Profesjonalny wspomagacz pisarza

8. Zespół Otella

Zapewne wielu z Was słyszało o zaburzeniu psychotycznym, jakim jest zespół Otella. W typowej formie występuje u alkoholików lub w stanie upojenia alkoholowego i dotyka najczęściej mężczyzn. Odczuwalna jest patologiczna zazdrość o partnerkę i bezustanne podejrzenia o zdradę. Nie jest to jednak racjonalny osąd, lecz urojenie.
Warto dowiedzieć się, jakie są przyczyny choroby i inne objawy zespołu Otella. Czy leczenie tej choroby psychicznej jest możliwe, a także, jak mogą sobie radzić osoby, których partner na nią cierpi?

Przyczyny:

Patologiczna zazdrość i niezasadne podejrzenia wynikają z obniżonej samooceny cierpiącego na zespół Otella. Zwykle ma on świadomość, że swoim zachowaniem zniechęca do siebie partnerkę. Wtedy dochodzi lęk przed odejściem.
Ryzyko pojawiania się zespołu Otella zwiększa się, gdy występują zaburzenia osobowości, których głównym objawem jest chorobliwa podejrzliwość.

Objawy:

Alkoholik, który cierpi na zespół Otella, jest pewny, że jest zdradzany, więc ciągle oskarża partnerkę o posiadanie kochanków. Są nimi zazwyczaj sąsiedzi, przyjaciele, często nawet obcy ludzie. Wobec osób, które według niego uczestniczą „w spisku" i próbują zatrzeć dowody domniemanej zdrady, bywa zwykle agresywny i opryskliwy. Osoba pijana nie potrafi kontrolować emocji, dlatego sytuacje te często wymykają się spod kontroli i mogą być niebezpieczne. Początek psychozy jest na ogół powolny. W tym czasie dochodzi do nieustannych scysji z powodu zadręczających pytań o wierność seksualną, żądań wyjaśnień, śledzenia każdego kroku partnera, sprawdzania bielizny osobistej i pościelowej, szukania „znaczących" śladów na ciele. Zmieniony wyraz twarzy partnerki odczytywany jest jako bardzo „znamienny", dowodami zaś w przekonaniu chorego stają się najbardziej przypadkowe i niewinne sytuacje, zdarzenia, gesty, wypowiedzi partnera i innych osób.
Chorobliwa zazdrość nie ogranicza się jedynie do snucia podejrzeń. Mężczyźni cierpiący na zespół Otella podejmują własne śledztwa, a nawet wynajmują detektywów. Gdy ci nie odnajdują dowodów zdrady, również zostają posądzeni o spiskowanie.

Zdarzają się także rzadkie przypadki zachorowania na obłęd zazdrości wśród kobiet, a także u osób w podeszłym wieku cierpiących na psychozę starczą w wyniku zmian neuronalnych w ogólnym układzie nerwowym.

Osoby cierpiące na paranoję alkoholową uporczywie żądają „przyznania się" do niewierności przez partnera, zwykle idzie za tym obietnica, że po „przyznaniu się" niewierność zostanie wybaczona i dalsze życie małżeńskie/partnerskie będzie przebiegać „normalnie". Skutki „przyznania się" jednakże są zwykle zupełnie inne: następuje eskalacja podejrzeń oraz żądania „przyznania się" do zdrady z coraz to innymi kochankami.
Może się zdarzyć, że partner osoby chorującej na zespół Otella faktycznie nie jest wierny, rozpoznanie tej jednostki opiera się wówczas na samej aktywności osoby chorującej, a przede wszystkim na podawanych badającemu przez chorego „dowodach" – odnieść się tu należy do sytuacji, czy informacje znane badanemu, podawane badającemu jako „dowód", wystarczają do wyciągnięcia wniosku o niewierności. Przykładem może tu być typowy romans z listonoszem, gdy „dowodem niewierności" jest sam fakt odebrania jakiejkolwiek przesyłki, a informacje, którymi dysponują inne osoby, potwierdzające rzeczywisty fakt niewierności nie są choremu znane.

Dość charakterystyczne bywa brutalne wymuszanie przyznania się do winy zdrady. W pełnym rozwoju obłędu dochodzi do zawężenia wszelkich zainteresowań, do opanowania całej osobowości chorego myślą o niewierności miłosnej partnera. Ponadto chory przejawia wzmożoną aktywność, polegającą na śledzeniu podejrzewanej o niewierność osoby, jest gotów zaniedbać własne obowiązki zawodowe i narazić się na niewygody (długotrwałe oczekiwanie pod jakimś budynkiem, wchodzenie na drzewa celem zrobienia zdjęcia przez okno itp.) dla potwierdzenia swoich urojeń. Pośród charakterystycznego w ogóle dla obłędu zalegania i napięcia afektu narasta przekonanie o istnieniu zmowy i zagrożenia przez partnera. Urojenia niewierności mogą nabierać charakteru urojeń prześladowczych, często niedorzecznych w treści. Partner, domniemany kochanek (lub kochanka) mogą stać się ofiarami zabójstwa czy ciężkiego uszkodzenia ciała na skutek napaści na nich chorego w wyniku urojonych motywów konieczności obrony (prześladowany staje się prześladowcą).

Zespół paranoiczny może się pojawiać, nasilać i ulegać spontanicznej remisji.

Leczenie:

Leczenie zespołu Otella nie jest łatwe. Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że wystarczy jedynie odstawić alkohol. Niestety zespół Otella nie znika po przejściu terapii alkoholowej. W związku z tym, że jest formą obłędu i psychozy konieczne jest leczenie psychiatryczne. Leczenie polega na zażywaniu leków przeciwpsychotycznych. Niezbędna jest opieka psychiatryczna.

Opracowanie: Aga Kalicka
poradnikzdrowie.pl
medonet.pl
wikipedia.pl