Câu 87: Trình bày nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ của ĐTĐ
I. Định nghĩa:
- Đái tháo đường là 1 bệnh nội tiết- chuyển hoá rất thường gặp. Là 1 bệnh mãn tính do rối loạn chuyển hoá Carbonhydrat- Hậu quả của tình trạng thiếu Insulin tuyệt đối hoặc tương đối. Điểm nổi bật của bệnh là tình trạng tăng đường huyết thường xuyên, mạn tính; đi cùng các rối loạn sâu sắc về chuyển hoá đường, đạm, mỡ. Các rối loạn này là nguyên nhân dẫn các biến chứng cấp và mạn tính của bệnh, gây ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ, cuộc sống và tính mạng của người bệnh.
II. NGUYÊN NHÂN VÀ YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA ĐÁI THÁO ĐƯỜNG:
1. Nguyên nhân:
a. Do yếu tố di truyền:
- Những người có nhóm kháng nguyên bạch cầu HLA-DR4, HLA-DR3, HLA-DR8... dễ bị đái tháo đường.
- Cả bố và mẹ cùng bị đái tháo đường thì các con của họ cũng rất dễ bị đái tháo đường.
- Các cặp sinh đôi cùng trứng, một người bị đái tháo đường thì người kia cũng sẽ bị.
b. Do Tuỵ:
- Viêm tuỵ
-Chấn thương/ cắttuỵ
- K tuỵ
- Viêm tuỵ xơ do sỏi tuỵ
- Nhiễm sắc tố tuỵ
- Mucovicidose
- Bệnh khác của tuỵ
c. Do bệnh lý nội tiết:
- To đầu chi ( Acromegalie)
- Hội chứng Cushing
- U tiết Glucagon
- Cường giáp trạng
- Pheochromocytome
- U tiết Somatostatine
- Cường Aldosterol tiên phát
- Bệnh nội tiết khác
d. Do một số bệnh lý khác:
- Do thuốc: Glucocorticoid, Lợi tiểu nhóm Thiazide, hormon tuyến giáp...
- Một số hội chứng di truyền: Hội chứng Turner, Trisome 21( 3 NST số 21)
- Đái tháo đường đi kèm bệnh lý miễn dịch
2.Yếu tố nguy cơ:
- Béo phì ( Chỉ số khối cơ thể BMI > 25Kg/m2) nhất là những người có tỷ lệ vòng eo cao (Béo bụng)
- Liên quan huyết thống thế hệ thứ nhất với bệnh nhân đái tháo đường.
- Phụ nữ thường bị đái tháo đường thai kỳ và/ hoặc đã sinh con nặng >4 kg
- Tăng huyết áp động mạch (HA lớn hơn hoặc bằng 140/90 mmHg)
- Các rối loạn chuyển hoá khác: rối loạn chuyển hoá lipit, rối loạn chuyển hoá axit uric
- Chế độ ăn mất cân bằng các chất, quá nhiều chất béo, thừa năng lượng
- Lối sống tĩnh tại ít hoạt động thể lực
- Có tình trạng rối loạn dung nạp Glucose trong quá khứ
- Người lớn tuổi