~بهتر بنویسیم✒

🔸️املا~عامیانه نویسی(هکسره)

عامیانه نویسی
قسمت دوم👇🏻
________________

🔹️این هکسره که می‌گویند چیست؟ اصلاً چرا اشتباه می‌شود؟

زبان فارسی تعداد زیادی تکواژ با صدای e دارد. همین موضوع باعث می‌شود تا در استفاده از «–ِ» و «ه» دچار اشتباه شویم. در نگارش فارسی، کسره «–ِ» و حرف «ه» به یک صورت تلفظ می‌شوند و به آن هکسره می‌گویند. در ادامه به بررسی چند روش برای تشخیص نحوۀ درست‌نویسی هکسره خواهیم پرداخت تا ببینیم «حاله من» درست است یا «حالِ من»!

🔹️اگر به جای «ه» از «است» استفاده کنیم جمله درست باقی می‌ماند؟

اگر هنگام استفاده از هکسره جواب سوال بالا مثبت بود، پس استفاده از حرف «ه» در آخر کلمۀ مورد نظر درست است، در غیر این صورت باید «ه» را حذف کنیم. مثلا وقتی می‌گوییم «ظاهرش بده» با حذف «ه» از آخر کلمۀ «بده» و جایگذاری «است» جمله تبدیل به «ظاهرش بد است» می‌شود که کاملاً صحیح است؛ اما اگر بنویسیم «ماشینه خارجی خراب شد» اشتباه است؛ چرا که با حذف «ه» جمله تبدیل به «ماشین است خارجی خراب شد» می‌شود که اصلاً معنایی ندارد، پس « ماشینِ خارجی خراب شد» صورت درست آن است.
البته توجه داشته باشید این روش استثنائاتی نیز دارد. در مواردی که «ه» به عنوان معرفه استفاده می‌شود، این روش کار نمی‌کند. «ه» برای معرفه در واقع در کلماتی مانند «خانمه، پسره» هستند و «اون خانمه از اینجا رد شد» منظورمان خانمی است که می‌شناسیم. اگر بگوییم «اون خانم است از اینجا رد شد» معنی جمله اشتباه می‌شود، اما باز هم استفاده از «ه» صحیح بوده و هکسره به درستی رعایت شده است.

🔹️یک کاما می‌تواند راهگشای مشکل هکسره باشد!

اگر بعد از به کار بردن «ه»، کلمۀ دیگری بیاید،. به طوری که آن دو کلمه به هم مرتبط باشند، استفاده از هکسره اشتباه است و باید آن را حذف کرد. مثلا وقتی می‌گوییم «سازه بدی داری» اشتباه است، چون دو واژه‌ی «ساز» و «بدی» به هم مرتبطند و استفاده از «ه» بین این دو کلمه اشتباه است. پس به صورت « سازِ بدی داری» درست است و هکسره لازم نیست. مثلاً در تصویر زیر، کلمۀ تایید به اشتباه تاییده نوشته شده است، که با روش ذکر شده می‌توان آن را اصلاح کرد.
اما اگر بعد از «ه» مکث کنیم و واژه‌ی بعدی با این کلمه مرتبط نباشد می‌توانیم از «ه» استفاده کنیم. نکته‌ی دیگری که باید به آن توجه داشته باشیم این است که اگر بتوان بعد از «ه» کاما (،) قرار دهیم، استفاده از آن کاملاً درست است. برای مثال وقتی می‌گوییم «تمام حرفت درسته»، درست است؛ چون بعد از «درسته» می‌توان مکث کرد و علامت کاما هم گذاشت.
 
🔹️آخر جمله هم به کمک می‌آید!

اگر هکسره در آخر جمله بود، حتما باید «ه» استفاده شود. این روش به اولین روشی که بالاتر گفتیم بسیار مرتبط است. مثلا وقتی می‌گوییم «اسم پسرش آراده» کاملا درست است. چون «آراده» در پایان جمله آمده است و صورت کتابی آن می‌شود «اسم پسرش آراد است». مسلماً «اسم پسرش آرادِ» صورت غلط این مورد خواهد بود.
نکته‌ای بسیار مهم در این مورد، کلماتی هستند که «ه» جزء خود کلمه است و بدون آن اشتباه است. مثلا نقاره، پیاله، خانه … . برای تشخیص این کلمات کافی‌ست آن‌ها را با حرف «ی» بعد از آن‌ها بخوانید و اگر درست بودند پس می‌توانید از «ه» استفاده کنید. مثلا عصاره‌ی آن، خانه‌ی روستایی، نقاره‌ی زیبا. این عبارت‌ها کاملا درست هستند.

🔹️نحوۀ صحیح به‌کار‌بردن هکسره

آوای /e/ در پایان واژه‌های زبان فارسی دو نمود خطی و حداقل چهار کاربرد زبانیِ متفاوت دارد:

▫️نقش‌نمای اضافه که به‌صورت «کسره» ظاهر می‌شود: دوستِ تو، مدادِ من، کوهِ دماوند.

درست: حال من خوب است.

نادرست: حاله من خوب است.

پس: یادمان باشد برای ربط‌دادن «موصوف و صفت» و «مضاف و مضافٌ الیه» استفاده از «ه/ ـه» غلط است. در این مورد، باید به سراغ «ـِ» برویم.

به‌جایِ «است» و حروف آخر بعضی واژه‌ها، وقتی به‌صورت محاوره نوشته می‌شوند، ظاهر می‌شود: حالم خوبه، می‌خوره، اگه.

درست: حال من خوبه.

نادرست: حال من خوبِ.

پس: این‌طور مواقع، جواب این سؤال می‌تواند تکلیف ما را روشن کند: «آیا اگر به‌‌جای «ه/ ـه» از «است» استفاده کنیم، جمله به‌شکل درست باقی می‌ماند؟ اگر جواب مثبت بود، مطمئن می‌شویم استفاده از «ـِ» غلط است و باید به سراغ «ه/ ـه» برویم: «حال من خوب است».

▫️نشانۀ معرفه در زبان گفتاری که به‌صورت «ه» ظاهر می‌شود: دختره، پسره، مغازه‌داره.

درست: به دختره زنگ زدی؟

نادرست: به دخترِ زنگ زدی؟

▫️به‌عنوان حرف اصلی در انتهای کلمات ظاهر می‌شود: دانه، انگیزه، روزنه، خانه.

درست: دسته‌بیل، دسته‌هاونگ.

نادرست: دستِ بیل، دستِ هاونگ.

کلماتی که به «ـه» آخر چسبان و «ه» آخر تنها ختم می‌شوند و «ه/ ـه» جزئی از کلمه محسوب می‌شود: دانه، انگیزه، روزنه، خانه، ستاره، کوزه، میوه.

درست: دسته‌بیل، دسته‌هاونگ.

نادرست:دستِ بیل، دستِ هاونگ.

پس: یادمان باشد وقتی کلمه‌‌ای به «ه/ ـه» ختم می‌‌شود و «ه/ ـه» جزئی از خود کلمه است، نباید از «ـِ» به‌جای «ه/ ـه» استفاده کنیم. همچنین، برای اتصال چنین کلماتی به کلمۀ بعدی، باید به‌جای کسره، به سراغ «ی» یا «ۀ» برویم

درست: خانه‌ی من، خانۀ من.

نادرست: خانِ من.

.
.
.
______°🖤°______
اینم از ه کسره^-^
امیدوارم کمک کننده باشه بهتون😅😃