Dear Hiraya,
Hindi ko alam kung mababasa mo pa ito. Sana mabasa mo pa, pero kung hindi ay okay lang din.
Sorry ngayon lang kita sinulatan at sorry ito na rin ang huli. Gusto ko lang malaman mo na naaawa ako sa iyo.
Sorry wala akong nagawa, sorry wala akong ginawa. Sorry talaga.
Siya nga pala, tanda mo pa ba noong bata pa tayo? 'Yung nakita natin si papa pauwi. Tumakbo tayo nun palapit diba kaso may nauna na siyang niyakap na ibang bata, kaso wala naman tayong kapatid. Hinawakan din niya sa kamay 'yung sumunod na babae kaya nauna na lang tayo umuwi.
Tinanong natin siya kinagabihan pagka-uwi niya. Ang sabi niya pasyente niya raw iyon sa ospital, tinulungan niya lang. Pero kinabukasan wala na siya. Hindi na siya bumalik.
Simula noon tuwing gabi naiyak si mama sa kwarto. Sabi natin sa kaniya babalik din si papa, kasi ganun naman lagi eh. Minsan 'di umuuwi si papa dahil sa sobrang pagka-busy sa ospital. Nung narinig ni mama lalo siyang umiyak.
Ilang araw na si mama hindi lumalabas sa kuwarto, 'yung mga juice lang na bawal daw inumin ng bata 'yung iniinom niya buong araw.
Birthday na natin bukas, pero naiyak pa rin si mama. Pupuntahan na ulit dapat natin siya nang tumawag si papa sa telepono. Sinubukan kong sumigaw para ipaalam kay mama pero ayaw niya ata lumabas. Binati tayo ni papa ng happy birthday kahit na bukas pa ang birthday natin kasi 12 na raw.
Excited naman tayong tumakbo sa kwarto nang maputol 'yung tawag. Ang saya-saya ko noon kasi sa wakas 6 na tayo tapos tumawag pa si papa. Kukunin ko na 'yung cake na promise ni mama dati baka nasa kwarto niya lang itinago, last year kasi nagulat ako nasa kuwarto na sila dala 'yung cake.
Kumatok tayo sa pinto ngunit walang nasagot. Idinikit din natin 'yung mga tenga natin sa pinto. Napangiti ako, hindi na umiiyak si mama. Siguro tumawag na sa kaniya si papa tapos pupunta na ulit kami ng SM tulad ng dati.
Pilit tayong tumitingkayad kasi nakasarado ang pinto at mas mataas ng onti sa atin 'yung doorknob. Nabuksan natin 'yung pinto kaso hindi natin mahanap si mama.
Hinanap pa natin kung saan-saan si mama habang tumatakbo dahil sa sobrang excitement. Nadulas pa nga tayo kasi may basa sa sahig tapos pagkatumba natin nakita ko si mama lumilipad.
Dahan-dahan akong tumayo. Pilit na inaabot si mama kaso hindi siya nababa. Hindi na rin siya nasagot... baka nakatulog na siya roon.
Inantok na tayo kakatalon noon kaya natulog na tayo.
Paggising natin ang daming tao tapos nasa baba na si mama nakataklob ng kumot habang natutulog. Nakita natin si tita Lourdes. Umiiyak siya habang niyayakap tayo. Sabi niya sa kanila raw muna tayo titira kasi umalis sila mama sumama kay papa.
Tinuro ko si mama kay tita sapagkat nakita ko siyang natutulog kaso lalong umiyak si tita.
Walang nagbigay sa atin ng cake nung birthday natin kaya umiyak ako tapos umalis din si mama at papa kahit sabi nila magpupunta kami ng SM.
Hiraya, tanda mo ba si tito Ramil? Nung seven na tayo, sabi niya bibigyan niya raw tayo ng regalo. Umalis kasi sila tita pati sila Jennie-pinsan natin. Bumili sila sa labas ng cake kaya ngayon na raw ibibigay ni tito Ramil 'yung regalo niya.
Pinahiga niya tayo sa malambot na kama nila. Tuwang tuwa ako noon kasi ang tigas ng tinutulugan natin na sapin sa kuwarto nila Jennie. Nagtata-talon tayo bago humiga noong napagod na.
Sabi ni tito Ramil, puwede na raw tayo matulog sa komportableng kama nila basta kasama siya. Tumabi siya sa atin saka tayo niyakap. Ki-niss niya rin tayo gaya ng ginagawa ni mama rati bago tayo matulog.
