"Pasok." matigas na utos ng babaeng hula ko'y nasa singkwenta pataas ang gulang dahil sa maabong kulay ng buhok at ilang mga kulubot sa mukha. Kunot-noo niya akong binigyan ng huling tingin mula ulo hanggang paa bago tuluyang tumalikod at pumasok sa loob.
Yumuko ako upang tingnan ang puting sandals na nabili kong 'Buy 1 Take 1' sa lumang tiangge bago ako lumisan sa aming probinsya at hindi maiwasang mapangiwi sa nakitang mga putik na nakadikit dito. Malakas ang ulan kanina sa byahe at hindi ko inaakalang maputik pala ang daan papunta rito.
Kung alam ko lang, hindi ko na sana sinuot ang bagong ukay na binili kong puting polo at dilaw na palda na hanggang tuhod ang haba. Natunaw ang polbong nilagay ko sa mukha na kadalasan ko lamang ginagamit upang magmukhang presentable, at ang bagsak kong buhok ay basta ko nalang itinali kanina habang nasa biyahe sa dyip.
Mariin akong napapikit at huminga ng malalim, nagbabasakaling sa ganito'y mawala ang inis at pagod sa katawan. Chillax.
Nang makuntento ay minulat ko ang aking mga mata at gigil na kinuskos ang aking sandals sa mabatong daan bago sumunod sa matandang mayordoma.
Doble ang pagkamanghang naramdaman ko nang tuluyan ko nang nakita ang loob ng bahay. Halatang mamahalin ang mga gamit na naririto at nakalulula ang mga antigong disenyong maihahantulad mo sa isang palasyo. Kita mo ang mga bakas ng espanyol na ternong-terno sa fountain na nakadisplay sa labas ng bahay. Nagmumukhang museo na nakikita ko sa mga brochure ang labas ng bahay dahil sa kulay warm white na mga ilaw na nakatutok sa bahay mula sa mga damuhan.
Lumipad ang aking kanang kamay saking bibig upang takpan ang nakaawang kong labi. Aba, kapag tinatansya ko'y, kasing laki ng bahay namin ang kanilang sala! Hindi, mas malaki pa!
Tiningala ko ang malaking chandelier na nakasabit sa gitna na kumikinang at nagmumukhang diyamante kagaya ng nasa palasyo ni Elsa sa Frozen.
Dumapo ang panignin ko sa likod ng naglalakad na mayordoma at napangisi sa ilalim ng aking palad nang naisip siyang kumekendeng at kumakanta ng 'Let it Go' habang nagwiwisik ng kanyang superpowers at gumagawa ng mga muwebles.
Mariin kong nilapat ang isang palad sa aking bibig upang pigilan ang bungisngis na kumakawala dahil sa naisip na kalokohan. Sinubukan kong abalahin ang sarili sa patuloy na paglinga sa paligid. Aksidenteng nahagip ng paningin ko ang malaking maletang ginuguyod at nanlalaking-mata itong dali-daling kinarga sa hiya nang makita ang nilikhang bakas ng putik sa puting tiles ng sahig.
Ay Diyos! Pagod ako sa biyahe at ayokong magsimula agad sa trabaho!
Laking pasasalamat ko ng walang lingon-likod na pumasok ang mayordoma sa isang malaking bukana sa kaliwang bahagi ng sala. Bitbit ang malaking maleta ay paika-ika kong sinundan ito papasok.
Ngayon ay binabaybay namin ang gilid ng isang napakahabang hapag-kainan. Kasya bente katao. Sa tingin ko'y ganoon din karami ang nakatira sa bahay na ito? Sa amin kase ay dalawa lang ang upuan sa hapag sapagkat dalawa lamang kami ni Nanay na naktira doon. Wala naman kaming bisitang nakikikain sa amin kasi wala naman kaming pagkaing maihahanda dahil kapos sa pera. Sapat na ang isang pack ng Sky Flakes at baso ng tubig para sa mga bisita. To-go.
Isang malakas na tikhim ang nagpagising mula sa aking pagmumuni-muni. Sinundan ko ang pinagmulan ng tunog at nakita ang matandang babaeng nakatayo sa malayong parte ng silid na may maliit na bukana sa gilid. Nakataas ang kaniyang kaliwang kilay at malaki ang mga matang nakatingin sa akin.
Hiya akong napangisi at tarantang nilakad ang kanyang kinaroroonan. Dumapo naman ang kanyang paningin sa dala kong maleta bago umiiling na pumasok sa loob.
Sa kusina ay may nadatnan akong babaeng nakaharap sa lababo at kasalukuyang naghuhugas ng mga pinggan. Nakasuot ito ng itim na damit na hanggang tuhod ang haba na may puting kwelyo at manggas. Sa kanyang baywang naman ay nakatali ang isang puting apron.
Patagilid niyang tiningnan ang mayordoma at bahagyang iniyuko ang ulo. "Magandang gabi, Manang." kanyang bati na sinuklian naman ng isang tango.
Mula sa sa isang screen door sa aming kanan ay lumabas naman ang isang babaeng may hanggang balikat ang haba na buhok. May dala itong mop at balde sa magkabilang kamay.
"Magandang gabi po, Manang!" bibong pagbati niya sa matanda. Sinuklian ulit ito ng matanda ng tango bago tumigil sa harapan niya.
"Reese, linisin mo ang putik na nagkalat sa sala at baka maabutan pa ng Señor." kasalungat ng kanyang pagbati sa akin ay malumanay niya itong iniutos sa batang babae na may kasamang tapik sa balikat.
"Opo, sige po! Uunahin ko po iyon bago lilinsin ang kusina. Baka sakaling dito maghahapunan si ser." tumatangong saad ng babaeng nagngangalang Reese. Dumapo ang tingin niya sa akin na bahagyang nanlaki ang mga mata sa gulat na may ibang tao palang kasama.
