MİLLİ MÜCADELE MUHARABELER DÖNEMİ
a)Doğu Cephesi
-Bu cephede Ermeniler ve Gürcülerle mücadele edilmiştir.
-Bu cephede Osmanlı'dan kalan son düzenli ordu XV. Kolordu ve komutanı Kazım Karabekir mücadele etmiştir.
-Daha fazla dayanamayacağını anlayan Ermeniler Gümrü Barış Antlaşmasını imzaladılar.
Gümrü Antlaşması
Antlaşmanın Hükümleri
-TBMM tarafından geçersiz kabul edilen Sevr Barış Antlaşmasını Ermeniler kabul etmeyecek.
-Ermenistan'ın Türkiye'ye karşı diğer devletlerle yaptığı tüm antlaşmalar geçersiz sayılacaktır.
Antlaşmanın Önemi ve Özellikleri
-Gümrü Antlaşması ile kapanan ilk cephe Doğu Cephesi olmuştur.
-TBMM siyasi ve askeri alanda ilk uluslararası zaferini kazanmıştır.
-Ermenistan Sevr'in geçersizliğini tanıyan ilk devlet olmuştur.
-Ermenistan TBMM'nin varlığını kabul eden ilk devlet olmuştur.
-Siyasi bir sözleşmede ilk kez Türkiye Devleti tabiri kullanılmıştır.
-Gümrü Barışı Sevr'i geçersiz sayan ilk uluslararası belgedir.
-Doğu cephesinin kapanması sonucunda buradaki kuvvetler Batı cephesine kaydırılmıştır.
b)Güney Cephesi
-Bu cephede Fransızlarla ve işbirlikçileri Ermenilere karşı mücadele edilmiştir.
-Bu cephe sadece milis güçlerin mücadele ettiği bir Kuvay-i Milliye cephesidir.
-Herhangi bir düzenli ordu birliği bu cephede savaşmamıştır.
-En önemli direniş merkezleri Adana, Urfa, Antep ve Maraş'tır.
-Fransızlar düzenli ordunun Batı cephesinde Yunanlılara karşı Sakarya Meydan Muharebelerinde kazanması sonucu Ankara Antlaşması imzalanmış Fransa Güneyden çekilmiştir. (Hatay ve İskenderun hariç)
Not: Fransa Ankara Antlaşması ile TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti olmuştur.
c)Batı Cephesi
-Bu cephede İngiltere'nin desteğini alan Yunanlılara karşı mücadele edilmiştir.
-Batı cephesi Kurtuluş Savaşı'nın en yoğun ve en hızlı yaşandığı savaşları kapsar.
Düzenli Ordunun Kurulması
Kurulma Nedenleri
-Kuvay-i Milliye'nin düşman karşısında yetersiz kalması.
-Kuvay-i Milliye'nin düzen ve disiplinden yoksun olması.
-Kuvay-i Milliye'nin hukuk tanımaz şekilde cezalar vermesi.
-Bazı Kuvay-i Milliye liderlerinin halktan zorla para ve yiyecek alması.
Bu gibi nedenlerden dolayı Düzenli Orduya geçilmiştir. Buna karşı gelen Çerkez Ethem isyan etmiş ama ayaklanma bastırılmıştır.
I. İnönü Muharebesi
-Yunanlılara karşı yapılan ilk savunma savaşıdır.
-TBMM tarafından kurulan düzenli ordunun ilk savaşı ve ilk askeri zaferidir.
-Elde edilen bu askeri başarı ile TBMM'ye olan güven artmış Milli mücadeleye katılım artmıştır.
I. İnönü Muhaberesinin Sonuçları
-Moskova Antlaşması imzalanmıştır.
-İstiklal Marşı kabul edilmiştir.
-Londra Konferansı toplanmıştır.
-Afganistan ile dostluk antlaşması imzalanmıştır.
-Teşkilat-ı Esasiye Kanunu kabul edilmiştir.
Teşkilat-ı Esasiye Kanunları
-Yeni Türk devletinin ilk anayasasıdır.
1921 Anayasasına göre;
-Egemenlik kayıtsız ve şartsız milletindir.
-Yasama, yürütme ve yargı yetkileri TBMM'ye aittir. (Güçler birliği)
-Meclis başkanı aynı zamanda hükümetinde başkanıdır.
-Seçimler çift dereceli seçim sistemine göre yapılır.
