Suyu Bulandıran Kız

5 - Ailenin Büyük Adamı

V

Ailenin Büyük Adamı

Birkaç gün sonra Moskova bozgununun yol açtığı yıkımlar patlak verdi. Napoléon yeni kuvvetler oluşturmak ve Fransa'dan yeni özveriler istemek üzere geri döndü. Zavallı anne bu yüzden birçok başka kaygıya da kapıldı. Liseden hoşlanmayan Philippe ille de İmparator'a hizmet etmek istedi. Tuileries'de bir denetleme sırasında –ki bu Napoléon'un yaptığı son denetlemeydi– orada bulunan Philippe'in aklını çelmişti. O zamanlar askerliğin görkemi, üniformaların görünümü, apoletlerin gücü kimi gençlere karşı konulmaz biçimde çekici geliyordu. Kardeşi nasıl kendini sanata yetenekli görüyorsa, Philippe de kendini askerliğe yetenekli gördü. İmparator'a annesinden habersiz kaleme aldığı şöyle bir dilekçe gönderdi:

"Haşmetmeap, ben Bridau'nuzun oğluyum, on sekiz yaşındayım, boyum beş kadem altı parmak, güçlü bacaklarım, iyi bir vücut yapım var, askerlerinizden biri olmayı arzu etmekteyim. Orduya girmem için yardımınızı rica ediyorum" vb.

İmparator, Philippe'i yirmi dört saat içinde Lycée Impérial'den aldırıp Saint-Cyr'e[11] gönderdi; altı ay sonra da, 1813 Kasım'ında buradan asteğmen olarak çıkmasını sağlayıp bir süvari alayında görevlendirdi. Philippe kışın bir bölümünü eğitim kıtasında geçirdi, ama ata binmeyi öğrenir öğrenmez büyük bir istekle yola çıktı. Fransa seferi sırasında bir öncü birliğinde teğmen oldu, burada cesaretiyle albayını kurtardı. İmparator, Philippe'i La Fère-Champenoise Savaşı'nda yüzbaşılığa yükseltti ve kendisine emir subayı yaptı. Böyle bir terfi ile yüreklenen Philippe, Montereau Savaşı'nda nişan aldı. Napoléon'un Fontainebleau'daki veda törenine tanık oldu ve bu görünüm karşısında bağnazlaşıp Bourbon'lara hizmet etmeyi reddetti. 1814 Temmuz'unda annesinin yanına döndüğünde, onu her şeyini yitirmiş durumda buldu. Tatilde Joseph'in bursunu kesmişlerdi, ödeneği İmparator'un has hazinesinden ödenen Madam Bridau da bu paranın İçişleri Bakanlığı'nca ödenmesi için boşuna ricada bulundu. Şimdi daha iyi bir ressam olan ve bundan hoşnutluk duyan Joseph, annesinden kendisine Mösyö Regnauld'ya gitmesine izin vermesini istedi, hayatını kazanacağına söz verdi. Birinci sınıftan ikinci sınıfa geçecek kadar güçlü bir öğrenci olduğunu söylüyordu. On dokuz yaşında yüzbaşılığa terfi etmiş ve nişan almış olan Philippe de iki savaş sırasında İmparator'a emir subaylığı yaptıktan sonra annesinin gururunu adamakıllı okşuyordu; bu yüzden her ne kadar kaba ve gürültücü patırtıcı da olsa, aslında acımasız ve korkusuz askerlere özgü basit yiğitliği dışında başka bir niteliği olmasa da, Philippe annesinin gözünde üstün yetenekli biriydi; oysa ufak tefek, cılız, sağlığı bozuk, yabanıl bir yüzü olan, huzuru, dinginliği seven, sanatçı olmanın ününü düşleyip duran Joseph, annesine göre ona yalnızca üzüntü ve kaygı verebilirdi.

1814-1815 kışı Joseph için hayırlı oldu, Madam Descoings ve Gros'nun[12] öğrencisi Bixiou tarafından gizlice desteklendi ve çalışmak üzere bu ressamın birçok farklı yeteneğin yetiştiği ünlü atölyesine gitti, burada Schinner[13] ile çok sıkı ilişki kurdu. 20 Mart[14] olayı meydana geldi, Lyon'da İmparator'un yanına gidip Tuileries'de ona eşlik eden Yüzbaşı Bridau, Süvari Muhafız Birliği komutanlığına atandı. Hafifçe yaralandığı ve bu sırada Légion d'Honneur nişanı aldığı Waterloo Savaşı'ndan sonra, Saint-Denis'de Mareşal Davoust'un yanında bulundu ve Loire ordusundan ayrıldı; Mareşal Davoust'un desteğiyle Légion d'Honneur nişanı ile rütbesi olduğu gibi kaldı, ama yarım aylık almaya başladı. Geleceğinden kaygı duyan Joseph, bu dönemde coşkuyla çalıştı, bu coşkunluk onu bu olaylar fırtınası sırasında birçok kez hasta etti.

— Bu, boya kokusundan ileri geliyor, diyordu Agathe, Madam Descoings'e; sağlığına bu kadar zararlı bir durumdan kesinlikle kurtulmalı.

O zaman Agathe'ın bütün kaygısı albay oğluna yönelikti, onu 1816'da yeniden gördü, bir Süvari Muhafız Birliği komutanı olarak bir yılda aldığı maaşı yaklaşık dokuz bin franktan ayda üç yüz frank yarım aylığa düşmüştü, mutfağın üstündeki çatı katını onun için düzenletti, biriktirdiği paraların bir bölümünü bu iş için harcadı. Philippe, üst rütbeli subayların buluşma yeri Café Lemblin'e, bu gerçek meşrutiyetçi Boiotia'ya en çok uğrayan Bonapartçılardan biri oldu. Burada yarım aylıklı subayların alışkanlıklarını, davranışlarını, üslubunu, yaşam biçimini edindi ve yirmi bir yaşındaki her genç gibi onları aştı, Bourbon hanedanına karşı ciddi olarak korkunç bir nefret besledi, onlarla bir araya gelmedi, hatta albay rütbesiyle orduya yeniden alınma fırsatından yararlanmadı; Philippe annesinin gözünde büyük bir kişilik sergiliyor gibiydi.