"TINTA'S SIGAW NG KASAYSAYAN"
Sa tabing-ilog kung saan ang araw ay tila lagi nang dapithapon,
Isinilang ang isang batang ang pangalan ay niyong 'di maitala sa kasaysayan.
Anak siya ng magsasakang dumanas ng asido ng kolonyalismong kastila,
At ng inang ang dila ay pinatahimik ng kumbento't mga salitang banyaga.
Walang araro ang kanyang ama kundi gulok at sulo sa gabi ng giyera,
At ang ina'y nagtahi ng watawat gamit ang mga hiblang hango sa dasal.
Lumaki siyang saksi sa pagtutunggali ng mga salita at sibat,
Sa pagitan ng mga banyagang mapangako at bayaning 'di masilayan.
Bawat yabag niya'y tinimbang ng alingawngaw ng latay,
Bawat ngiti'y itinahi sa ngitngit ng mga iniwang bangkay.
Sa kanyang murang isipan, ang mundo'y hindi daigdig ng mga kwento,
Kundi ng ulilang tahanan, abo ng bahay na sinunog ng sundalong lasing.
Tinuruan siyang humawak ng pluma at palaso ng kapatid na binaril sa Balintawak,
At ang kanyang unang tula'y isinulat sa likod ng dyaryong ipinatapon ng prayle.
Bawat pantig ay sugat, bawat tugma ay hinga ng mga nawala,
Hanggang sa siya'y maging binatang ang puso'y hinubog ng digmaan.
Siya’y hindi Supremo, hindi rin Andres, o Apolinario.
Ngunit ang kanyang pangalan ay binigkas sa bawat lihim na pagpupulong.
Wala siyang medalya, ni larawan sa pera o aklat,
Ngunit sa bawat paghakbang ng bayan, may bakas ang kanyang kaluluwa.
Habang ang mga sundalo'y nagsisigawan sa ilaw ng kampana ng simbahan,
Siya'y naglalakad sa mga palayan, naghahasik ng lihim sa mga tangkay ng palay.
Ang kanyang armas… balangkas ng kasaysayan, kasabay ng sigaw ng gutom,
At ang kanyang bala… mga salitang parang bagyong tinig ng pinid na masa.
Sinong makatatanggi sa kanyang talino kung ang kanyang mga tula
Ay ginamit bilang kodigo ng lihim na kilusan sa ilalim ng buwan?
Ngunit sa halip na palakpakan, tinanggap niya'y silid na puno ng kadiliman,
Kung saan siya'y tinanong, sinaktan, at piniringan—ngunit di nagsalita.
Sa halip, kanyang isinulat sa sahig ng kulungan ang salitang “bayan,”
Gamit ang dugo ng sugatang daliri at panatang walang bayad.
Ang kanyang kwento ay dumaan sa mga bibig na takot mangarap,
Kaya't kinailangan ng bagong salinlahi upang siya'y muling mabuhay.
Isang batang babae ang nakakita ng kanyang liham sa baul ng lola,
Isang sulat na walang lagda, ngunit puno ng damdamin at hiwaga.
Doon niya natutunang ang kasaysayan ay hindi lamang tala ng mga tanyag,
Kundi kalipunan ng mga lihim na puso ng bayan na 'di pinansin ng pahina.
Kaya't ang batang babae'y nagsimulang magsulat, magtanong, at magtanghal,
Hanggang sa ang kanyang tinig ay maging tambuli ng mga nalimot na pangalan.
Ang bawat dula niya'y bangungot ng mga makapangyarihang naglimot,
At sa bawat eksena, muling isinilang ang katauhan ng 'di-kilalang makata.
Dumating ang panahong muling tinangkang ilibing ang katotohanan,
Sa likod ng mga bagong gusali, tulay, at pangakong pinalamutian ng watawat.
Ngunit sa bawat mural na tinatakpan ng puting pintura,
May naglalantad ng tula sa pader gamit ang tinta ng alaala.
