CÁC THỂ LOẠI TRUYỆN

GIẢ TƯỞNG TƯ BIỆN LÀ GÌ?

╔═════════════════════╗
***GIẢ TƯỞNG TƯ BIỆN LÀ GÌ?***
╚═════════════════════╝

"Speculative fiction" hay còn gọi là Giả tưởng tư biện/giả tưởng suy đoán là một thuật ngữ tổng quan dùng để bao trùm các thể loại truyện hư cấu thuộc dòng Viễn tưởng và Kỳ ảo, thuật ngữ này được tham chiếu và đưa ra sử dụng lần đầu tiên bởi Robert Heinlein vào năm 1947 và từ đó được xem như một tập hợp mẹ của dòng văn học giả tưởng trên toàn cầu. Bài viết này chỉ nói đến những điểu tổng quan và cơ bản nhất của giả tưởng tư biện nhằm làm tiền đề cho loạt bài phân biệt các thể loại truyện bên trong nó, chuỗi bài sau được viết dựa trên kiến thức hạn hẹp và quan điểm chủ quan của người viết.

KHÁI NIỆM

Giả tưởng tư biện là tập hợp mẹ bao gồm nhiều thể loại con về truyện giả tưởng bên trong nó. Phân tích về khía cạnh ngôn ngữ thì "giả tưởng" là "giả thuyết tưởng tượng" và "tư biện" (tư biện chứ không phải tự biện đâu nha) nghĩa là "sự suy luận đơn thuần, không dựa vào kinh nghiệm hay thực tiễn gì". Toàn bộ nghĩa cụm từ là "sự tưởng tượng được suy diễn bởi một cá nhân không dựa trên thực tiễn".

Nghĩa là đối với khái niệm giả tưởng tư biện, việc sáng tác ra các tác phẩm đều phải được dựa trên những sự tưởng tượng đủ cuốn hút và được lý giải logic bởi một cá nhân có thể khiến người đọc cảm thấy hấp dẫn và có phần tin vào đó. Điều này thường được tạo nền tảng dựa trên những giả thuyết hoặc câu hỏi đơn giản "Nếu thì".

Tiểu thuyết giả tưởng tư biện bao gồm hai mảng lớn là Sci-Fi (Viễn tưởng) và Fantasy (Kỳ ảo), hai thể loại này đến nay vẫn còn được đưa vào vòng tranh cãi về khái niệm của chúng.

ĐẶC TRƯNG

Đặc trưng của tiểu thuyết giả tưởng tư biện là nó được hình thành dựa trên những giả thuyết cá nhân về một vấn đề không tưởng. Cách đơn giản nhất để phân biệt được giả tưởng tư biện là đưa cả câu chuyện về một câu hỏi đơn giản "Nếu là A thì có khả thi không?" và xem xét tính khả thi của nó. Một câu chuyện được xác nhận là giả tưởng tư biện phải có đủ các yếu tố cấu thành nó là đưa ra được vấn đề chính mang tính giả thuyết có khả năng xảy ra rất thấp hoặc không thể xảy ra. Giả thuyết này được đặt trên sự tư biện – tức là không có bằng chứng xác thực nào có thể giải thích được giả thuyết đó có tỷ lệ cao sẽ xảy ra, mà chỉ dựa trên suy đoán cá nhân mà thôi.

Một ví dụ cho cách phân biệt, về câu chuyện Thánh Chiến mà mình đang viết cũng thuộc về dạng tiểu thuyết giả tưởng tư biện với câu hỏi đơn giản: "Nếu thế giới bị tấn công và chiếm đóng bởi những thực thể từ chiều không gian khác vào năm 2055 thì có khả thi không?". Hay câu chuyện Khúc chiến ca của Wyatt Sterwart cũng là một dạng truyện giả tưởng tư biện với nội dung được tóm gọn trong câu hỏi "Nếu thế giới cũ đã chết và hình thành một Kỷ Nguyên Mới với truyền thuyết một khúc chiến ca sẽ thống lĩnh tất cả thì có khả thi không?". Nếu giả thuyết đó có mức độ khả thi cực kì thấp hoặc không hề khả thi, nó sẽ thuộc về thể loại giả tưởng tư biện.

Đơn giản mà đúng không?