Kailan niya kaya tayo susunduin?
Maya-maya ay binuhat ka na niya papunta sa ibabaw niya. Saka ko lang napansin na nakahubad na pala siya.
Pasensya ka na, Hiraya.
Pasensya ka na wala akong nagawa noong ipinagsalop niya iyong dalawang kamay niya sa likod mo upang hindi ka makawala sa pagkakayakap. Idinikit niya 'yung labi niya sa maliliit mong mga labi. Nakita ko ang unti-unting paggalaw nito kaya nagsimula kang kumalas. Kaso mas humigpit na ang pagkakayakap niya sayo.
Impit kang uminda ngunit wala akong nagawa. Wala tayong nagawa.
Sorry.
Nanghihina akong napaluha kasabay ng pagtigil mo sa pagkawala.
Sorry, bata pa kasi ako. Sorry wala akong nagawa. Sorry wala akong kaya magawa.
Sinimulan na niyang inikot at pinagbaliktad ang puwesto niyo. Siya na ngayon ang nasa ibabaw mo. Sinubukan niyang kapain ng malamig niyang palad ang dibdib mo na agad niya ring ipinadausdos sa ibaba mo.
Napasigaw ka sa hapdi noong ipinasok niya ang isang daliri niya sa'yo. Muli kang nagpumiglas at nagsisigaw ngunit agad din niyang tinakpan ang bibig mo.
Malakas ang puwersa niyang ibinalik balik ang pagpasok at paglabas ng daliri niya sa pagkababae mo sanhi ng muli mong pagkahina.
Itinagilid niya rin ang ulo niya upang mahalikan ka sa leeg habang patuloy na ipinapasok ang kapusukan at inilalabas ang kalaswaan sa iyo.
Wala kang nagawa kung hindi impit na magmakaawa at pumikit habang humihiling na mapakinggan ang daing ng iyong musmos na damdamin.
Patawad.
Pakiramdam ko, doon ka simula nawala eh, hindi ko na matandaan... ang tagal na kasi.
Bago ka tuluyang umalis ay sinubukan muna natin na humingi ng tulong. Sinabi natin kay tita... pero wala na talaga.
Pinalayas tayo ni tita pagkatapos paluin upang umamin na nagsisinungaling lang tayo... o baka upang paniwalain din ang kaniyang sarili.
Hindi na kita muling nakita simula noon.
May konsiderasyon pa rin namang dinala ako ni tita Lourdes sa DSWD upang manirahan. Saglit nga lang ako ro'n. Tinulak kasi ako sa hagdan ng mga kasama kong bata 'yung iba ay mas matanda sa akin kasi kadiri raw ako. Bakit daw ako may chikinini eh 7 years old pa lang daw ako.
Kaya dinala ako sa bahay ampunan matapos akong makalabas ng hospital.
Alam mo ba, sa sandaling panahon ay gumaan ang pakiramdam ko. Mas masaya manatili sa Little Angel's Orphanage kasi ang babait nila sisters. Umiinom kami tuwing gabi ng gatas gaya ng tinitimpla ni mama at papa lagi noon. Kinikwentuhan niya rin kami bago matulog.
Sabi ni Sister Mae kailangan ko raw mag-aral ng mabuti at kumain ng maayos upang makahanap ako ng bagong mama at papa. Tinanong ko siya noon kung anong ibig-sabihin niya. Sasabihin ko pa sana sa kanya noon na babalik sila mama at papa para kunin ako, kaso may tumawag na sa kanya.
Hindi ko siya masyado naintindihan kaya tumango na lang ako at ngumiti noong lumingon siya bago umalis. Tinanong ko si Andrew-'yung kasama ko rito.
Bakit ako hahanapan ng bagong magulang eh umalis lang naman sila papa sabi ni tita babalik sila.
Para akong tinulak ulit sa hagdan sa sakit nang marinig ko 'yung sinabi ni Andrew.
Narinig niya raw sa usapan nila sister na patay na raw sila mama at papa.
Una kong ginawa ay ang umiyak ng umiyak noon dahil ayon sa napapanood ko 'pag patay na ang isang tao, hindi mo na ulit makikita kahit kailan.
Buti na lang kasama ko si Andrew. Niyakap niya ako at sinabing andito lang daw siya palagi para sa akin... sabi niya.
8 years old na ako. May bago na raw akong magiging bahay. May gusto raw umampon sa akin. Noong taon ko lang rin na-realize muli 'yung mga ginawa ni Tito Ramil... kung hindi pa naulit.
