Nurun Kıymetlisisin Hatun

Dünyada Kadınların İlk Oy Kullanması İslam İle Başladı

بِسْــــــــــــــــــــــمِ اﷲِارَّحْمَنِ ارَّحِيم
Esselamualeyküm rahmetullahi ve berakatuhu ve mağfiretuhu ebeden ve daiman ^^

İslam ve Kadın: Dünyada kadınların oy kullanması ilk olarak İslam ile başlamıştır. Oy kullanmaktan kasıt devlet yöneticilerini seçmedir. İslam'da yer alan bey'at da devlet yöneticilerini seçme veya yöneticilere bağlılık bildirme anlamındadır. Dört Halife döneminde oy verme ile günümüz demokratik sistemlerde oy verme arasında uygulamada farklılıklar vardır.

Eski Yunan ve Roma medeniyetinde de, Orta Çağ Avrupasında da, Emeviler, Abbasiler, Selçuklular, Osmanlılar da da kadınlar oy kullanmamışlardır.

Günümüzdeki devletlerde kadınlar ne zaman oy vermeye başladı?

Günümüzdeki devletlerde kadınların oy vermesi 1776'da ABD'nin New Jersey eyaletinde bir süreliğine başlamış ve 1807'de bu durum iptal edilmiştir. 1893'te Yeni Zelanda'da kadınların oy vermesi için yasa çıkarılmıştır.

İsviçre'de 1971'de, ABD'de 1920'de, Birleşik Krallık'ta (İngiltere) 1928'de, Fransa'da 1944'te, İtalya'da 1946'da, Japonya'da 1945'te, Çin'de 1947'de, Norveç'te 1913'te, Avustralya'da 1902'de, Finlandiya'da 1906'da, Kanada'da 1917'de, Rusya'da 1917'de kadınlar oy vermeye başlamışlardır.

İslamiyet ise günümüzden on dört asır evvel kadınlara oy verme hakkı tanımıştır. Şimdi bunu açıklayalım:

Dört Halife aynı zamanda hakiki reis-i cumhur idi. Onlar seçimle yönetime gelmişlerdi.

"Hulefâ-i Râşidîn, herbiri hem halife, hem reis-i cumhur idi. Sıddîk-ı Ekber (r.a.), Aşere-i Mübeşşereye ve Sahabe-i Kirama elbette reis-i cumhur hükmünde idi. Fakat mânâsız isim ve resim değil, belki hakikat-i adaleti ve hürriyet-i şer'iyeyi taşıyan mânâ-yı dindar cumhuriyetin reisleri idiler."

Tarihçe-i Hayat (Risale-i Nur)

Orta Çağ Avrupası'nda devletler monarşi yönetimi ile yönetilirdi. Dört Halife döneminde ise yöneticiler seçimle iş başına gelmişlerdir.

Bey'at Nedir?

Bey'at, İslam devletinde yönetici ile yönetilenler arasında yapılan, yönetilenlerin yöneticiye bağlılığını gösteren akiddir. Bey'at, günümüzde oy kullanmaya karşılık gelmektedir. Bey'at, "kadın ve erkeğin, yöneticiye karşı görev ve sorumluluğu kabul etmek üzere yaptığı bir sözleşme" olarak da tanımlanır. (1)

Bey'atta her fert kendi hür iradesi ile seçimini belirler. Zorbalıkla ve kılıçla alınan bey'at İslam dininde geçerli değildir. Bu konuda Hazreti Ömer şöyle demiştir: "Bir kimse, müslümanlara danışmadan, ister kendisi başkan olmaya, ister başkasını başkanlığa geçirmeğe kalkışırsa (vazgeçmediği taktirde) onu öldürmelisiniz." (2)

İnsanların en hayırlısı Hazreti Muhammed'in (Sav) İslamiyet'i kabul eden insanlarla ilk defa görüştüğünde onlardan biat aldığı bilinir. Peygamber Efendimiz (Sav) döneminde özellikle dini hükümlere bağlılık ve Allah Resulüne itaat anlamı taşıyan biat, Dört Halife döneminde devlet başkanını seçme veya seçilmiş devlet başkanına bağlılık sunma anlamında kullanılmıştır.Peygamber Efendimiz Hazreti Muhammed (Sav) kadınlardan da biat almıştır.

Kadınların kendi iradeleri ile biat etmelerini bildiren ayet

"Ey Peygamber! Mü'min kadınlar, Allah'a hiçbir şeyi ortak koşmamak, hırsızlık yapmamak, zina etmemek, çocuklarını öldürmemek, elleriyle ayakları arasında bir iftira uydurup getirmemek, hiçbir iyi işte sana karşı gelmemek konusunda sana biat etmek üzere geldikleri zaman, biatlarını kabul et ve onlar için Allah'tan bağışlama dile. Şüphesiz Allah, çok bağışlayandır, çok merhamet edendir."

Mümtehine Suresi 12. Ayeti Meali

Bu ayette Allah, ayette bahsedilen şartları kabul eden kadınların kendi iradeleriyle ettikleri biatlarının kabul edileceğini bildirir. Kadınlar kocalarının veya babalarının kefaleti olmadan bizzat kendi iradeleri ile biat etme hakkına sahiptirler.

İslamiyet'te kadının sahip olduğu haklar bu nokta ile sınırlı değildir. Mesela kadınların hakları kocaları veya başka birileri tarafından ihlal edilirse kadınlar hâkime başvurup uğradıkları haksızlıkların giderilmesini isteyebilirler. Bunlar gibi pek çok meselede kadınların hakları korunmuştur.

Emeviler dönemi ile beraber saltanat rejimi gelmiş ve Osmanlı Devleti döneminde de saltanat rejimi devam etmiştir. Bu sebeple bu dönemlerde erkekler ve kadınlar devlet yöneticilerini seçmemişlerdir.

Özetle:

1. Peygamber Efendimiz (Sav) kadınlardan dini hükümlere bağlılık ve Peygambere itaat konusunda biat almıştır. Kadınlar kendi hür iradeleriyle Peygamberimize (Sav) biat etmiştir.

2. Dört Halife devrinde biat, devlet yöneticilerini seçme veya seçilen devlet yöneticisine bağlılık sunma anlamında kullanılmıştır. Dört Halife seçimle yönetime gelmişlerdir. Zorbalıkla alınan biat İslam'da geçerli değildir.

(1) Yusuf Kerimoğlu, İslam Ansiklopedisi, Şamil Yayınevi, bey'at md.

(2) Muhammed Ravvas Ka'l-aci, Mevsûatu fıkh Ömer b. el-Hattâb, 1401/1981, 103.

*** mektebisuffa.com sitesinden alıntıdır.***
Allah'a emanet olun..