1
Sint-Truiden, zaterdag ochtend, rommelmarkt op de Veemarkt.
Hans Buvens dwaalde tussen de verkoopstanden. Een bont allegaartje van producten werd aangeboden door tientallen professionele en gelegenheidshandelaars. Kleding die op kapstokken hing of netjes opgeplooid op dekens uitgestald lag; dozen vol met cds, boeken en strips; elektrische toestellen waar Hans zich serieus vragen bij stelde; autobanden; oude, roestige moersleutels, hamers, schroevendraaiers... En heel veel mensen die, net als hij, tussen de standen doorslenterden, links en rechts bleven staan om dingen op te nemen en van naderbij te bekijken, in de hoop dat ene ding te vinden dat de trip naar de Veemarkt de moeite waard maakte.
Hans Buvens had die hoop al opgegeven. Hij had net de laatste stand bereikt - hoofdartikel: oude autoradio's; hij draaide zich en besloot om aan een hoger tempo in omgekeerde richting terug tussen de standen door te lopen. Tegelijk met de rommelmarkt, vond op de grote markt de wekelijks markt plaats. De man wilde ook naar die markt gaan - daar kocht hij meestal zijn brood en fruit.
Hij liep voorbij een stand waar een man en een vrouw geduldig wachtten tot iemand zich interesseerde voor de laptops die ze op een tafel uitgestald hadden. Dells, Hp's, Acers... Hijzelf was een Mac-fan. Alles wat op Windows draaide, interesseerde hem niet. Er stond echter één toestel tussen dat onmiddellijk zijn aandacht trok. Hij redeneerde dat hij het de eerste keer niet had zien staan omdat hij toen net links, naar de stand met aardewerk, bestek en potten en pannen, in plaats van rechts gekeken had. De reden waarom het zilvergrijze toestel zijn aandacht trok, was dat het op het eerste zicht wel wat leek op een MacBook Air. Een tweede blik leerde hem dat dit niet het geval was. Onder het scherm stond Vulinter Pro. Nooit van gehoord. 'Wat is het besturingssysteem?' vroeg hij aan de verkoper, een magere man met een volle baard en gekleed in een zwart T-shirt en jeansbroek.
'Geen idee,' zei de verkoper. 'Het zat bij een lot dat ik gekocht heb van een winkel die de boeken dicht gedaan heeft.'
Hans draaide het toestel rond om het langs alle kanten te kunnen bekijken. Drie usb-poorten; geluid via een jack; HDMI-aansluiting; mini SD lezer. Geen disk drive - hieruit leidde hij af dat het toch een recent toestel was. Qwerty-toetsenbord. Geen probleem. Hij schakelde heen en weer tussen Azerty en Qwerty. 'Is de batterij geladen?' Zonder op het antwoord van de man te wachten, duwde hij op de powerknop, links van het scherm. Een tiental seconden later verscheen er een logo op het scherm dat hij niet kende. Het was een Phoenix-achtige vogel, met eronder "Shalesbi 2.7". Nog nooit van gehoord. Zou het een zoveelste Linux-distributie zijn? vroeg hij zich af. Van Linux kende hij niet veel. Wacht. Het logo van Linux was een pinguïn. Geen Phoenix. Dus dat kon niet. Zijn nieuwsgierigheid was echter wel geprikkeld. 'Hoeveel?' Onder de naam van het besturingssysteem stonden twee knoppen: "continue" en "shut down". Hij klikte op "shut down".
'150,' antwoordde de verkoper.
'125,' pingelde Hans.
De verkoper wisselde even een blik met zijn vrouw, die nog geen woord gesproken had. Toen zij een kort knikje gaf, zei hij: 'Akkoord.' Hij boog naar voor en haalde vanonder de tafel de doos van het toestel tevoorschijn. Hij toonde dat de stroomkabel en een handleiding er in zaten, stak de laptop bij in de doos en overhandigde die; in ruil ontving hij een briefje van honderd, een briefje van twintig en een briefje van vijf euro. 'Veel plezier met het toestel,' zei hij en keek de koper na terwijl deze richting Speelhoflaan liep. Hij ging terug zitten en keek zijn vrouw aan. 'Hebben we er toch nog mooi geld voor gekregen.'
