24 Bài Học Sống Còn Để Đầu Tư Thành Công Trên Thị Trường Chứng Khoán

21. Một số quy tắc bán khác mà các nhà đầu tư cần biết

Trong bài học này, Bill O’Neil tiếp tục bàn luận về các quy tắc bán quan trọng nhất.

Ông có lời khuyên nào dành cho những người muốn bắt đầu đầu tư ngay từ hôm nay?

Mọi người đều có thể và nên học cách đầu tư ở nước Mĩ - một nền kinh tế phát triển mạnh mẽ hàng đầu thế giới. Đọc cuốn sách này, bạn sẽ có được các quy tắc và cơ sở đáng tin cậy để trở thành một nhà đầu tư thành công. Nếu bạn
nắm giữ được những điều đó trong tay thì vấn đề sau đó với bạn chỉ còn là thu thập kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm và quy tắc tӯ thực tế. Bạn sẽ luôn tiến bộ mỗi khi có ý thức đánh giá các quyết định và rút ra bài học từ những sai lầm không thể tránh khỏi của bản thân. Đừng bao giờ nản lòng trước những thất bại tạm thời. Bạn hoàn toàn có khả năng gia tăng lợi nhuận 50% đến 100% hay thậm chí hơn thế, nếu bạn có được những kĩ năng để biết được thời điểm
cần mua hoặc bán. Hãy đọc cuốn sách này nhiều lần để ghi nhớ các quy tắc ấy.

Các quy tắc bán khác theo ông là gì?

Dưới đây là một số quy tắc khác giúp bạn thu được những khoản lợi nhuận lớn:

1. Nếu lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu giảm đáng kể trong 2 quý liên tiếp thì bạn nên bán cổ phiếu đó đi (ví dụ, nếu lợi nhuận của cổ phiếu đã lên đến 100% trong nhiều quý, sau đó giảm dần xuống 30% hoặc 20% thì nên bán cổ phiếu đó đi).
2. Nếu giá cổ phiếu của bạn tăng đột biến trên biểu đồ mà khối lượng giao dịch trong ngày (hoặc tuần) tăng giá lại ít hơn khối lượng giao dịch ngày (hoặc tuần) trước đó, thì đó là biểu hiện cho thấy nhu cầu của thị trường thấp và
bạn nên bán cổ phiếu đó đi. Khối lượng giao dịch ít nhất phải tăng từ 40%-50%, hoặc lớn hơn khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày.
3. Nếu một cổ phiếu tăng giá đột biến với khối lượng giao dịch lớn trong một ngày nhất định nhưng ngay lập tức mất đà rồi tiếp tục giảm giá thấp hơn từ 4%-5% so với mứcc giá tăng đột biến trong vài ngày, thì đó có thể là biểu hiện của một mô hình giá bị sai. Trong các trường hợp như vậy, bạn nên hạn chế giao dịch cổ phiếu đó.
4. Nếu cổ phiếu của bạn tăng giá đáng kể trong nhiều tháng và hình thành nên những mức giá trung bình, thì hãy đợi đến lần thứ tư cổ phiếu tăng giá vượt quá mức trung bình để bán nó đi. Đây là thời điểm cổ phiếu đó đang được
mọi người quan tâm nên được giao dịch ít trên thị trường.
5. Nếu một cổ phiếu trong nhóm dẫn đầu thị trường bị rớt giá, được bán ra với số lượng lớn và không thể phục hồi lại mức sàn, thì những cổ phiếu khác cùng nhóm cũng có thể bị thiệt hại
theo. Bạn nên xem xét bán chúng đi.
6. Sau khi cổ phiếu của bạn đã tăng giá tích cực trong 1 hoặc 2 tháng hay nhiều hơn, và mức giá đó khá cách biệt với giá đỉnh của ngày hôm trước thì bạn nên bán đi. Đây là dấu hiệu của “giai đoạn” cuối cùng trong biến động giá
của cổ phiếu, được gọi là “khoảng trống sau cùng”. Tuy nhiên, những khoảng trống được tạo ra trong giai đoạn đầu của một biến động lại thường không có vấn đề gì. Vì thế đừng nhầm lẫn giữa 2 loại khoảng trống này với nhau.
7. Đôi khi một cổ phiếu sau thời gian dài tăng giá lại đứng giá vào ngày có lượng giao dịch lớn. Đó là dấu hiệu cảnh báo bạn nên bán cổ phiếu này đi.
8. Có thể tôi sẽ bán một cổ phiếu đang sinh lời chỉ vì nó tăng giá ít hơn các cổ phiếu khác của mình. Số tiền đó tôi có thể dùng để đầu tư những cổ phiếu đang hoạt động tốt hơn. Một lần vào nữa cuối năm 1990, tôi bán ra một
số cổ phiếu cӫa Home Depot - một cổ phiếu hàng đầu mà tôi đã mua đúng thời điểm – và một loại cổ phiếu mà tôi chắc chắn sẽ tăng giá gấp đôi. Tôi muốn dùng số tiền đó để mua nhiều cổ phiếu Amgen hơn bởi cổ phiếu này mạnh
hơn hẳn, ước tính có khả năng tăng trưởng lợi nhuận lớn hơn và khả năng tăng giá lên gấp 3 lần. Đây là một trường hợp hiếm khi xảy ra nhưng là minh chứng cho thấy bạn phải học hỏi
trong một thời gian dài mới có thể cảm nhận được cổ phiếu nào của bạn thật sự là cổ phiếu hàng đầu thị trường.

