Numer 15.

Z wattpadem przez świat #1 Norwegia

Wiele osób swoje opowiadania umieszcza za granicą, jednocześnie nie do końca wiedzą jak tam wszystko funkcjonuje. Nie raz zdarzało mi się czytać opowiadanie dziejące się w USA, gdzie realia były typowo polskie, na przykład prawo czy system szkolnictwa. Ale właśnie dlatego postanowiłyśmy stworzyć ten dział. W każdym numerze będą pojawiały się informacje o jednym państwie. Różne ciekawostki, system szkolnictwa, tradycje czy też inne przydatne rzeczy. Będzie to raczej w punktach, ponieważ tak będzie przejrzyście.

Na pierwszy ogień idzie Norwegia.

System szkolnictwa:

- 1-5lat – nieobowiązkowe, płatne przedszkole;

- 6-15lat – darmowe obowiązkowe nauczanie podstawowe (Grunnskolen);

+ 6-12 – szkoła podstawowa, klasy od 1 do 7 (Barneskole) (w wieku 6-9 lat dziecko może chodzić na świetlicę przed i po lekcjach);

+ 13-15 – gimnazjum, klasy 8-10 (Ungdomsskole);

- 16-19 – dobrowolna szkoła średnia;

+ przygotowanie do studiów wyższych -> po tym można iść na studia;

+ szkolenie zawodowe -> po tym i po odpowiednich kursach można iść na studia;

+ kompetencje na niższym poziomie.

Semestr zaczyna się w połowie sierpnia, a kończy w sierpniu.

Uczniowie w szkole podstawowej i średniej mają prawo do darmowego dojazdu do szkoły, jeśli mieszkają w określonej odległości od szkoły:

2 km dla uczniów 1 klasy

4 km dla uczniów 2 do 10 klasy

6 km dla uczniów szkoły średniej

W szkole podstawowej (1 - 10 klasa) uczniowie mają prawo do dojazdu do szkoły niezależnie od długości drogi szkolnej, jeżeli droga jest szczególnie niebezpieczna lub trudna.

Jeśli dziecko nie mówi zbyt dobrze po norwesku, przysługuje mu nauczanie indywidualne języka norweskiego do czasu, aż zacznie swobodnie władać językiem.

Jeśli dziecko nie radzi sobie w szkole, ma problemy z nadążaniem w normalnym trybie nauczania, przysługuje mu prawo do nauczania specjalnego (spesialundervisning). Uczniowie, którym przysługuje to prawo, mogą mieć dodatkowe 2 lata nauki w szkole średniej. To samo prawo przysługuje uczniom, którzy posiadają prawo do nauczania indywidualnego języka norweskiego.

Studenci opłacają niewielką opłatę semestralną. Opłatę tę należy wpłacić do zarządu studenckiego (studentsamskipnad) przy szkole/uniwersytecie. Opłata semestralna pokrywa wydatki związane z zapewnieniem odpowiedniego standardu studentom danej uczelni. Wysokość opłaty semestralnej różni się w zależności od uczelni, ale rzadko przekracza ona kwotę 500 koron norweskich.

Święta w Norwegii:

- Dni Pokoju – 10 grudnia w ratuszu w Oslo odbywa się wręczenie Pokojowej Nagrody Nobla, po którym odbywają się wystawy, koncerty oraz pochód, który kończy się pod Grand Hotelem, gdzie uhonorowani ludzie wychodząca balkon i machają do zebranych. Następnego dnia na arenie Oslo Spektrum odbywa się koncert.

- Noc Świętojańska – 24 czerwca ludzie rozpalają ogromne ogniska, najczęściej można je spotkać na wybrzeżach, jednak jest to w niektórych miejscach zakazane z powodu obaw o wybuch pożaru. Ludzie tańczą wokół słupa ozdobionego kwiatami i wieńcami, które symbolizuje drzewo. Jeśli chodzi o jedzenie, to głównie dania z grilla, truskawki rømmegrøten, czyli danie z gęstej, kwaśnej śmietany, mleka i mąki.

