Umupo ako agad pagkasabi nun ni Tatay.
Si Jessica lumayo sa akin. Umupo siya sa tapat ni Mafe, na umupo naman sa tabi ko.
Hindi niya ko tinitingnan.
Lahat kami actually.
I looked at the faces of her family.
"Jema,"
Si Tatay.
"May punto si Deanna.
May hangganan ang pagtulong sa tao. Hindi rin maganda na uubusin mo ang pera mo para sa iba.
Kung ang sinabi mo sana ay kalahati o hindi lahat, di ako tututol.
Pero hindi tama yung ganun na di baleng magumpisa ka ulit sa wala, basta makatulong ka lang.
Alam ko na pera mo yan. Nasa iyo lahat ng karapatan kung ano ang gagawin mo diyan. Pero anak, tumulong ka sa karapat-dapat.
Sa talagang walang-wala.
At pagkatapos mong tulungan, ay hindi ipagkakalat. Nandun na tayo, si Susan ipinamalita na sa iba ang ginawa mo. Isa pa lang yon. Isipin mo kung tumulong ka na sa mas marami.
Kailangan handa ka sa magiging resulta niyan.
May ugali pa naman ang tao na, ika nga nila ay binigay mo na ngayon ang kamay mo, sa susunod hihingin na ay ang braso mo.
Nakahanda ka ba kung sakaling mangyari yon?
At yung pagkakalat pa na tumulong ka, hindi rin maganda yon?
Nakahanda ka ba kung sakaling humingi ang iba ninyong kaklase noon o ilapit naman ang iba nilang kakilala sa iyo?
Walang tao anak na hindi kailangan ng tulong o pera. Lahat tayo kailangan natin yan."
Go Tay!
Tell her.
Pag sa akin kasi, hindi pa ko nagbubukas ng bibig, may nakahanda ng pambara yang anak niyo eh!
I'm looking at him, he is waiting for Jessica's rebut.
Napatingin ako kay Mafe at Nanay. Nagaabang din sila sa sagot.
And then I look at my Baby.
She is just sitting there. Her face is on the floor.
Thank God I see that her eyes have softened already.
She is now contemplating.
"Makasabat lang po Tay.
Ate, wag ka nga magpakabanal diyan!
Alam mo ba yung asawa ng kabatch mo na yan, walang ginawa buong araw kundi maghimas ng manok dun sa kapitbahay nilang may mga alagang panabong.
Hindi ko lang sinabi sayo pero nawrong send sa akin si Alma noon.
Kaya nalaman ko yung pagbili mo ng cellphone.
Wala naman kaming magagawa kung nagfifeeling santa ka. Pero sabihin mo man lang sa akin, para mabackground check ko.
Goodnight na sa inyo. May pasok pa ko bukas."
She kissed their parents goodnight and---
"Aray!"
🤭🤭🤭
Instead of kissing Jessica too she
Mafe suddenly kneeled, touched Jessica's foot while raising her other hand simultaneously.
And then she made sign of the cross.
Jessica's right hand automatically slapped Mafe's shoulder with a bang.
She tapped my shoulder and whispered,
"Goodnight Ate Deanna. Okay na yan. Nasabon mo na, binanlawan ni Tatay tapos pinulbuhan ko na."
😅😅😅
"Anong binubulong mo diyan Maria Fe?!"
My Baby's left eyebrow is on its highest peak.
"D I Y O S K O ! ! !"
I am sitting closest to her so I am so stunned by that yell.
"NAY! TAY! Nagsasalita ang santo! Nasaan ang cellphone niyo?! Ivideo natin, ipadala natin sa Vatican!"
And then she immediately ran for her life.
Jessica is so furious.
She managed to quickly grab something but she hesitated.
Good for me she did not throw whatever that kitchen utensil is. It will surely land to me.
And now we are silent.
Nanay yawned her third one when Jessica finally spoke.
"Nay, Tay, Deanna pasensya na. Di ko naman talaga intensyon na magpakapilantropo eh.