Vậy đâu là cách tốt nhất để nâng cao khả năng bán cổ phiếu của bạn?
Bạn cần tạo cho mình thói quen phân tích mọi quyết định mua bán. Hãy sử dụng một dịch vụ về biểu đồ và đánh
dấu thời điểm bạn đã mua và bán mỗi loại cổ phiếu của mình trong từng năm.
Hãy tách riêng 2 loại quyết định có lợi và quyết định không hiệu quả ra khỏi nhau rồi dành vài tuần để nghiên cứu chúng.
Bạn có thấy mối liên hệ chung nào trong các quyết định có hiệu quả
cũng như trong các quyết định không hiệu quả không?

Tôi dám chắc bạn sẽ khám phá ra được nhiều điều có giá trị. Chúng sẽ giúp bạn rút ra được một vài quy tắc mới nhằm khắc phục những sai lầm bạn từng mắc phải nhiều lần. Hãy khách quan và sẵn sàng nhìn nhận những sai lầm của
mình. Hầu hết mọi người không chịu dành thời gian để nghiên cứu và phân tích những gì họ đang làm là đúng hay sai. Nhưng đây lại là cách giúp bạn
tiến bộ và làm mọi việc tốt hơn cả khi trên thương trường cũng như trong cuộc sống. Những ý kiến cá nhân, sự kiêu căng, cái tôi, sĩ diện, thích chứng tỏ mình hoàn toàn không có chỗ trên thị trường chứng khoán và bạn sẽ phải
trả giá đắt cho những điều này. Bởi thế, tốt hơn cả là bạn hãy học cách phân tích khách quan những sai lầm của mình. Học không bao giờ là muộn cả.

KẾT LUẬN

I. Hãy bán cổ phiếu nếu lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu sụt giảm trong 2 quý liên tục.
II.Nếu cổ phiếu của bạn tăng trưởng đáng kể trong nhiều tháng với nhiều mức giá trung bình được hình thành trong quá trình đó, thì đến lần thứ tư cổ phiếu tăng so với giá trung bình, bạn nên bán nó đi.

III.  Cũng có lúc bạn nên bán một cổ phiếu khi nó tăng giá ít hơn những cổ phiếu khác bạn đang có. Số tiền ấy có
thể sử dụng để đầu tư vào những cổ phiếu đang hoạt động tốt hơn. Hãy xem lại những quy tắc bán trong bài này và Bài 20. Lấy đó làm quy tắc căn bản cần phải học và ghi nhớ.