Socorro

Kabanata 18: Tres Segundos

[Kabanata 18]

NANATILING nakatutok si Socorro sa kaniyang binuburdang panyo habang paikot-ikot si Amor sa kanilang harapan. Napapangiti at napapailing na lang sina Don Epifanio at Doña Marcela dahil sa labis na saya ng kanilang anak.

Isang oras bago ang tanghalian, kasalukuyan silang nasa asotea habang dinadama ang malamig na simoy ng hangin sa buwan ng Disyembre. "Ako'y hindi na makapaghintay sa kaniyang pagbabalik!" Ngiti ni Amor sabay lapit sa kaniyang Ina upang ipakita muli ang liham mula sa kasintahan.

Tumango nang ilang ulit si Doña Marcela, "O'siya, iyong tugunan agad si Leonel at sabihing dito na siya mamalagi sa ating tahanan sa kaniyang pag-uwi," wika ni Doña Marcela dahilan upang muling mapatalon sa tuwa si Amor at humalik sa kaniyang Ina.

"Tiyak na matutuwa siya! Salamat, Ina!" Makalawang ulit pang umikot si Amor bago tuluyang mahilo dahilan upang matawa ang mag-asawang De Avila at si Manang Tonya na tahimik na umiinom ng tsaa.

"Basta't ipangako mo, Amor na hindi magiging ganiyan ang iyong kilos pagdating niya rito," paalala ni Doña Marcela, natutuwa siya para sa anak ngunit hindi niya palalagpasin ang pagsayaw at pagngiti ni Amor na tila ba sabik na sabik sa katipan nito.

"Hayaan mo siya, Marcela. Anupa't umibig kung hindi naman kayang ipagsigawan, hindi ba anak?" Wika ni Don Epifanio na nagbabasa ng dyaryo, kumindat siya kay Amor bilang suporta, dali-daling tumakbo papalapit sa kaniya ang anak at yumakap.

"Bihira lang ang may lakas ng loob na maghayag ng kaniyang damdamin. May ibang takot, may ibang hindi sigurado, at may ibang huli na bago mapagtanto ang kanilang nararamdaman. Anong silbi ng pag-ibig kung wala ng pag-asa?" Patuloy ni Don Epifanio na kilala ring makata at nahihilig sa mga babasahing panitikan.

"Hayaan niyo Ama't sasabihan ko si Leonel na dalhan kayo ng mga alak," bulong ni Amor dahilan upang matawa silang dalawa.

Nanatiling tahimik si Socorro sa binuburda nito kahit pa lumagpas na sa gibuhit na mga bulaklak. "Mahalaga ang maihayag ang pagsinta ngunit mahalaga rin na pakaingatan ang kilos. Hindi ko ibig na isipan ng pamilya ng iyong katipan na ikaw ang hulog na hulog sa kanilang anak," paliwanag ni Doña Marcela.

Kumindat si Amor sa Ama saka umupo sa tabi ng Ina, "Nauunawaan ko po, Ina. Ganito po ba?" Ngumiti nang marahan si Amor at nagkunwaring kumilos nang mahinhin at buong-giliw dahilan upang matawa si Manang Tonya.

"Ikaw ay tila may tinitiis na hindi kanais-nais, Amor." Tawa ni Manang Tonya. Napangiti si Doña Marcela saka hinawakan nang marahan ang pisngi ng anak. Walang salitang lumabas sa bibig ni Doña Marcela, ngunit ang kaniyang mga mata ay nangungusap. Si Amor ang bunso niyang babae, hindi niya inaasahan na mauunahan pa nito ang mga nakatatandang kapatid.

Napatitig si Socorro sa kaniyang kapatid at Ina, animo'y nagpapalitan sila ng pasasalamat at payo sa isa't isa dahil patungo na si Amor sa bagong yugto ng buhay nito. Hindi malaman ni Socorro kung bakit nakaramdam siya nang bigat sa dibdib nang sumagi sa kaniyang isipan na maaaring kailanman ay hindi niya maranasan iyon.

Napalingon ang lahat kay Socorro nang mapasigaw ito sa sakit, natusok siya ng karayom sa daliri. "Jusmiyo, mag-ingat ka, hija," paalala ni Manang Tonya na agad binaba ang tasa. Lumingon si Doña Marcela at akmang kukunin ang kamay ni Socorro ngunit nauna nang tumayo si Socorro, "Huhugasan ko lang po ito." Mabilis na wika ni Socorro na dali-daling nagtungo sa palikuran.

Susundan sana siya ni Manang Tonya ngunit mas binilisan ni Socorro ang kaniyang paglalakad at sinarado agad ang pinto ng palikuran. Agad hinugasan ni Socorro ang hintututo na nagdurugo nang kaunti. Ang totoo ay hindi niya maramdaman ang hapdi ng sugat. Mas nangingibabaw ang bigat ng damdamin na hindi niya maipaliwanag mula nang makita muli si Cristobal.