Ang nasa isip ko kasi, nandun na eh. Nabasa ko yung mga message nila sa akin. So parang feeling ko naipasa nila sa akin yung bigat nung problema nila.
Alam niyo yun?
Yung parang pag di ako nakatulong, parang ang bad ko?
Kasi ako masuwerte ako na may trabahong maayos ang sahod, may maayos na tirahan, awa ng Diyos walang sakit.
Kaya nakokonsensya ako na okay ako tapos sila hindi.
Na may means naman ako tumulong bakit di ko gawin?
Pero tama naman kayo. Alam ko yun na parang may mali.
Yung binigyan ko ng cellphone, nakikita ko ngayon ang mga posts sa fb, kung anu-ano pinaggagagawa.
Tapos kahit napagamot ko na si Susan may hiling sila ulit at yun na nga, kumalat yung ginawa ko.
Ang sa akin lang, ngayong magpapasko, gusto ko sanang bigyan sila ng konting kabuhayan para hindi na sila ulit hihingi.
Ganun kasi halos lahat ng hiling nila eh. Pangpuhunan sa maliit na negosyo. Para may pambayad daw sila sa mga 5-6 nila."
Last July, Jessica told me that she already saved a hundred thousand on her savings account.
She wants to give it to me, as a payment for all that I lend them years ago.
It made my head boil.
We had a fight and I won. I refused to accept it. It is her first six digit money.
She earned it with blood, sweat and tears.
It is hers.
But if I only knew that this gonna happen...
"Ano sa tingin mo Deanna?"
Nanay asked.
"Ganito po kasi yun Nay. Ang maliit na negosyo, most likely hand to mouth yan.
Maliit na negosyo, ibig sabihin maliit din ang kita.
Suppose you have a business that is worth twenty thousand.
If that is a sari-store, most likely malaki na ang twenty percent na kita diyan.
Pero weekly you will go to the grocery for replenishment, mamamasahe ka pa. And how about those new products pa na idadagdag mo sa tinda mo?
Even the largest supermarket in the metro never achieved that aim of having all the things that customers are looking for.
But normally sa mga tindahan, owners tend to buy all those things na hinahanap ng mamimili.
And that endless pursuit usually ang nagiging downfall nila.
Kasi instead of buying just the basics, matatambak lang yun sa tindahan, maalikabukan at later on maeexpire or icoconsume mo na lang dahil tumira na sa store mo.
Pero kasama yun sa puhunan mo.
Kabawasan na yun sa capital, so nabawasan na yung maliit na tubo mo.
Napakaliit na nga nung matitira kung meron man, that small profit pa automatically ay sa pagkain napupunta at sa everyday needs ng family mo.
Eh paano pa kung may utang nga sila?
So the cycle is, uutang ng puhunan, tapos ipangtutustos ang small profit tapos ang little portion ng capital ay ihuhulog sa utang.
If that utang has 20% interest, saan pa po nila yun kukuhanin? Mauubos siya gradually so ano ang gagawin nila? Most probably mangungutang to another money lender because they don't have a choice.
Hanggang malulubog na sila."
I see Jessica's eyes getting clearer by the minute.
"So ano nga ang solusyon? Nandun na tayo, hirap sila sa pangaraw-araw, may utang pa sila.
Si Susan may utang pa pala siya sa 5-6.
5,000 na naging 8,000 dahil sa tubo. Naawa daw kahit papano nung nagkasakit siya kaya 7,000 na lang. Pero nagbigay ng palugit na hanggang ngayong taon lang niya dapat bayaran.
Yung tinapa na tinitinda niya, isang libo ang puhunan niya kada hango. Minsan daw inaabot ng 2 days bago maubos. Three hundred ang tubo niya, kulang nga talaga tapos ang dami niya pang anak diba?
Siya pa lang yun. May iba pa kong kaklase na nanghihiram din ng pangtayo ng maliit daw na kabuhayan. Mamaya basahin mo."
