PHİNEAS GAGE VAKASI

1.3K 53 1
                                    

Vermont' da bir demir yolunun inşasında çalışan 25 yaşındaki genç ve çalışkan Phineas, 110 santim uzunluğunda bir demir kullanarak patlatılacak olan bir kayanın üzerinde açılan deliği kum, fitil ve barut ile doldurmaya çalışır. Bu esnada gerçekleşen patlama esnasında kullandığı demir çubuk sol gözünün altından hızla girip kafasından çıkar. Beynin frontal lobunun büyük bir kısmı parçalanan Phineas bilinci açık bir şekilde ayağa kalkar ve inanılmaz bir şekilde konuşmaya da başlar. Zorlu geçen bir tedaviden sonra sağlığına kavuşan gencin karakteri ve davranışları tamamen değişmiştir. Çalışkanlığını ve fiziksel becerilerini her ne kadar koruyor olsa da kazadan önce herkesle iyi geçinen, verimli bir şekilde çalışan, yetenekli, dengeli, çevresiyle uyumlu, açıkgözlü ve zeki bir işçi olan Phineas kazadan sonra düzensiz, saygısız, itaatsiz, kaprisli ve de sabırsız birine dönüşmüştür.

1848 yılında Phineas'ın geçirdiği bu kaza, beyin yarım yuvarlarının düşünsel fonksiyonlarla hiçbir ilişkisinin olmadığını kanıtlamaya yönelik kullanılmış. 1790'lerden bu yıllara ise anatomi alanındaki gelişmeler, bir insanın kafatasının yapısından onun kişisel özelliklerinin anlaşılabileceğini ileri sürmüştür. Oysaki bu kaza 1868 yılında Phineas'ın doktorunun raporlarınında göz önüne alınması ile birlikte yapılan araştırmalarda beyinde gerçekleşen hasarların davranışlar üzerinde büyük bir etkisi olduğunu göstermiştir.

Birçok bilim dalında önemli bir yer edinen bu olay, Psikoloji biliminde de sadece davranışları temel alarak güvenilir sonuçlar elde edilemeyeceğini kanıtlaması, daha sonra 'kara kutu' olarak adlandırılacak olan bilişin önemini ortaya koyan ilk ve en önemli vakalardan biri olması nedeniyle önemli bir yere sahiptir.

PSİKOLOJİ BİLİMİHikayelerin yaşadığı yer. Şimdi keşfedin