Ang mga kabataang dating tahimik ay ngayo'y mga manunulat,
Tagapagmana ng mga lihim na dakila't di naisalaysay sa aralin.
Nabuhay muli ang mga Gregoria, ang mga Tandang Sora,
Sa anyo ng mga aktibistang babae na lumuluhod sa harap ng tangke.
Ang bagong Katipunan ay hindi na lamang tago sa mga bundok,
Kundi nakaukit sa digital na himagsikan ng mga bagong bayani.
May isang gabi sa lungsod kung saan dumilim bigla ang lahat,
At ang tinig ng marahas ay sinubukang patahimikin ang kasaysayan.
Ngunit sa katahimikan, may bumigkas ng tulang isinisigaw ang pangalan
Ng bawat nawawala, pinatay, kinitil—ngunit 'di kailanman nawala sa alaala.
At ang buong lungsod ay tila tinamaan ng kidlat ng gunita,
Bawat tahanan ay nagsindi ng kandila at bumigkas ng mga salitang ipinagbabawal.
Dahil sa ang tula ay sandata, ang alaala ay armas, at ang puso ng bayan ay di matitinag.
Sa bawat saknong ay pagbabalik ng sinadyang limutin,
At sa bawat taludtod ay pagbibigay buhay sa mga inilibing nang walang pangalan.
Ganyan tumatagal ang tunay na bayani—hindi sa monumento, kundi sa tulang muling binibigkas.
Ngayo'y itinuturo na sa mga paaralan ang kanyang talambuhay
Di bilang isang sikat na pinuno, kundi bilang “Boses ng mga Nawala.”
Ang kanyang mga sulat ay ginawang batayan ng isang pambansang dula,
At sa entablado ng bayan, muli siyang nabubuhay gabi-gabi.
Ang dating batang babae ay ngayo'y guro ng kasaysayan,
At ang kanyang mga estudyante'y tagapagdala ng apoy ng gunita.
Ang kasaysayan ay hindi na lamang tanong sa pagsusulit,
Kundi panata sa buhay ng bawat kabataan.
Ang dating anino ay ngayo'y liwanag na naglalakad sa silid,
At sa bawat titik, muli tayong ginugunita ng mga nilimot.
Kaya't sa tuwing tayo'y lalakad sa mga kalsadang tahimik sa gabi,
Tingnan ang bawat poste, pader, basurahan… baka may bakas ng tula.
At kung sa iyong paglalakad ay makaramdam ka ng bigat ng di mo maipaliwanag,
Maaaring binabati ka ng isang bayani, hindi upang takutin, kundi upang gabayan.
Ang kanilang panaghoy ay panawagan ng pagkilos,
At ang kanilang katahimikan ay babalang huwag nating limutin ang nakaraan.
Pagkat sa bawat bansa, ang tunay na panganib ay hindi digmaan o pandemya,
Kundi ang pagkaubos ng alaala ng kung sino tayo.
At habang tayo'y may pluma, habang tayo'y marunong tumula,
Hinding-hindi sila tuluyang mawawala sa kasaysayan.
AN:
Genre: HISTORICAL FICTION
Wikang Tagalog lamang ang gagamitin! 🇵🇭
Bilang pakikiisa sa selebrasyon ng Buwan ng Wika, ang hamon ngayong linggo ay ang magsulat ng Kathang Pampanahon—mga istoryang nakaugat sa kasaysayan.
Isabuhay ang nakaraan.
Isalaysay ang mga tinig ng mga bayani, ang pag-ibig sa gitna ng digmaan, ang sakripisyo para sa bayan.
Mula sa Katipunan hanggang sa mga di-kilalang kwento ng ating mga ninuno—ikaw na ang bahalang bumuo.
Trip kolang i-post yung entry ko don sa Weekly writing activity, bakit ba? 🥳
