MALADAPTIVE DAYDREAMING -Bilgilendirme Kitabı-

Olumsuz hayaller neden zevk verir?

Başlıktaki konu hakkında uzun zamandır kendimce fikir yürütmekteydim fakat dillendirmek istemedim, büyük ihtimalle benden başka birinin bu durumdan hoşlanmayacağını düşündüm. Yine de, denk geldiğim bir yazıdan anladığım kadarıyla Uyumsuz Hayal Kurma'nın bağımlılık yapan tek yönü başarı içerikli senaryolar, heyecan ve aşk dolu olay örgüleri değil; kimi insanlarda şiddet, korku, taciz, hapsedilme, intikam, ihanet gibi konu başlıkları da bağlayıcı nitelik taşıyabiliyor.

Eğer bu sizi tanımlıyorsa muhtemelen bahsetmekten çekineceksinizdir, MD'si olan bireyler zaten sıradan hayallerini dahi diğer insanlarla paylaşma eğiliminde değiller, daha karanlık bir çizgide seyreden düşleriniz hakkında konuşmak istemeyebilirsiniz. Açıkçası kendimle de karşılaştırmak amacıyla bağlandığınız olumsuz konuları merak ediyorum ama onu yanıtlamayı tercih etmeyenler için hayallerinin içeriklerine girmeden sorayım, yanıtlamayı arzu edenler yorumda bulunabilir; sizin bu tarz hayalleriniz var mı? Ya da, tamamen iç karartıcı diyebileceğimiz temalardan oluşan evrenleriniz mevcut mu?

Araştırmalarımdan yola çıkarak kısa bir bilgilendirme yapmak gerekirse, MD'li insanlar için olumsuz hayaller aslında beklenilenden çok daha yaygındır. (Uyumsuz Hayal Kurma'dan ilk defa bahseden Eli Somer'in 'Uyumsuz Hayal Kurma: Niteliksel Bir Sorgulama' isimli çalışmasında bu bilgilendirmeye yer verildi.)

Bu hayallere bağımlılığa bir isim de verilmiş, araştırmak isterseniz 'Benign Masochism Maladaptive Daydreaming' (İyi huylu mazoşizm) ya da 'Hedonic Reversal Maladaptive Daydreaming' şeklinde aratabilirsiniz. Tabii, iyi huylu mazoşizm dediğimiz şey olumsuz hayaller ile sınırlı değildir, birçok insanın acı-baharatlı tatlara düşkünlük duyması, trajedi ve korku temalı kitapları/filmleri sevmesi gibi bazı şeyler de bunun içinde alınabilir.

Bu terimden ilk söz eden Psikolog Paul Rozin, temyizin (iyiyi kötüden ayırabilme) bir kısmının vücudu kandırabileceğine inanıyor. "İyi huylu mazoşizm, bedenlerimiz üzerinde tam bir ustalığa ve kontrole sahip olduğumuzu hissetmemizi sağlar. Dahası, çoğumuz duygu arayanlar ya da aktif olarak duyusal deneyimler arayan insanlarız. Bu olumsuz duyguların ürettiği fiziksel uyarı, alışılmadık bir zevk duygusu yaratabilir." Şeklinde ifade ediyor.

Nedeninden tam emin olmamakla beraber, olumsuz duyguların ağırlıkta olduğu hayallerin içselleştirilmiş ve açığa vurulmaktan kaçınılan hislerle ilişkili olduğuna dair birkaç tahmin yazısı okudum ve bir noktada katılıyorum, fakat bildiğim kadarıyla bu, herhangi bir testin ya da toplu deneyin sonucu değil, bu yüzden ne kadar güvenilir bilmiyorum. Yine de doğru olabilir, dışarıya yansıtmadığınız hislerin düş dünyanızda ortaya çıkma olasılığı yok değil.

Peki bu hayallerden kaçınmalı mıyız? Zarar verici olabilirler mi?

Bence diğer düşlerimiz gibi bunlardan da tamamen kurtulmak olası değil, fakat onlardan ne kadar uzaklaşmanız gerektiği ne derece bağımlılık yaptıklarına göre ve sizin ruh hâlinizi nasıl etkilediklerine bağlı olarak değişebilir. Biliyorsunuz ki, daha önceki bölümlerde hayallerinizin moral seviyenize müdehale edebileceğini
ve sizi etkileyebileceğini belirtmiştik. Öyleyse kendinize sorun, olumsuz temaları yoğunlukta olan düşler sizi daha gergin ve huzursuz yapıyor mu? Gününüzü kötü geçirmenize temel bir sebep mi? Onları kontrol altında tutmanızın ne kadar önemli olduğu hakkında bir fikir oluşturabilmek için etkileri konusunda şahsi bir farkındalık oluşturmanız fikrimce mühim görünüyor.

Ben, herhangi bir zamanımda yaşadığım rahatsızlık hissini ve aniden ortaya çıkan gerginliği o duygular gelmeden kısa vakitler önce kurduğum olumsuz hayallere bağlayabilirim ve sanıyorum ki pek yanlış olmaz, ama bu düşler aynı zamanda -itiraf etmek istemesem de- bana zevk veren şeylerdir de. Öte yandan insanlara bu tarz hayalleri olumlu sonlarla noktalamayı tavsiye eden Uyumsuz Hayalperestler gördüm, bunu yapmak genel olarak daha iyi hissettiriyormuş. Bana göre bundan sonra o hayal aklınıza geldiğinde hatırladığınız şey olumsuz hislerden ziyade olumlu bir finalin getirdiği duygular olur, bu sayede karanlık düşlerinizin üzerinizdeki etkileri azımsanmayacak ölçüde azalış gösterebilir.

