Het is een raar idee om wakker te worden en de dag leeg en uitgestrekt voor me te hebben liggen als een wit vel papier. Normaal gesproken is het papier van tevoren al volgeschreven met dingen als school en werk en vakliteratuur doornemen en wat dan nog. Zelfs in de vakanties was er het afgelopen jaar altijd wel iets wat gedaan moest worden. Nu heb ik eindelijk een dag die helemaal van mij is.
Aangezien het pas halfacht is, blijf ik lekker onder de dekens liggen. Ik moet er tenslotte van genieten dat ik niet meer elke dag om kwart over zes mijn nest uit hoef om op een doodstil dorpsplein de blauw-witte Arriva-bus te nemen.
Een verdieping onder me hoor ik hoe mijn moeder zich klaarmaakt voor een nieuwe werkdag. Het brommen van de elektrische tandenborstel, het gesis van haar deodorant, het klapperen van de deurtjes van het badkamerkastje. Een symfonie die ik herken van al die andere keren dat zij eerder op moest dan ik – iets wat het laatste jaar niet zo heel vaak voorkwam.
Gapend draai ik me op mijn zij. Gisteravond kon ik maar moeilijk in slaap komen. Het bleef maar door mijn hoofd spoken dat alles wat ik dacht te zijn en te kunnen zijn in rook is opgegaan. Hoewel mijn studiebegeleider zei dat er ook andere manieren zijn om redacteur bij een tijdschrift zoals de Hitkrant te worden, heb ik geen idee welke. Als dorpsmeisje uit Limburg heb ik niet bepaald nuttige connecties. .
Wie ben ik? Wat kan ik? Waar word ik blij van? Vragen die maar niet uit mijn hoofd willen gaan. Ik word er zo gek van dat ik uiteindelijk besluit alsnog op te staan.
Beneden tref ik de rest van de familie in de smalle keuken. Quinn kauwt aan de tafel bij het raam langzaam op een boterham terwijl ze door een voetbaltijdschrift bladert dat ze van de bieb heeft geleend. Mijn moeder zet haar eerste kopje koffie van de dag en mijn vader, die ondanks het gebrek aan een baan toch elke dag op tijd opstaat, snijdt plakken van een stuk kaas.
Als ik niks zeg, kijkt mijn moeder op. 'Goejemaerge,' zegt ze nadrukkelijk.
'Goedemorgen,' mompel ik. Dankzij die verplichte begroeting van haar heb ik echt een hekel gekregen aan dat woord.
'Messchien zudde d'n kommende tied wat mieër kunne gon waerke nòw ge daor toch d'n tied vur het.' De toon waarop ze het zegt, maakt duidelijk dat ik haar 'misschien' met een dikke korrel zout moet nemen. Wat ze bedoelt, is 'kom van je luie reet af en ga veertig uur per week maken'. Wat ik dus absoluut niet ga doen. Bovendien hoeft ze het niet op mij af te reageren dat ze zelf niet meer uren kan krijgen.
Uiteraard leveren haar woorden een goedkeurende knik van mijn vader op. 'Angezien weej ut momenteel nie brieëd hen, zeuj ut fien zien as geej wat mieër verdiende. Dá'che wat mieër dinge zelf kunt betale en zo.'
Ik stoot een verontwaardigd geluidje uit. Alsof ik niet al praktisch alles zelf betaal. Sinds ik ben gaan studeren, hebben zij alleen nog de boodschappen betaald waarvan ik mee-eet en zorgen ze ervoor dat ik een dak boven mijn hoofd heb. 'Misschien kan ik ook niet meer uren krijgen?'
Mijn moeder werpt me een vermoeide blik toe. 'Ien de vekânsietied kunne ze òw hulp vast goēd gebruuke. Ge zut 'r vandaag 's langs kunne gaon um ut eroaver te hebbe. Of hadde al ândere planne?'
Goh, dat is ook voor het eerst dat ze dat vraagt. Meestal walst ze gewoon over al mijn plannen heen zonder ook maar ergens rekening mee te houden. 'Spreek je met pap 's morgens ook zijn hele dag door?'
Mijn moeder haalt haar neus op en pakt de schòttelslet op om het aanrecht mee schoon te vegen. 'Dat is iets hieël ânders.'
Ik negeer haar woorden en reik langs haar heen naar de broodtrommel om twee sneeën brood te pakken. Er was een tijd – nog niet zo lang geleden – dat ik me schuldig voelde omdat ik mijn ouders geld kost en daarom 's morgens maar één boterham at. Vandaag is niet zo'n dag. Het is per slot van rekening ook hun schuld dat ik überhaupt besta. Ze hadden me een hoop ellende kunnen besparen.
Mijn moeder eist geen verdere uitleg over mijn plannen voor vandaag en dus is het voor de verandering even heerlijk stil in de keuken. Ik besmeer mijn brood met boter en kwak er een dikke laag hagelslag op, puur om mijn ouders te zieken. Met mijn ontbijt ga ik naar de woonkamer toe om aan de grote eettafel te gaan zitten.