'Als het moest, had ik het voor niks weggegeven,' zei de vrouw. Ondanks het feit dat meer dan twintig graden was, gingen er een paar rillingen over haar rug bij de herinnering aan wat het infernale ding in haar gezin, bij hun dochter, aangericht had.
2.
Hans Buvens ging rechtstreeks terug naar huis, naar zijn appartement op de Prins Albertlaan. Hij legde zijn nieuwste speeltje op zijn bureau en verliet z'n woning opnieuw. Het bezoek aan de markt werkte hij sneller af dan andere weken. Hij kocht wat hij nodig had, zonder bij andere kraampjes stil te blijven staan. Een klein uurtje later was hij dan ook terug. Hij borg zijn aankopen weg, at iets - het was half twaalf - en installeerde zich dan aan zijn bureau. Hij haalde de laptop uit de doos en plugde de stroomkabel in. Daarna startte hij het toestel. Opnieuw verscheen de Phoenix met Shalesbi 2.7 eronder. Ditmaal koos hij voor "continue". Een aantal seconden later stelde het toestel - in het Engels - de gebruikelijke vragen: instellen van een beheerderswachtwoord, aangeven in welk land de eigenaar woonde, welke taal hij wilde gebruiken enzoverder. Niks abnormaals.
Dan was de computer klaar voor gebruik. Geen dock zoals bij Mac, geen Windows-startbalk. Of tegels zoals bij Windows 8. Tegen een vuurrode achtergrond met een zwarte vuurvogel, stond een soort 3D-carrousel. Op de voorgrond bevond zich een icoontje in de vorm van een wereldbol; Hans vermoedde dat dit de browser van het systeem was. Hij klikte erop en ja hoor: de vragen in verband met zijn draadloos netwerk volgden. Na het paswoord ingegeven te hebben, was de verbinding met het internet een feit. Hij opende een paar sites en sloot ze weer - hier was het systeem redelijk klassiek: rechts onder bevond zich een rood cirkeltje met een zwart kruisje. De carroussel kwam weer op de voorgrond. Naast de browser bevond zich een geel envelopje met een oranje schaduw - de e-mail-client; daarnaast een vuilbakje. Het volgende icoon was maar half zichtbaar door de kromming van de carroussel. De man ontdekte dat hij de carrousel kon doen draaien door met twee vingers een vegende beweging te maken - touchscreen technologie; nog een bewijs dat het hier om een recent toestel ging. De volgende serie iconen kwam te voorschijn. Een muziekspeler; een foto-organizer; een archiefkast - ongetwijfeld de tegenhanger van Macs finder of de verkenner van Windows; een icoon in de vorm van een bouwvakkershelm - door erop te tikken kwam hij in de instellingen terecht. Hij keek er een tijdje in rond en stelde een paar zaken in, onder andere de printer die hij in gebruik had.
Tegen het einde van de namiddag had hij het voornaamste van het systeem onder de knie. Hij vond dat het een mooie grafische interface had. Mooier dan OSX, mooier dan Windows. Met de snelheid zat het ook wel goed. Via de instellingen ontdekte hij dat de laptop een processor aan boord had waarvan hij nog nooit gehoord had - Qenkon - maar die aan 2,7 gigahertz draaide. 8 GB ram geheugen; SSD harde schijf van 128 GB. Mooie cijfers.
