlara ek bir gelir kaynağı, hem fanfiction yazarlarına fark edilmeleri için bir şans vermiş oluyor. Ayrıca da kendisi de bu el değmemiş pastadan pay kapmış oluyor. Bir de düşünün, bu hikayeler içinde 10 tane " Grinin Elli Tonu " gibi tutan e-kitap olsa film, dizi ve bunun gibi pek çok hakkına da ortak olmuş olacak~ :D 

Elbette bu olayla birlikte tartışmalar da başlamış durumda. Kimi eleştirmenler bazı fanfictionların asıl eserden bile daha iyi olabildiklerini belirtiyor. Ancak bazı yazarlar buna kesinlikle karşıyken bazılarının büyük endişeleri var. Mesela ünlü yazar Ursula K.Le Guin fanfictionların " Kendi dünyasını işgal ettiklerini " söylüyor. Daha önce kendi eserlerinden yola çıkarak yayınlanmış bir başka fanfiction kitabı yasaklatan, eserleri hakkında fanfiction yazılmasına kesinlikle karşı çıkan ve bu konudaki sertliğini en başından beri koruyan Anne Rice fanfiction yazarlarına " Kendi karakterlerini oluşturmalarını " öğütlüyor. Belki de en çok fanfiction yazılan fandomlardan biri olan Harry Potter'ın yazarı J.K.Rowling ise Harry Potter karakterine yüklenen cinsellikten şikayetçi. Ancak yine de diğer yazarların aksine fanfictiona destek olan yazarlardan. Onun Amazon ile anlaşıp anlaşmayacağı ise hala büyük bir merak konusu. Zira Rowling kendi eserlerinin hakları konusunda işi oldukça sıkı tutan birisi. Hala yarattığı evren üzerinden para kazanmaya devam ederken bu tür girişimlere yanaşacağını pek sanmıyorum.

Wattpad sitesi de son yıllarda fanfiction yazarlarının kendilerini gösterebilecekleri bir başka platform olmayı başardı. Özellikle de One Direction fandomunda yazan yazarların kazandıkları başarılar ünlü yapım şirketlerini ve kitap evlerinin dikkatini buraya çevirdi. Asker eşi olan ve garsonluktan makyözlüğe kadar pek çok işte çalışmış genç bir kadın olan Anna Todd, hayranı olduğu One Direction grubunun sevilen üyelerinden Harry Stiles hakkında yazdığı erotik yönleri de olan fanfiction serisini 4 kitapta (Before eklenince 5) yayınladıktan sonra kısa sürede meşhur olarak dikkatleri üzerine çekti. Ardından ünlü yayın evi Simon&Schuster ile yüz binlerce dolarlık bir anlaşma imzalayan Anna Todd aslında Wattpad'ın kullanım patlamasını da sağlayan yazarların başında geliyor. 4 kitabının toplam okunma sayısı 1 milyarı aşan, After serisi olarak anılan bu seri önce kitap olarak yayınlandı ve şimdi de Paramount tarafından sinemaya uyarlanıyor.

Sony şirketi Wattpad yazarlarından LDCrichton ile anlaşarak RPF (Real Person Fanfics) - Gerçek İnsanlar Hakkında Hikayeler dalında " What Makes You Beautiful " isimli fanfictionu One Direction grubunun hayranlarına resmi Sevgililer Günü hediyesi olarak yayınlamıştır. Bu şirketin grubun Amerika'daki promosyonunu yapmak için seçtiği etkinliklerden biri olmuştur. Yani Wattpad'ın da fanfiction yazarlarına fırsatlar tanıdığını söyleyebiliriz.

Bütün riskleri göze alarak Amazon ile anlaşan fanfiction sahibi kendi oluşturduğu ve lisansız olan bu hikayenin daha sonradan çalınması, satılması veya el konulmasına da zemin hazırlamış oluyor. Üstelik yayınladığı Kindle Worlds platformunun daha sonra eserinden gelecek her türlü gelire de ortak olmasına izin vermiş oluyor. Ayrıca Kindle Wolds'un bazı sınırlamaları fanfiction yazarlarını kendisinden uzaklaştırıyor. Bunun başında crosscover hikayelere (örn, Harry Potter ve Supernatural karakterlerinin birlikte atıldığı bir macera) izin vermemesi geliyor. Oysa Fanfictionun en eğlenceli dallarından birisi crosscover hikayelerdir. Ayrıca seksüel içeriklere izin vermiyor, oysa fanfictionların çoğu cinsellik içermektedir. Kendi hikayelerinizin haklarını koruma konusunda da sizi oldukça yalnız bırakıyor. Örneğin Vampire Diaries dizisi hakkında bir fanfiction yazdınız ve bu hikayedeki yeni bir karakter okuyucular tarafından çok tuttu, Warner bu karakteri dizide kullanma hakkına sahip oluyor ama siz ne yazık ki ekstra bir ücret alamıyorsunuz. :/ Bütün bu eksi yönleri nedeniyle Kindle Worlds Wattpad gibi hikayeleri okuyuculara ücretsiz sunan sitelerle mücadele edemiyor.

Ancak yine de 10.000 kelime gibi kısa bir hikayeden %35 gelir elde etmek hiç de azımsanmayacak bir durum. Tabii iyi bir gelir elde edebilmek için hikayelerinizin çooook okunması gerekiyor.^^ Gelir küçük olsa bile çok sevilen ve fanları olunan fanfiction yazarları için bu riski göze alınabilir görünüyor. Özellikle de daha fazla yazar, şirket ve eserle anlaşıldığında bu platformun önüne geçmek mümkün olacak mı? Gelecekte yazarlar eserlerinin başkaları tarafından fanfictiona dönüşüp ellerinden kayıp gidecekleri endişesi nedeniyle en başından kurallar koymaya başlayabilirler mi?

Bu soruların sonu gelmez. Gerçekten benimle bu konu hakkında fikir alışverişinde bulunmak isteyenleriniz varsa lütfen yorum bırakın. Çünkü bu konu gerçekten konuşmak ve tartışmak istediğim bir mesele. Henüz anlaşılan eserler arasında benim yazdığım fandomlar bulunmuyor. Tabii İngilizce dışında başka dillerde e-kitapların kabul edilmemesi de can sıkıcı çünkü kendi dilim Türkçe'nin anlatmak istediğim duyguları en iyi anlatabileceğim dil olduğunu düşünüyorum. Ayrıca yasal konulardaki boşlukları yüzünden de Kindle Worlds mesafeli yaklaştığım bir site. Yine de fanfiction dünyasına getirdiği büyük adım, resmileşmeye ve yeni bir edebiyat dalı gibi algılanmaya doğru ilerleyen bu evren için önemli bir gelişme içerdiği için yazıda yer verdim.^^ Bir sonraki bölümde en popüler fandomları ve genel fanfiction terimlerine yer vermeye çalışacağım.^^ Keyifli fanficler ♥