Ik zit net als mijn zusje de kamer in komt. 'Lesley, als je toch thuis bent, wil je dan vanmiddag met me voetballen?'
'Ja, hoor.' Nu heb ik daar eindelijk eens tijd voor. Meestal moet ik haar afwimpelen met een verhaal over huiswerk of tentamens.
'Yes.' Quinn pompt een vuist in de lucht. 'Nu heb ik eindelijk iemand om mee te trainen.'
'Quinn, komde?' roept mijn moeder vanuit de keuken. 'Weej mòtte gaon.'
Mijn zusje trekt een lelijk gezicht, maar sloft wel naar de keuken toe. Daarmee laat ze pap en mij met z'n tweeën aan de eettafel achter. Twee verloren zielen met een lege dag voor zich.
-
Ik spendeer de hele ochtend op mijn kamer in het uitstekende gezelschap van mijn laptop. Mijn nieuwe bestaan als anti-student is goed voor mijn verhaal; er komen in een paar uur tijd maar liefst bijna drieduizend woorden bij. Het is fijn om even ongegeneerd mijn kop in het zand te steken en nergens anders aan te denken dan aan wat ik mijn personages nu weer ga laten doen.
Pas als mijn maag me smeekt om lunch ga ik weer naar beneden. Met twee boterhammen loop ik naar buiten om lekker in de tuin te kunnen eten. Kennelijk had mijn vader hetzelfde idee, want zijn lunch staat langs de opengeslagen pagina's van een lokaal huis-aan-huiskrantje.
'Nog interessante vacatures gevonden?' informeer ik terwijl ik ga zitten. Het is niet iets wat ik vaak vraag, aangezien ik de hoop al een beetje opgegeven heb. Maar ik trek het echt niet om de hele zomer – en misschien nog wel langer – samen met hem thuis te zitten, dus kan maar beter één van ons snel weer een dagbesteding buitenshuis vinden.
'Hiërien nog nie,' antwoordt mijn vader. 'Már ik heb net wel wér 'n sollicitaasie gestuurd, en ik zie ok 'n bietje rond an 't kieke vur ândere dinge die ik zeuj kunne doen.'
'Hoe bedoel je?' Misschien kan hij vrijwilligerswerk gaan doen. Dat staat vast goed op zijn cv en dan ben ik van hem af. Alleen thuis zijn is tenslotte veel relaxter dan met z'n tweeën.
''t Hoeft nie per se iets ien de bouw te zien. Ik zeuj meej ok kunne laote umschollen tot buschauffeur of iets ien die richting. Of beej d'n platsoenendienst.'
'Wilde je dat niet pas na je pensioen gaan doen?' Toen hij nog werk had, heb ik hem hier vaak genoeg over horen praten. Als hij met pensioen gaat, duurt het nog twee jaar voor mijn moeder ook met pensioen kan. Daarom zat hij altijd plannen te maken voor wat hij dan zou gaan doen met zijn tijd, ook al duurt het nog twintig jaar voor het zover is.
'As ik daor nòw 'n baan ien zeuj kunne kriege, zeuj ik dat mit twieë hând angriepe. Ik kan âltied nog enne andere hobby zūke vur nao mien pensioen.'
Bedachtzaam kauw ik een hap van mijn eerste boterham weg. 'Dus er zijn meerdere dingen die je leuk zou kunnen vinden?'
Mijn vader knikt terwijl hij weer een bladzijde van de krant omslaat. 'D'r zien zat dinge die ik leuk viend.'
Stiekem ben ik een beetje jaloers. Wist ik maar net zo goed als hij wat ik leuk vond. Dan zou het kiezen van een nieuwe opleiding een stuk minder moeilijk zijn. 'Wat denk je dat ik leuk vind?'
Het was niet mijn bedoeling om die vraag hardop te stellen, maar nu is het al te laat. Verwachtingsvol kijk ik mijn vader aan.
Die neemt op zijn beurt mij aandachtig in zich op. 'Ik zie òw in ieder geval niks doēn waorvur ge veul bute mòt zien. Ge zit âltied binne.'
Ik wil zeggen dat dat geen antwoord is op mijn vraag, maar slik mijn woorden in. Hij heeft namelijk wel gelijk. En hoewel het vele binnen zitten in mijn dagelijkse leven vooral te maken heeft met het feit dat ik binnen het makkelijkste kan schrijven, zie ik mezelf ook geen boswachter of hondenuitlaatster of wat dan ook dat je buiten kunt doen zijn. Een van de redenen waarom ik me altijd een beetje een buitenbeetje voel in dit dorp, ook al ben ik er geboren. 'Ik weet gewoon niet wat ik leuk vind. Hoe weet jij wat voor werk je zou willen doen? Je hebt toch altijd alleen maar in de bouw gezeten?'
'As mien baantje beej de supermernt nie mittelt dan wel, jao. 't Is ok 'n kwestie van laeveservaring. Geej ziet nog zó jòng, ik snap baest dat 't nie mitvelt um iets te mòtte kiēze wá'che de rest van oòw laeve wilt doēn.'
