[Poradnik] Światła. Kamera. Akcja! Japonia

Imię, nazwisko. Formy grzecznościowe.

Ohayō!

Japończycy przywiązują dużą wagę do zachowania wobec innych. Istnieje szereg różnych zasad jak się do siebie zwracać, lecz wystarczy znać chociażby podstawy savoir vivre by sobie z tym wszystkim poradzić.

Dzisiaj omówimy:

a) imiona i nazwiska

b) sufiksy

Imiona, nazwiska:

Japończycy przedstawiają się w odwrotnej kolejności niż my Polacy, czyli na początek podają nazwisko, a dopiero potem imię. Po nazwisku również się do siebie zwracają, wyjątek stanowią rodziny, pary i bardzo dobrzy przyjaciele ( chociaż to też bywa różnie). W przeciwieństwie do naszych zwyczajów, zwracanie się do siebie po imieniu oznacza spoufalanie się z tą osobą, co może być niewłaściwe i uznawane za niegrzeczne!

[Nazwisko] + [Imię]

Sufiksy:

Bardzo ważne w Japonii jest odpowiednie tytułowanie innych osób. Specjalnie w tym celu jest używany system sufiksów - przyrostków. Jest ich, dla osoby, która nie miała z nimi do czynienia, bardzo dużo i łatwo się w nich pogubić.

- San - (w niektórych miejscach wymawiane jako han); w wolnym tłumaczeniu oznacza pan/pani. Jest to jeden z najpowszechniejszych sufiksów dodawanych do nazwiska/imienia osób nam obcych, przełożonych, współpracowników, dalszych znajomych. Zdarza się, że bliscy znajomi i rodzina się do siebie tak zwracają by podkreślić swój szacunek do drugiej osoby. San może być także używane wobec zwierząt, a nawet przedmiotów nieożywionych, np. królik Usagi-san - w tym przypadku będzie to uważane za dziecinne. W internecie san zapisuje się często liczbą „3", ponieważ oba słowa są wymawiane tak samo, np. Kyatam3 = Kyatam - san.

(do współpracownika)

- Dzień dobry Fujimaki-san. Mam nadzieję, że w niczym nie przeszkadzam .

- Sama - bardziej oficjalna i formalna forma san. Sufiks ten stosowany jest wobec: osób wyższej rangi niż my, tym co należy się duży szacunek, w biznesie, w reklamach gdy odnosimy się do klientów, a także do bogów i bóstw. Często używa się go w adresach pocztowych i oficjalnych e-mailach.

(o szanowanym szefie)

- Przepraszam. Przyniosłem te dokumenty, o które prosił Hiro-sama.

- Chan - nieformalna, zdrobniała wersja san. Najczęściej używana wobec: małych dzieci i przez nie lub do dziewcząt. Warto dodać, że używanie tego sufiksu wobec dojrzałych kobiet przez mężczyzn może być uznane za zbytnie spoufalanie się, natomiast gdy dwie kobiety się tak do siebie zwracają jest to w pełni akceptowalne.

(do koleżanki z klasy)

- Oi! Izo-chan nie bądź taka!

- Chin/ -cchi - zdrobnienie zdrobnienia, dla naprawdę małych dzieci lub sugestia poufałości.

- Ale to wszystko wina Akashicchiego!

- Aka-chin nigdy by tego nie zrobił.

- Chama - połączenie chan i sama używane wobec osób młodych, które darzy się dużym szacunkiem.

- Pomimo, że Keiji-chama jest w tak młodym wieku, to zdobył nasze uznanie.

- Kun - nieformalna, zdrobniała wersja san. Najczęściej używana: do chłopców i młodszych mężczyzn ze szkoły lub pracy, może być używany przez przełożonych wobec podwładnych, w biznesie także do kobiet. Nauczyciele często zwracają się tak do uczniów, gdy dziewczęta przykładowo są nazywane san lub chan.

(nauczyciel do ucznia)
- Koji-kun jak brzmi odpowiedz na czwarte pytanie?

- Senpai - (oznacza osobę starszą stażem) używane wobec starszych kolegów ze szkoły, studiów, klubu sportowego itp. Rzadko stosuje się nazewnictwo osób z niższej klasy/ z mniejszym stażem - kohai lub gakusei. Jednak to pierwsze może być uznane za nieco obraźliwe lub zbyt protekcjonalne.

(młodszy do swojego kolegi z drużyny)

- Hiro-senpai, trener chce z tobą porozmawiać.

- Sensei - wobec nauczycieli, lekarzy, prawników, polityków, pisarzy, malarzy lub innych autorytetów - jest to sposób okazania szacunku, która osiągnęła poziom mistrzowski w danej dziedzinie.

(o nauczycielu)

- Kawasawa-sensei pokazała nam jak obsługiwać mikroskop.

Mam nadzieje, że tekst jest czytelny i w miarę zrozumiały. W razie jakikolwiek pytań/sugestii zapraszam do komentowania lub prywatnej wiadomości. W następnej części postaram się omówić japoński system edukacji.

Także - do następnego! Mata ne!