Op dit punt besloot Hans de laptop dicht te doen. Hij had honger gekregen en wilde op de grote markt iets gaan eten. Vreemd genoeg kostte het uitzetten van het toestel hem veel moeite. Op een bepaalde niveau wilde hij dit niet. Maar zijn maag was baas. Terwijl hij een lasagne at in de Italia Bar bleven zijn gedachten echter steevast teruggaan naar de laptop. Met zijn smartphone ging hij op zoek naar informatie over het merk en het besturingssysteem. Tot zijn grote verbazing vond hij geen enkele informatie over het één noch het ander. Misschien dat hij maandag of zo maar 'ns moest binnenspringen in een computerwinkel.
Om zeven uur was hij terug thuis. Hij woonde alleen, gescheiden - als zoveel van zijn generatiegenoten - geen kinderen (gelukkig!). Geen vriendin op het ogenblik. Wie weet was dit wel een permanente situatie? Hij verdiende de kost als bediende bij een bedrijfje op het plaatselijke industrieterrein.
Hij startte de Vulinter Pro opnieuw; dertig seconden later enterde hij zijn wachtwoord en kon zijn verkenningstocht verder zetten. Eén icoontje had zijn aandacht getrokken net voordat hij hem afgesloten had. Een winkelkarretje. Hij klikte erop. De browser opende zich en een ogenblik later was hij in de app-store van het besturingssysteem. Hij bladerde een beetje door de digitale cataloog. Er stond niks bekends bij. Alsof het allemaal huismerken waren. Nog merkwaardiger was dat bij geen enkele app een prijs stond.
'Vreemd,' mompelde Hans Buvens voor zich uit. Of zou de prijs tevoorschijn komen wanneer je iets wilde installeren? Proberen maar. Hij keek even rond en besloot een app te installeren om e-boeken mee te lezen. Neen, geen kosten. Een programma om video's mee te bewerken, gratis. Om muziek mee te converteren, gratis. Een drietal spelletjes - geen kosten.
Hans begreep er niets van.
Dan stootte hij op een tekstverwerker. Word-Aficionado. Dat was het volgende dat hij installeerde. Hij schreef kortverhalen - louter als hobby - en beschouwde een goede tekstverwerker als het voornaamste onderdeel van zijn computers. Hij klikte op het icoontje, bevestigde dat hij zeker wist dat hij dit programma wilde installeren - vreemd vond hij wel dat hij dit niet had moeten bevestigen bij de andere apps die hij geïnstalleerd had; hij weet dat aan licentie-rariteiten - en wachtte af tot het systeem hem vertelde dat de installatie voltooid was - dat deed het met een speelse duim-omhoog in de linkerbovenhoek van het scherm met daaronder de naam van het programma.
Hij was meteen verkocht aan Word-Aficionado. Hart en ziel. De interface was mooi, creatief, elegant. Alles zat er in, maar kwam pas te voorschijn wanneer je het nodig had door op het toetsenbord de toets die hetzelfde icoontje als het programma droeg in te drukken, samen met de eerste letter van wat je wilde doen. Voor de meer complexe bewerkingen combineerde je dat icoontje met de shift-toets. Of kon je terugvallen op de werkbalk, aan de rechterkant van het document gesitueerd. Wanneer je er op klikte, klapte het open naar buiten, zodat het nooit over de tekst heen kwam. Slim, vond Hans.
Opslaan kon je in .afic, het bestandsformaat van de tekstverwerker, maar ook in .docx. Dus moest hij ook Word-documenten kunnen lezen. Hans startte zijn Mac op, zocht een usb-stick, opende het verhaal waaraan hij aan het schrijven was en sloeg het op de stick op als docx-document. Hij koppelde de stick los, stak hem in de usb-poort op de Vulinter en dubbelklikte op het document. Ja hoor, het opende feilloos in Word-Aficionado. Hij besloot enkele paragrafen aan het verhaal toe te voegen.
De veertigjarige bediende, gescheiden, wanhopig op zoek naar een nieuwe relatie maar door de natuur van een fysiek voorzien die de meeste vrouwen het hoofd deed keren, verkocht zonder het te weten zijn ziel aan de duivel door de eerste toetsaanslagen die hij nu deed.