(Eh, her zaman kötü sonların daha gerçekçi geldiğini söyleyen ve onların daha tercih edilebilir olduğunu belirten ben için aynı tavsiyenin çözüm olacağını söyleyemeyeceğim, ama bu, hayallerimi kontrol altında tutmam gerektirdiğini düşündüren bir başka şey de.)

İnternette gördüğüm bazı diğer öneriler:

• Hayallerinizi yazın, gerekirse bunun için bir günlük oluşturun. (Ayrıntılı olduklarını biliyorum ve onları kaleme almak zor, ancak üstünden geçmeyi deneyebilirsiniz.)

Bence bu, tıpkı rüyalardaki gibi tekrarlayan olaylar ve sembollerle karşılaşmanıza yardımcı olabilir ve gündüz düşlerinizde bilinç altı mesajları yer alabilir. Sorunu çözmek için ilk adım, o sorunun ne olduğunu ve sebebini anlamaktır.

• Ruh hâlinizin ve değişkenlik gösteren duygularınızın olabildiğince farkında olun.

Depresif, öfkeli ve endişeli anlarınızda kuracağınız hayallerin temaları da bu hislere bağlı olaraktan etkilenebilir. Böyle anlarda ya mutlu düşlere öncelik vermeyi deneyin, ya da hayal kurmaya ara verin.

• Unutmayın, hayalleriniz sizin üzerinde kontrol sahibi değil, siz onlar üzerinde kontrol sahibisiniz.

Sizi karamsar, depresif ve umutsuz hissettirdiğinde bir hayale devam etmek zorunda değilsiniz. Ona mümkün olduğunca olumlu bir son verin ki geriye olumsuz duygulardan iz kalmasın, bundan sonra ona geri dönmek için bir sebebiniz olmayacak. Bu düşlerden tamamen uzaklaşamayacak iseniz dahi, onlarla geçirdiğiniz süreyi kısaltmak için bir adım olabilir.

Sorunuz varsa alabilirim. Olumsuz hayallerimin içeriklerinden bahsetmek pek tercih edeceğim bir şey değil fakat önünüzde örnek oluşması için ayrıntıya çok girmeden, aklınızda fikir oluşturabileceği kadar yanıt veririm.

Ve, olumsuz hayaller yaşayan biriyseniz yalnız olmadığınızı bilin. Sizin gibi birçok insan var, ben de mesaj atmanız için buradayım.

▪▪▪▪▪

Bu kısım MD ile ilişkili sayılmaz, okumayabilirsiniz.

Ben bir rüya gördüm ve anlamı kafama çok takıldı, çünkü hakkında bir şeyler okuduğum yerde birbirinden farklı işaretler olduğu söylenen sembolleri ben tek rüyada gördüm. Hayal gücünden bahseden tabiri de var, onu da vereceğim ama kısaca konu önce düşten, sonra gördüğüm manalarını yazacağım. Fikriniz varsa söyleyebilirsiniz.

Rüyamda sırasıyla bir duvarın üzerine çizilen insan resmi, tabloyla birlikte resmedilen bir insan resmi, bir tabloda anne ve bebek resmi, daha sonra onlardan iç açıcı bir manzaraya dönüşen bir tablo resmi gördüm. En sonunda ise resmi çizen kişinin tablonun üzerine yeşil bir boya damlattığını gördüm ve rüyamdaki o mekanda ayrıldım. (Bu kafama takılan kısmı, rüyanın orijinali daha uzundu. Hatta Shifting'i bilenleriniz varsa, Lucid rüyaya geçip portal açmayı denedim ve kapının arkasında ışık gördüm ama daha sonra rüyada rüyanın bittiğini zannedip üzülüp bıraktım...)
Öte yandan, o sanat eserleri insanlar tarafından ayıplandı ve değer görmedi, bu da anlamını bulamadığım bir ekleme.

Bulduklarıma bakalım biz: Rüyasında tablo gören bir kişinin hayal gücünün çok yüksek olduğu söylenmektedir. Ayrıca rüyada görülen tablonun diğer anlamları içerisinde rüya sahibinin iç dünyasının çok gelişmiş olduğu, yeteneklerinin yüksek olduğu ve birden fazla ilgi alanı olduğu da bulunmaktadır. (Tuttu gibi bu, yetenek konusunda kendimi övmek istemem ama ilgi alanlarım cidden fazla, MD olmasa çok daha fazla şeyle uğraşırdım.)

Diğer tabir: Rüyada görülen tabloda insan resmi varsa, pek iyiye yo­rumlanmaz. Bu rüya, yalan söylemeye ve insanları aldat­maya işaret eder denilmiştir. Eğer manzara resmi varsa, o zaman hayra yorumlanır. Doğruyu bulmaya işaret eder. (Bende insandan manzaraya dönüşen bir resim vardı, ama etraftaki kişiler insan resmini gördüğünde ayıplamaya başlamışlardı bile ve sonda ortaya çıkan manzara resmine değer vermeden çekip gittiler. Onları oraya ben toplamıştım, resmi yapanın yeteneğinden bahsetmeyi denedim ancak insan tablosu beni de rahatsız etmişti bir şekilde, manzaranın üstüne eklenen yeşil boyayı gördüğümde oradan uzaklaştım.)

Kısa tutmaya çalıştım ama sanırım olmadı, düşünceniz var mı?