🤔🤔🤔
"Okay so since iba-iba ang case, that means iba din ang mga kailangan na itulong sa kanila.
Since you already disclosed Susan's case, I suggest na kailangan bayaran ang utang niya. Then give her a larger capital.
If that thousand worth of goods ang natitinda niya for a day or two, doblehin natin tapos pagtindahin din niya ang asawa niya para may maitulong.
Kung wala silang iintindihing utang, malinaw na six hundred na yun na kita nila.
Tapos ituloy mo yung pagbigay ng food package. Kahit paano maitatawid nila yung ilang araw na pangkain nang hindi nagagalaw ang puhunan at tubo nila.
Let's take it one case at a time. Pagusapan natin kung ano ang mabuting gawin sa bawat isa dun sa nanghingi ng tulong sayo.
After we furnished all of it, let's held that giving in a private place. You have to explain to them na hindi ka pabrika ng pera.
Their problem is not yours. You have your own life too.
And that aide will be the last one and they have to take good care of it.
You have to clarify it. Show some firmness.
Sometimes you have to pretend to be tough para hindi ka lagi aasahan ng tao kasi mamimihasa sila."
After half an hour more, we went upstairs to finally take a rest.
Tomorrow is another day. Her work will be early morning of Tuesday so I suppose Jessica has plans on how to spend our Monday afternoon.
...
"B..."
😴😪😴😪😴
"B gising na!"
What time is it already?
I find it hard to open up my eyes.
"B, may pupuntahan tayo."
I tried my best to get up.
Woah...
Even looking for my phone requires a lot of effort.
The cold weather here, those that happened yesterday, and the heated argument before midnight made me so exhausted that even if it's---
☹️☹️☹️
"B it's only four in the fucking morning!"
😫😫😫
"Di ako makatulog eh. Sige na bangon na, samahan mo ko. Umpisahan na natin yung case study natin."
😭😭😭
"No! Alam mo naman na wala akong maayos na tulog this past few days diba?!
How many times do I have to tell you na wag mo ko idadamay sa sleeping problem mo?"
I can recall a thousand and one story of our fights before we came up to an agreement about this.
"O sige, ako na lang. Matulog ka na lang ulit."
😫😭😫😭
"Kung umalis ka na lang at di mo na ko ginising, edi sana nakaalis ka na.
Inistorbo mo na yung tulog ko eh."
Huhuhu...
"Yun naman pala eh. Bumangon ka na diyan. Aabutan pa natin yung Almuzar."
I don't know what she said.
Basta naiinis ako sa kanya.
Tumayo na ko at kumuha ng damit.
"Di man lang tayo magkakape?"
I asked her. As soon as my feet landed on the ground floor, she quickly grabbed the key and turned the lights off.
Hindi na.
Di siya nagsalita eh.
Sinundan ko siya sa labas.
I was about to go to the car when she grabbed my hand and dragged me towards the gate.
"Anong trip mo? Magjojogging ka ba?
Jessica ayoko!
Ayoko ngang gumising kanina eh. Sige na ikaw na lang magisa.
Ingat na lang."
Babalik na sana ako sa loob pero bigla siyang pumara ng tricycle.
☹️☹️☹️
Yung puyat ka at labag sa loob mo ang paggising tapos ang lamig ng hangin na humahampas sa mukha mo...
I was about to lean my head on her shoulder when suddenly the vehicle made a full stop.
Muntikan pa ko mangudngod!
Asar talaga tong mga tao dito!
Lalo na tong kasama ko.
Bumaba na siya at lumabas na rin ako ng tricycle.
So this is Almuzar.
An endless row of tables with all of the breakfast you can think of.
Or maybe not.
Madami ring klase ng ulam eh.
I don't know what to eat!
Gusto ko siya lahat!
I followed Jessica as she started to walk.
Teka, may enough cash ba ko?
I was about to check it on my wallet but...
Wala siya sa bulsa ng jacket or ng pantalon ko.
Fuck.