Hacienda Rachel. Iyon ang lugar na napuntahan niya dahil sa pagtakas sa kanyang nakaraan. Sabi ni Inang Naomi na isa ito sa pagmamay-ari ng kanilang amo pero hindi ito palagiang nakakabisita rito. Mas nakatuon pa rin daw ito sa kabilang ibayo na isa rin farm ngunit mas malaki dito. Minsanan lang raw pumunta dito ang kanilang amo at sa susunod na pagpunta rito ay kailangan siyang ipakilala. Kinuha kasi siyang trabahador ni Inang Naomi dahil sa kakulangan ng tao at doon na nagsimula ang lahat. Kailangan-kailangan niya ng matutuluyan kaya tinanggap niya ang alok ng matanda ng makita niya ito sa bayan. At dahil doon ay nakatakas siya sa kanyang tinatakasan.
"Ruth!" Tawag sa kanya ni Inang Naomi. Gamit ang manggas ng kanyang mahabang damit ay nagpunas siya ng pawis. Mainit ang araw ngayon dahil tag-araw at pinagpawisan siya dahil tumulong siya sa paggagapas ng mga talahib. Lumapit siya sa matandang babae.
"Bakit po inang?" Patuloy pa niyang pagpunas ng pawis.
"Sa isang linggo na darating ang may-ari. Ipapakilala na kita." Tumango siya sa sinabi ng matanda pero natatakot siya sa posibilidad na hindi siya magustuhan ng may-ari at paalisin siya sa lugar na naging tahanan na niya sa loob ng apat na buwan. "Huwag kang mag-alala. Mabait iyon at binibigyan niya ng pagkakataon ang lahat ng tao kahit na kung ikaw ay dating nakulong. Tatanggapin ka nun." Tumango siya sa sinabi ng matanda. Isa kasing dating bilanggo ang matanda at malimit siya nitong kwentuhan tungkol sa buhay niya at sa binigay na pagkakataon ng kanilang amo.
Pero hindi lang iyon ang inaalala niya. Ang inaalala niya ay baka makilala siya. Nagkukubli siya sa lugar na ito dahil walang nakakakilala sa kanya. Hindi niya pa kayang kaharapin ang mga taong ngayon lalo na at ganito ang kalagayan niya. Hindi niya kayang protektahan ang sarili niya sa ngayon. Hindi niya kayang protektahan sila. Kailangan muna niyang magtago hanggang kaya niya. At sana makiayon naman sa kanya ang tadhana sa unang pagkakataon. At sana ang amo niya ay hindi siya kilala at ang mga taong tinatakbuhan niya.
"O sige magpatuloy ka na. Mamaya samahan mo ako sa kabilang taninam." Tumango na lang siya sa sinabi ng matanda.
...
Nakakapagod ang araw na ito pero wala siyang reklamo doon. Sa apat na buwang pagtatrabaho niya ay nasanay na rin siya sa demand ng pisikal na trabaho sa bukid. Pero mas napagod siya ngayon kesa sa nakaraan araw. Ganoon nga talaga siguro lalo na ngayon dahil sa init ng araw.
Naupo na siya sa papag na hinihigan niya matapos ay nahiga. Kung dati ay sumasakit ang likod niya sa pagtulog sa papag ngayon ay nasanay na siya. Ganoon pala kapag wala ka ng ibang pagpipilian. Pero hindi siya nagrereklamo. Masaya siya kung anuman meroon siya ngayon. Masaya siya at buhay pa siya ngayon at ligtas. Mas gugustuhin na niya ang simpleng buhay kesa mamuhay ng marangya ngunit nakakulong. Pinikit na niya ang mata at natulog.
Nagising siya kinabukasan na sobrang sama ng pakiramdam. Sinubukan niyan tumayo pero tila umikot ang paningin niya. Malimit itong mangyari sa kanya. Ang ginagawa niya ay magpapahinga siya ng kaunti at hihintayin niyang magsettle muna ang hilo bago dahan-dahan tumayo. At ganoon nga ang ginawa niya. Tumayo siya dahan-dahan at nakatayo na siya pero hindi kagaya ng dati hindi pa rin nawala ang hilo niya.
Sinubukan niya pa rin maglakad kahit nahihilo at kumuha ng maiinom. Meroon siyang kaisa-isang gamit na thermos na binigay ni Inang sa kanya. Malaking tulong iyon sa kanya lalo na paggawa niya ng inumin tuwing umaga. Kinuha na niya ang kaisa-isang mug at nagsandok ng gatas mula sa lagayan at saka naghalo at sumimsim.
Sinandal niya ang katawan at ulo sa pader. Nilibot niya ang mata sa parisukat na maliit na tinatawag niyang bahay. Dito siya pinatira ni inang noon sinabi niya na wala siyang matutuluyan. Kalapit bahay niya lang ang matanda at palagi siya nitong dinadalhan ng pagkain kapag walang trabaho. Sa trabaho naman kasi ay may libreng pagkain sa araw-araw kaya hindi niya na rin kailangan mag-abala o matuto ng pagluluto.