Kalaunan ay nawala ang gulat at napalitan ito ng isang matamis na ngiti. Bahagya niyang kinaway ang kamay na may dalang mop. Sinuklian ko ito ng isang tipid na ngiti bago niya tuluyang nilisan ang kusina.
Matapos ang ilang pasikot-sikot ay narating namin ang isang pasilyong may higit pitong puting pintuan. Huminto kami sa ika-apat na pinto sa dulo ng pasilyo at gamit ang susi ay binuksan ito ng matandang babae.
Bumungad sa akin ang isang puting silid. Tanging ang kama at isang maliit na lamesa sa gilid nito ang tanging mga muwebles na makikita mo. Sa isang gilid naman ay isang pintong sa tingin ko'y ang banyo.
Napakaputi. Huwag naman sana akong mamental dito.
Nilahad ng mayordoma ang susi na dagli kong tinanggap. Tinuro naman niya ang ang dingding sa loob ng silid kung saan naroon ang cabinet.
"Nasa loob ang magiging uniporme mo sa mga susunod na araw." kanyang saad. "Magpahinga ka na at alas singco ang oras ng trabaho bukas. Magandang gabi." dagdag pa niya bago tumango at tuluyan ng umalis.
Huminga ako ng malalim bago kinarga and maleta papasok sa silid at sinara ang pinto. Tinungo ko ang cabinet at binuksan ito. Bumungad ang apat na set ng nasasabing magiging uniporme ko.
Sunod kong pinasok ang banyo. Maayos naman. Walang lumalangoy na mermaid sa inidoro at hindi naman naglalabas ng ginto ang shower.
Hinarap ko ang salamin at napa buntong hininga sa nakita. Nabura ang liptint na nilagay ko kanina bago bumiyahe at nagmamantika ang mukha ko sanhi ng pinaghalong pawis at alikabok. Ang itinaling buhok ay nagmukhang pugad ng mga ibon na dinaanan ng napakalakas na bagyo.
Binuksan ko ang gripo at yumukod upang maghilamos. Pag-angat ng aking mukha ay nagtagal ang aking paningin sa babaeng nasa salamin. Sa ilalim ng mga mata'y makikita ang malalalim na eyebags dala ng gabi-gabing pagpupuyat mula sa pagtatrabaho sa isang 24/7 na tindahan sa probinsya. Sa umaga nama'y nakabilad sa araw upang makahanap ng kaliwa't kanang raket gaya ng pagdedeliver o kaya'y pagsuroy sa mga ibinebentang banana cue sanhi ng kulay kayumanggi kong balat.
Sa edad na bente dos ay marami na ang pinasukan kong trabaho. Huling taon ng aking pagkokolehiyo, labag man sa aking loob, ay napilitan akong tumigil sa pag-aaral dahil sa kakapusan ng pera pambayad ng tuition. Kinailangan kong tumulong kay nanay pambayad sa renta at iba pang gastusin sa aming pang araw-araw na buhay. Sa halip na mga libro at make-up ay walis at basahan ang aking nakasanayan.
Marami akong bagay na natutunan sa aga ng pagsabak ko sa realidad ng buhay. Minsan ay nakakapanghinayang subalit pinupursigi kong makapag-ipon. Kapag nakaluwag-luwag na ay ipagpapatuloy ko ang aking pag-aaral.
Ganito man ang buhay na nakasanayan, hindi ako nagtanim ng galit sa Kaniya. Naniniwala akong lahat ng pinagdadaanan ko ngayon ay may dahilan at may maginhawang kapalit sa huli.
Sa bawat problema ay laging may solusyon. Ang bawat pagsubok ay nakakayanan. Determinasyon at tiwala sa sarili ang dalawang bagay na laging pinapaalala ng Nanay na kailangan upang mabuhay sa masalimuot na mundong ito. Kaya naman lagi kong pinapatatag ang sarili at isinasaisip ang mga magagandang kinahihinatnan ng aking trabaho.
Nagpakawala ulit ako ng isang malalim na buntong hininga bago ngumiti sa sariling repleksyon. Hinawakan ko ang suot-suot na bracelet na gawa sa itim na sinulid at nilaro ang maliit na hugis bilog na bakal sa gitna.
Ito ang una at huling bagay na natanggap ko mula kay kuya na hindi ko na muli nakita simula ng maghiwalay ang aming mga magulang. Sumama kasi siya kay tatay, sampung taon na ang nakalipas. Wala kaming naging ugnayan sapagkat palipat-lipat kami ng tirahan sa probinsya gawa ng hirap sa buhay. Sinubukan ko naman siyang hanapin sa Facebook ngunit ibang litrato ang laging lumalabas. Bago kami naghiwalay ay nangako kami sa isa't-isa na magkikita kapag nakapagluwag-luwag na sa buhay at itong pulseras ang aming palatandaan sa isa't-isa.
Napaigtad ako sa gulat ng magkasunod na malalakas na katok ang narinig ko sa aking pintuan. Gamit ang laylayan ng aking puting polo ay ipinahid ko ito sa aking basang mukha habang nilalakad ang daan palabas ng banyo.
Pagkabukas ay bumungad ulit sa aking paningin ang problemadong mukha at magkasalubong na kilay ng mayordoma.
"Magbihis ka ng iyong uniporme at tulungan mo kami sa kusina. Dito maghahapunan ang mga Altamirano." dali-dali niyang utos at bakas sa kanyang mukha ang pagkatarantang nilisan ang silid.
Pasimple kong minasahe ang aking sentido. Mukhang mapapasabak agad ako ngayon sa unang gabi ng trabaho.