Bảo hiểm xã hội
Khái niệm
Đặc điểm của BHXH
Nguyên tắc thực hiện BHXH.
Nội dung hoạt động của BHXH
Đối tượng BHXH
BHXH bắt buộc
BHXH tự nguyện
BHXH thất nghiệp.
Các chế độ BHXH
Vai trò của BHXH
Khái niệm : BHXH là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ gặp những rủi ro làm giảm hoặc mất đi khả năng thu nhập từ lao động hoặc mất việc làm thông qua việc hình thành và sử dụng một quỹ tiền tệ do sự đóng góp của các bên tham gia BHXH, nhằm đảm bảo an toàn đời sống của người lao động và gia đình họ, đồng thời góp phần bảo đảm an toàn xã hội.
Đặc điểm của BHXH.
BHXH là một hình thức bảo hiểm có tầm quan trọng đối với một quốc gia, nó có một số đặc điểm cơ bản sau:
• Mục đích hoạt động của BHXH không vì lợi nhuận mà vì quyền lợi của người lao động, của cả cộng đồng.
• Hoạt động BHXH nhằm huy động sự đóng góp của người lao động và Nhà nước tạo lập tài chính để phân phối sử dụng nó đảm bảo bù đắp một phần thu nhập nhất định nào đó cho người lao động khi có những sự cố bảo hiểm xuất hiện như: tai nạn, ốm đau, hưu trí... Điều đó có nghĩa là mục đích của quỹ BHXH là lấy một phần thu nhập trong thời gian lao động bình thường để giành bảo đảm cho cuộc sống trong những ngày không lao động không có thu nhập.
• Việc phân phối sử dụng quỹ BHXH được chia làm hai phần:
- Phần thực hiện chế độ hưu trí mang tính chất bồi hoàn. Mức bồi hoàn phụ thuộc vào mức đóng góp vào quỹ BHXH.
- Các chế độ còn lại vừa mang tính chất bồi hoàn, vừa mang tính chất không bồi hoàn. Nghĩa là khi người lao động trong quá trình lao động không bị ốm đau, tai nạn thì không được bồi hoàn; khi bị ốm đau, tai nạn thì được bồi hoàn. Mức bồi hoàn phụ thuộc vào mức độ ốm đau, tai nạn và theo quy định trong điều lệ BHXH hiện hành.
Sự tồn tại và phát triển của quỹ BHXH phụ thuộc vào điều kiện phát triển kinh tế, xã hội của xã hội loài người nói chung, của từng nước nói riêng. Việc vận dụng và thực hiện các chế độ BHXH do tổ chức quốc tế về lao động quy định hoàn toàn phụ thuộc vào điều kiện kinh tế xã hộ của từng nước, để vừa ổn định đời sống của người lao động, vừa ổn đinh phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Nguyên tắc thực hiện BHXH.
BHXH là một trong những chính sách xã hội quan trọng được thực hiện nhằm bảo về lợi ích của ngwoif lao động trong các mối quan hệ xã hội, đặc biệt là mối quan hệ lao động. Chính sách BHXH được thực hiện có thể thay đổi một cách linh hoạt tùy từng thời điểm song phải tôn trọng một số nguyên tắc cơ bản sau:
• Nguyên tắc 1: Phải nhằm mục đích bảo vệ người lao động đặc biệt là người làm công ăn lương.
Đối với bất kỳ nền sản xuất nào người lao động cũng là vốn quý bởi vì người lao động cung cấp sức lao động - một nhân tố quan trọng cần thiết cho việc tạo ra của cải vật chất. Vì vậy, bảo vệ người lao động đã trở thành một nguyên tắc cơ bản, bao trùm toàn bộ các hoạt động của BHXH.
