“Unsa’y mas lawom,” akong pangutana sa imuha, samtang nagbaklay sa puting balas, may mga kabhang nga katunga rang nakalubong niini mura’g mga patay nga naabtan og kakapoy ang naglubong ug gibilin nalang. Ang kabugnaw sa parat nga hangin milantay sa akong naw’ng. “Dagat o mata?”
“Siyempre, dagat,” anà ka. “Unsaon man pagkalunod sa mga batà sa Mediterranean Sea sa mata nga igù ra man mutan-aw, ang tawo muginhawa og lawon, human mulingì na sa laing mga butang.”
Sabagay pod, hunà-hunà nakò. Ang natural nga pwersa sa tubig mulukop og usa ka bukid sa mga panahon nga naa’y linog, usahay kung maglawig ang usa ka bapor dilì na kini makaabot sa pikas dungûanan tungod sa mga higanteng balod, ug inig kantelado ang dagat, usahay naa’y mga tawo nga maligo sa baybay unya dilì na mauga og balik.
“Pero kung tan-awon nimo pa’g usab,” padayon niya, ug mitan-aw sa kahapsay sa tubig. “Ang dagat ug mata dilì kaayo halayô. Ang duha puros parat. Ug bisan usahay dilì na makita nga nagalutaw ang mga patay, ang mga lawas niini anaa gihapon sa sulod, nangaagnas pero parte gihapon sa tubig. Kung sa dagat, ang patay mupabaybay, ang mata pod mupabaybay sa iyang mga anheng pamaagi sa mga parat nga balod sa luha. Inay iho, dilì kini ang mukaon sa mga memorya sa mga nangawala, ubang mga tawo ang magdala niini sa ilang mga alimpatakan.”
May mga butang nga dilì madala sa sulog sa tubig. Mawalà man ang lawas, ang tiil, ang buhok, ang pitík sa kasingkasing, ang kainit sa dugô, apan magpabilin gihapon ang ilang pagkaanaa sa mga makahinumdom sa ilaha.
Taas na ang adlaw ug layô na pod ang tubig sa hunas. Ang mga gagmay nga puting bato nisuksuk sa akong mga lutahan.
Nihilom ka, akong napanid-an. Gilingì taka, apan wala na ka.
Ang mga kabhang nangawala na pod, ang nabilin nalang mao ang puting uga nga balas nga ginahikap sa init nga hangin. Ug duha ka tunob sa tiil niini, nga sa dilì madugay kaonon na sab sa taub.