Eindelijk iemand die iets zinnigs weet te zeggen over de hele toestand. Niet dat ik inhoudelijk veel heb aan zijn opmerking, maar het geeft me in ieder geval het gevoel dat het niet erg is wat er gebeurd is. 'Hoe wist jij eigenlijk dat je iets in de bouw wilde doen?'
'Pfoe.' Hij leunt achterover in zijn stoel. 'Dat ging aegelek vanaeges. 't Was noeëts gepland. Enne kámmeraod van meej begòs as bouwvakker en toen besloot ik dat ik dat ok wel kòs doēn. 't Verdiende baeter as d'n supermernt. Toen ik begòs mit waerke, wis ik már half wat ik deuj. Alles wat ik wieët, heb ik tiejes 't waerk gelieërd.'
Daar heb ik dus niks aan. Ik zie mezelf sowieso niet echt iets praktisch doen. Ik ben beter met mijn hoofd dan met mijn handen. En waar krijg je nou de mogelijkheid om al werkend te leren voor een beroep op hbo-niveau? Ik zal dus hoe dan ook een nieuwe studie moeten kiezen. Ik wil niet wegvagen in dit dorp vol waardeloze herinneringen.
'Is 't gén iedeej um contact òp te neme mit d'n decaan van 't Maasveld?' stelt mijn vader voor. 'Dén het vast 'n hieël del ervaring mit lieërlinge die 'n studiekeuze mòtte make.'
Daar heeft hij een goed punt. Ik zie mevrouw Janssen zo voor me, met haar springerige blonde krulkapsel en haar eeuwige blauwe oogschaduw. Misschien is het inderdaad geen gek idee om haar om hulp te vragen. Zij heeft vast een veel beter overzicht van de mogelijkheden dan ik. 'Ik zal haar zo eens mailen.'
'Ge kunt baeter belle, dan kriede ur metieën te pakke.'
'Ja, maar volgens mij was vrijdag haar vrije dag,' lieg ik terwijl ik snel nog een hap van mijn boterham naar binnen prop. Als ik minder moeite had met mensen bellen, had ik nu misschien wat meer studiepunten gehad. Dan had ik door kunnen gaan met mijn studie in plaats van in een crisis over mijn identiteit te belanden. Dan had ik nu niet het gevoel gehad dat ik op een neerwaartse trein rijd.
'Nou jao, dan mòtte már kiēke wá'che duut.'
Ergens diep binnenin me is een zaadje van hoop geplant. Misschien hoef ik dit allemaal toch niet alleen te doen. Mevrouw Janssen weet vast precies welke opleiding geschikt voor me is.
Mijn vader vouwt de krant dicht en legt die op de hoek van de tafel neer. 'Hedde òw waerk al gebeld om te zegge dá'che al vekânsie het?'
Begint hij nu ook al? Gelukkig heb ik mijn boterhammen bijna op, dan kan ik daarna tenminste weer naar boven vluchten. 'Nee, nog niet.'
'Dan zeuj ik dat már 's doēn as ik òw was. 'n Bitje extra waerkervaring kan noeëts kwaod.'
Alsof ervaring in een supermarkt ook maar enige bijdrage gaat leveren aan de zoektocht naar een nieuwe studie. Bovendien werk ik daar toch al, dus wat maken een paar uur meer of minder nou uit? Maar dat zeg ik niet tegen mijn vader, want die zou het er ongetwijfeld niet mee eens zijn. Met mijn bord en mijn lege melkbeker in mijn handen sta ik op. 'Ik ga anders wel even langs. Net zo makkelijk. Krijg ik meteen wat frisse lucht, zodat jullie daar niet over gaan zeuren.'
'Hieël goed,' reageert mijn vader, diplomatiek mijn laatste woorden negerend. 'Dan goj ik nog már 'ns 'n tas koffie zette.'
Nadat ik mijn vuile vaat in de keuken heb gedumpt, zet ik koers naar de poort aan de zijkant van de tuin. Ik stuur mijn voeten in de richting van het dorpsplein, maar ik weet nog niet of ik echt naar mijn werk ga. Ik heb helemaal geen zin om mijn extra vrije tijd in rook op te zien gaan. Daarbij moet ik morgen toch werken, dus kan ik het net zo goed dan doorgeven. Ik moet genieten van de tijd die ik nog heb.
Misschien kan ik even bij mijn tante langsgaan. Aangezien zij als freelancer werkt, is ze bijna altijd thuis. En als het op het gezeur van mijn ouders aankomt, vormen we één front. Dat maakt haar de perfecte persoon om even al mijn gevoelens en frustraties op te ventileren. Ik sla dan ook de straat in die de meest logische route naar haar huis vormt. En bots prompt bijna tegen iemand aan.
Grijnzend houdt de jongen in kwestie me tegen met zijn hand. 'Kijk eens aan. Ik heb tenminste één iemand in dit suffe dorp gevonden die onder de tachtig is.'
- - -
AN: Hierbij beloof ik jullie plechtig dat er in de volgende drie hoofdstukken niemand dialect praat (geen volzinnen in ieder geval). Is ook wel fijn voor mezelf met schrijven haha. Ik denk dat ik het op ongeveer één update per week houd.