- Narodowy Dzień Saamów – 6 lutego na budynkach wywiesza się flagi saamskie i grany jest hymn Laponii. Częstym wydarzeniem w ten dzień jest wyścig reniferów albo jarmark z rękodziełem saamskim. Obowiązkowy jest strój tradycyjny. Święto to jest obchodzone na pamiątkę pierwszego zgromadzenia parlamentarnego w 1917 roku.

- Święto narodowe – 17 maja Norwedzy świętują rocznicę przyjęcia przez państwo konstytucji w 1814 roku. Podczas tego święta organizowane są dziecięce pochody ze szkolną orkiestrą i małą flagą w ręce każdego dziecka. W pochodach obecni są reprezentacje władz, policji, delegacje klubów, a nawet azylanci z ośrodka dla uchodźców. Na kramach można kupić świeżo wypiekane wafle, kiełbaski i zimne lody. Na koniec każdego pochodu śpiewa się hymn państwowy i hymn rodziny królewskiej. Po tym są całodzienne zabawy. Tego dnia na masztach wywieszane są narodowe flagi, tak samo każdy dom jest nią udekorowany. Norwedzy ozdabiają wszystko zielonymi gałązkami. Coraz częściej spotyka się osoby, które ubrane są w tradycyjny strój, jednak jest on oznaką dobrobytu i wysokiego statusu (taki strój kosztuje około 10.000zł).

- Russ – obchodzony również 17 maja. Trwa 21 dni. Przyszli maturzyści biorą udział w licznych imprezach, nawet na ulicach. Przebrani są w kolorowe ubrania. Kto w czasie tego święta zmieni ubranie, zostaje ukarany, na przykład obcięciem rękawa.

Przesądy i tradycje

- Jeśli jarzębina ma dużo korali, to zimą będzie mało śniegu, ponieważ drzewo nie powinno nosić podwójnego ciężaru.

- Jeśli jezioro jest pokryte lodem na święto pierwszomajowe, to wiosna będzie późno.

- Młode dziewczyny nie powinny dziergać swetra dla swojego chłopaka, ponieważ ten od nich odejdzie.

- Gwizdanie w stronę słońca sprowadza deszcz.

- Kamienie położone na kominku stanowią ochronę przed trollami.

- Miotła pod choinką w Wigilię stanowi ochronę przed czarownicami i złymi duchami.

- Dzieci dostają w soboty słodycze. W ten sposób są one ograniczone w ciągu tygodnia, a to wszystko dla zdrowia maluchów.

- W okresie wielkanocnym wydawane są kryminały, nazywane påskekrim. Norwegia słynie z kryminałów.

- W czasie Wielkanocy powszechne są wyjazdy rodzinne, na narty bądź inne aktywne wycieczki.

- W Boże Narodzenie je się solone żeberka jagnięce bądź wieprzowe.

- Podczas Wigilii podawany jest deser z ukrytym migdałem. Kto go znajdzie, w przyszłym roku będzie miał szczęście. Zwycięzca otrzymuje również marcepanową świnkę.

- Podczas Bożego Narodzenia zostawia się na progu kaszkę ryżową z cukrem i cynamonem. Ma ona stanowić pokarm dla Julenisse'a- krasnoludka płatającego figle tym, którzy niedostatecznie o niego dbają.

- W Boże Narodzenie należy wystawić przed drzwi domu lub stodoły talerz ze świąteczną owsianką, aby przekupić stare gnomy.

- Bursdag party czyli przyjęcie urodzinowe. Dzieci jedzą hot dogi, owoce oraz tort. Następnie bawią się, składają życzenia i śpiewają. Na sam koniec każdy z gości otrzymuje prezent.

W Norwegii obowiązuje waluta korona norweska. 1korona to 100 øre.

Według konstytucji, to król jest głową państwa, najwyższym wodzem armii oraz to on przyjmuje zagranicznych gości. Nadaje obywatelstwo. Korona dziedziczona jest według starszeństwa, to znaczy, że władcą państwa może zostać kobieta. Obecnym królem Norwegii jest Harald V, którego żoną jest Sonja Haraldsen, kobieta z „ludu". Para posiada dzieci Martę Ludwikę oraz Haakona Magnusa.

Niestety nie znalazłam nic na temat adopcji dzieci, ale w następnych numerach możliwe, że znajdzie się więcej rzeczy o innych państwach.

I niech moc ziemniaka będzie z wami.