XX. YÜZYILDA OSMANLI DEVLETİ
-II. Abdülhamit'in Kanun-i Esasiyi tekrar yürürlüğe koyarak Mebusan Meclisini açmasıyla başlayan Sultan Vahdettin'in Mebusan Meclisini kapatmasıyla sona eren döneme II. Meşrutiyet Dönemi adı verilmektedir.
-II. Meşrutiyet'in ilan edilmesinde İttihak ve Terakki Cemiyeti etkilidir.
İttihak ve Terakki Cemiyeti
-İstanbul'da askeri tıbbıye öğrencileri tarafından kurulmuştur.
-Jön Türkler (Genç Osmanlılar) ile bağlantıya geçerek Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti adını almıştır.
-Mustafa Kemal'in kurduğu Vatan ve Hürriyet Cemiyeti ile birleşmiştir.
-Siyasi fikir olarak Türkçülük akımını savunmuşlardır.
II. Meşrutiyet'in İlan Edilme Nedenleri
-İttihat ve Terakki Cemiyeti üyeleri basından Reval Görüşmelerini duyunca isyan çıkartarak zorla II. Meşrutiyeti ilan ettirmiş Kanun-i Esasiyi tekrar yürürlüğe koymuşlardır.
II. Meşrutiyetin İlanı Sırasında Yaşanan Toprak Kayıpları
-Bulgaristan bağımsızlığını ilan etmiştir.
-Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Bosna Hersek'i ele geçirmiştir.
-Girit Yunanistan bağlanmıştır.
31 Mart Olayı
-II. Meşrutiyetin ilanından sonra bu yönetimi istemeyenlerin çıkardığı isyandır.
Not: 31 Mart Olayı Türk tarihinde rejime (yönetim şekline) karşı çıkan ilk isyandır.
-İsyan kurmay başkanlığını Mustafa Kemal'in yaptığı Hareket Ordusu tarafından bastırılmıştır.
-İsyan bastırılmasından sonra II. Abdülhamit tahttan indirilerek Mehmet Reşat (V. Mehmet) tahta çıkarılmıştır.
Kanun-i Esasi'de Yapılan 1909 Yılı Değişiklikleri
-Hükümet padişaha değil Mebusan Meclisine karşı sorumlu tutulmuştur. Padişahın meclisi kapatma yetkisi sınırlandırılmıştır.
-Uluslararası antlaşmalarda Mebusan Meclisi onayı zorunluluğu getirilmiştir.
-Kanun teklifi için gerekli olan padişahın yetkisi (izni) kaldırılmıştır.
-Basın üzerindeki sansür kaldırılmıştır.
Not 1: Bu değişikliklerle padişahın yetkileri kısıtlanmış Mebusan Meclisi'nin gücü arttırılarak demokratikleşme sürecine katkı sağlanmıştır.
Not 2: Türk tarihinde çok partili hayata ilk kez II. Meşrutiyet döneminde geçilmiştir.
Osmanlı Devleti'nin Dağılmasını Önleme Çabaları (Fikir Akımları)
İslamcılık: Osmanlıda yaşayan bütün vatandaşları kanun ve hürriyet içinde eşit tutma politikasıdır. İstibdat döneminde etkili olmuştur.
Türkçülük (Turancılık): Dünyadaki tüm Türkleri Osmanlı çatısında birleştirip güçlü bir Osmanlı yapma çabasıyla ortaya çıkmıştır. II. Meşrutiyet döneminde etkili olmuştur.
Batıcılık: Türk toplumuna Batı'da gelişen düşünce, yaşama tarzını getirerek ülkenin kalkınmasını sağlamak amacıyla ortaya çıkmıştır. Lale Devri ve Tanzimat döneminde etkili olmuştur.
Adem-i Merkeziyetçilik: Federal yönetim ve liberal (serbest) ekonomi ile ülkenin kalkınmasını sağlamayı amaçladılar. II. Meşrutiyet döneminde etkili olmuştur.
