Nożyce tną... październik 2018

Krótkie cięcie #21 [rodzaje pochówków]

Niech fantastycznie lutnia nastrojona,
Wtóruje myśli posępnej i ciemnej -
Bom oto wstąpił w grób Agamemnona
I siedzę cichy w kopule podziemnej
Co krwią Atrydów zwalona okrutną.
Serce zasnęło, lecz śni. - Jak mi smutno!
Juliusz Słowacki „Grób Agamemnona"

Dzień dobry, wycieczko! Powoli zbliżają się Zaduszki oraz uroczystość Wszystkich Świętych. Widać to po sklepach, gdzie od dawna są już przeceny na znicze oraz po Wattpadzie, na którym od dłuższego czasu można wziąć udział w sezonowych minikonkursach. Widać również po samej naturze, bo drzewa zrzucają, czy zrzuciły już liście i powoli robi się chłodniej. My natomiast z tej okazji wybierzemy się na krótką, tematyczną wycieczkę po cmentarzach oraz grobowcach. Ale nie, nie będziecie potrzebować szczotek ani rękawiczek. Nagrobków czyścić nie będziemy. Przynajmniej nie teraz. Zamiast tego przyjrzymy się, jak przedchrześcijańskie ludy chowały swoich zmarłych, oraz jak wyglądają najciekawsze pochówki w historii.

W naszym kręgu kulturowym utarło się, że ciała zmarłych chowane są w trumnach, a następnie zakopywane na cmentarzu. Istnieje też możliwość, żeby spalić swoje zwłoki, a powstałe w procesie spalenia prochy umieścić w urnie. Obok tych dwóch, istnieją oczywiście liczne opcje marginesowe. Na przykład zamrożenie zwłok (taką „hibernację" oferują prywatne firmy, kwatery są bardzo drogie) albo odsprzedanie ciała amatorom ludzkiego mięsa przez czarny rynek. Możliwości te wybiera jednak mała garstka i stanowią raczej zwykłe ciekawostki.

Najprawdopodobniej pierwszym rodzajem pochówku, używanym przez człowieka była inhumacja, czyli zakopywanie nieopalonego ciała w ziemi. Jeszcze inaczej ten sposób pochówku nazywany jest szkieletowym, bo od pogrzebu do czasu przeprowadzenia wykopalisk archeologicznych pod ziemią zostaje z człowieka wyłącznie szkielet. Homo sapiens zakopywał swoich zmarłych członków rodziny już w paleolicie (najstarsza faza epoki kamienia) i robił to nie tylko ten gatunek człowieka. Neandertalczycy również dokonywali inhumacji, a ich pochówki - jak okazuje się według najnowszych statystyk - niewiele różniły się od współczesnych im homo sapiens. Dzisiaj badacze spierają się, czy neandertalis został wyparty przez sapiens, czy też oba gatunki mogły się ze sobą krzyżować i w ten sposób neandertalczycy zostali wchłonięci do naszej puli genowej. Kto wie, może ktoś z was ma w sobie takiego neandertalczyka?

Osłonki na Kujawach. Neolityczne groby kultury lendzielsko-polgarskiej. Ciała w pozycji skurczonej.