[SONG TÍNH/H TỤC] Đông Dương

6

Rời tư dinh của gia đình, Diệp cũng không về nơi ở của mình mà bảo tài xế lái xe đi tiếp về hướng Tây. Xe lái trên một con lộ rộng rãi tươm tất, băng qua một hai chợ làng rồi dừng trước một bờ kênh rộng.

Xuyên qua cửa kính xe hơi, Diệp phóng tầm mắt về phía con kênh rộng đến phải 40m, đây là một trong những khúc kênh lớn nhất ở đây. Hệ thống kênh đào chằng chịt qua vùng đồng bằng này là ý tưởng y thai nghén đã nhiều năm.

Ban đầu, nhìn bản kế hoạch, người Pháp rất dè dặt. Đối với họ, mảnh đất này trước đây như một cánh đồng hoang không thể sinh lời, họ không muốn đầu tư vào lấy một đồng. May mắn Tavernier, sau vài lần ngủ với y, gã cũng đồng ý nói giúp với Toàn quyền Đông Dương, thuyết phục ông ta ký phê duyệt, nhưng người Pháp cũng không duyệt xây đào một lần mà cho y đào một đường kênh ngắn thử nghiệm dài 8km.

Kết quả đúng như y dự đoán, nước được dẫn vào ruộng vườn, thau chua, rửa phèn, giao thương cũng trở nên thuận lợi hơn. Từ một "cánh đồng hoang", nó trở mình thành một vùng đất chứa đầy tiềm năng chờ được khai phá, với sản lượng lương thực mà nó hứa hẹn.

Không mất bao lâu để người Pháp nhận ra những lợi ích mà kênh đào mang lại, không có kênh giao thông dễ dàng thì không có thuôc địa hóa, vì an ninh đi song đôi với giao thông.

Với mục đích phát triển giao thông để duy trì trật tự an ninh trong các tỉnh, giúp cho viêc trao đổi buôn bán và chuyên chở thóc gạo, người Pháp xuống tay mạnh hơn, ký phê duyệt

Cuối cùng, bờ kênh đào dài tổng cộng tận 103km cũng dần dà hình thành. Y cũng tiện thể cho phóng mấy con lộ rộng rãi để các xe chở hàng lớn có thể ra vào, một trong số chúng chính là con đường lúc nãy xe chạy đến kênh đào.

Diệp bước xuống xe, rảo bước chân thong thả đến bờ kênh. Không phải đào bằng sức người, con kênh này được nạo vét bằng kỹ thuật cơ giới với máy móc được đưa từ Pháp sang, nhanh gấp mười lần. Chỉ tốn hai năm để có đoạn kênh chính đầu tiên dài 50km, sau đó tiếp tục đào những ngách nhỏ hơn.

"Cái kênh đào cả trăm km đó của con, nếu không có người Pháp, không biết bao giờ nó mới thực hiện được." Câu nói của cha khi nãy khiến y chợt muốn quay về đây ngắm lại thành quả của mình.

Bên bờ đậu sẵn một chiếc ca-nô, Diệp tháo dây ra khỏi cột, cẩn thận bước lên. Người tài xế như cũng đã quen, bước xuống đứng dựa vào thành xe nhàn nhã hút thuốc chờ cậu chủ quay lại.

Diệp một mình lên ca-nô lái dọc dòng kênh, tiếng máy nổ lạch bạch bên bờ kênh vắng

Hai bên bờ này là đất thuộc sở hữu của y, không có dân thường nào ở đây. Chánh tổng Diệp cũng là điền chủ lớn nhất tỉnh này khi mua lại cả cù lao Năm Thôn.

Lúc hoàn công Diệp không biết phải đặt tên kênh là gì, ban đầu y muốn tìm một cái tên nào đó văn thơ, nhưng gã Tavernier phổi bò lại nhún vai, bảo lấy tên mình đặt cho nó là xong, giống như ngọn tháp to lớn ở Pháp mang họ của kiến trúc sư thiết kế ra nó: Eiffel, hay

gã Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer đặt tên cây cầu gã cho xây ở Bắc Kỳ là cầu Doumer vậy.

Khóe miệng Diệp cong lên, Kênh chánh tổng Diệp, nghe cứ buồn cười, nông cạn, nhưng y cũng khá thích.