Hekîmlerin Piri Lokmân (عليه السلام)

36 8 0
                                    

Kur’an’da ve halk efsanelerinde bahsi geçen, hikmet sahibi olduğuna inanılan Peygamber veya velî Lokman Hekim’in (عليه السلام) hayatı…

Lokman kelimesinin İbrânîce veya Süryânîce olduğu belirtilmektedir. Kur’an’da Hazreti Lokman’la (عليه السلام) ilgili bilgiler, aynı adı taşıyan sûrede onun iki defa ismen zikredilmesinden ve oğluna verdiği bazı öğütlerin naklinden ibaretti.
(Lokmân 31/12-19).

LOKMAN HEKÎM’İN (عليه السلام) HAYATI

Hikmetli nasihatleriyle destanlaşan Hazret-i Lokman -aleyhisselâm-, zâhirî ve bâtınî hekimlerin pîridir. Rivâyetlere göre Eyyûb -aleyhisselâm- ile akrabâdır ve pek çok peygamberin hizmetinde bulunmuştur.

Buna karşılık Câhiliye şiirinde ve kısas-ı enbiyâ başta olmak üzere bazı İslâmî kaynaklarda Lokman’a dair çeşitli rivayetler yer almakta ve bu rivayetlerdeki bilgilerin aynı adı taşıyan veya benzer niteliklere sahip farklı kişilere ait olduğu ve bunların birbirine karıştırıldığı ifade edilmektedir.

Gerçekte biri Kur’an’da zikredilen ve kendisine hikmet verilmesi sebebiyle Lokmânü’l-hakîm (Lokman Hekim) diye mâruf olan, diğeri ise Arap şiirinde Lokmân b. Âd olarak geçen iki kişinin mevcudiyeti yanında (Cevâd Ali, I, 316-317) zaman içinde muhtelif kişilere ait çeşitli özellikler de bu isim etrafında toplanmıştır.
İslâm’dan önce Araplar arasında uzun ömrü, bilgeliği ve darbımeselleriyle temayüz eden Lokman, Câhiliye dönemi şiirlerinde Hz. Hûd’un (عليه السلام) kavmine adını veren Âd’a nisbetle Lokmân b. Âd olarak geçmekte, ancak İslâmî kaynaklarda bu zatın Kur’an’da zikredilen Lokman (عليه السلام) olmadığı belirtilmektedir. (Câhiz, I, 126; Fîrûzâbâdî, VI, 90)

Hz. Lokman’ın (عليه السلام) Kur’an’da örnek bir şahsiyet olarak takdim edilmesi onun Arap toplumunca bilindiğini göstermektedir.

Lokman Hekîm (عليه السلام) , bir Peygamber veya velîdir. Fakat İslâm âlimlerinin çoğu, onun peygamber değil, hikmet ve takvâ sahibi, tefekkür ehli, sâlih bir zât olduğu kanaatindedir.

HZ. LOKMAN (عليه السلام) NE KADAR SÜRE YAŞAMIŞTIR?

Lokman’ın (عليه السلام) ne kadar yaşadığı konusunda farklı rivayetler vardır. Bu rivayetlere göre Lokman (عليه السلام) Allah’tan uzun ömür dilemiş, tercih kendisine bırakılınca Araplar’da uzun ömrün simgesi olan kartaldan hareketle yedi kartal ömrü kadar yaşamayı istemiştir.
(Taberî, Târîħ, I, 223)

Lokman’ın (عليه السلام) beş yüz altmış, bin, üç bin, üç bin beş yüz veya dört bin yıl yaşadığı nakledilmektedir. Bu sebeple kendisine “Lokmânü’n-nüsûr” (kartallar kadar uzun yaşayan Lokman) denildiği gibi “el-Muammer” (uzun ömürlü) lakabıyla da anılmıştır (Nüveyrî, XIII, 60).

Ebû Hâtim es-Sicistânî uzun ömürlüler arasında Lokman’ı Hızır’dan (عليهما السلام) sonra ikinci sırada zikreder.
(el-Mu'ammerûn, s. 4-5)

Vefat ettiğinde Ahkāf’ta Hûd (عليه السلام) peygamberin kabrinin yakınına defnedildiği söylenir.
(Vehb b. Münebbih, s. 78-85)

Yâkūt, onun mezarının Taberiye gölünün doğu tarafında veya Remle’de, bir rivayete göre de Yemen’de olduğunu nakletmektedir (Mu'cemü’l-büldân, IV, 19). (islamansiklopesi)

HİKMET NEDiR?

Lokmanʼın -aleyhisselâm- “hikmet” ehli olduğu, Kur’ân-ı Kerîm’de kendi adıyla anılan sûrede şöyle beyân edilmektedir:

✔️Kısasun Enbiyâ (Peygamberlerin Hayatı) Hikayelerin yaşadığı yer. Şimdi keşfedin