Sana hindi na lang ako inampon. Sana habang buhay na lang akong walang magulang... wala rin pala.
Hindi rin pamilya ang napuntahan ko. Ipinakilala ako ni mama-mama lang sa iba kong magiging mga kapatid. Bali magiging pito kaming magkakapatid. Babae lahat. Mommy nga pala ang gusto niyang itawag namin sa kanya.
Meron din naman kaming papa-maraming papa.
Unang linggo ko iyon noon sa madilim na kuwarto. Kami lang ni mommy kasi kakalabas lang nung una kong kapatid na pumasok. Madilim 'yung kuwarto na tanging pinapaliwanag lang ng sinag ng laptop. Sabi ni mommy papaliguan niya raw ako kaya pumunta kami sa banyo. Dala-dala 'yung laptop ay pinapasok niya ako sa cr. Nakabukas ang pinto habang inaayos niya ang laptop na ipinatong niya sa labas ng pinto.
Sinimulan niya na akong hubaran. Binubuhusan niya na ako ng tubig nang mapansin kong may tao sa laptop. May nanonood na lalaki. Tinuro ko iyon kay mommy at sinubukang lumayo mula sa camera. Ngunit hindi ako nakagalaw.
Ibinaba ko ang tingin ko sa kamay niyang mahigpit na nasa braso ko habang mariing sinasabunan ang katawan ko. Takot kong tinignan ang mga mata niyang sinalubong lamang ako ang kaniyang matalim at nagbabantang tingin.
Ayaw ko na rito, gusto ko na umuwi ngunit wala naman akong mauuwian.
Hindi ko alam ang mararamdaman ko noon. Mag-isa lang ako, sa lawak ng mundo.
Para akong nasa kadulu-duluhan ng mundo, naghihintay ngunit wala na pala akong hinihintay.
Hindi ako makahinga na para akong nalulunod sa kailaliman ng karagatan ngunit walang gustong umabot ng kamay ko at sagipin ako.
Wala akong magawa. Anong gagawin ko? Anong sasabihin ko? Paano?
Kinabukasan, naramdaman ko ang pagsipsip niya sa leeg ko-'yung parehong lalaking nanonood sa aking pagligo. Pinasadahan niya rin ng maiinit at nakakakilabot na kamay niya ang hubad kong katawan. Ginawa niya ito habang hawak ng kaliwa niyang kamay ang dalawa kong kamay sa itaas ng ulo ko.
Pamilyar.
Sinubukan kong ibigay ang lahat ng lakas ko upang tumutol at humingi ng tulong sa kahit kanino ngunit ang tanging nakuha ko lamang na sagot ay ang sakit ng sampal sa akin ng lalaki na ngayon ko lang naranasan.
Nalasahan ko ang dugo sa bibig ko ngunit hindi ito nagpatigil sa kanya. Sabik niyang hinawakan ang short ko pati na ang aking salungki pababa sa aking hita.
Pamilyar na pakiramdam.
Pamilyar na lamig ang naramdaman ko.
Nakikilala ko ang takot na nararamdaman ko.
Napahiyaw ako sa hapdi nang makadama ako ng kakaibang sakit. Panibagong pakiramdam. Para akong pinupunit. Parang nawawasak ang kaloob-looban ko. Hindi... hindi ko maramdaman ang sarili ko.
Mariin kong isinarado ang mga kamay ko sa galit, pighati at sakit na nanunuot sa puso ko.
Ilang ulit niyang ginawa ang pagpasok niya sa sarili ko kahit na hindi na ako makasigaw at makagalaw pa.
Nanlalanta na ang aking katawan ng iniwan niya ako sa kama upang humimlay ngunit hindi pa nakakaraan ang ilang segundo ay may panibagong bulto na naman ang nasilayan ko.
Hiraya, hindi ko na kaya.
Nagsalita siya gamit ang kakaibang lengguwahe. Nanuot sa aking tainga ang maangas na pagtawa niya bago ako marahas na itinalikod at muling pinunit ang short kong maingat kong itinaas kanina.
Dumadaloy na ang dugo mula sa akin ngunit hindi niya ito pinansin.
Akala ko ay may mas masakit pa sa kanina, Hiraya.
Kinuha niya ako mula sa likod ko, mali-hindi lang pala mula sa likod kung hindi sa mismong likuran ko.
Pagod na ako.
Hapon na ako nakatayo kinabukasan noon. Napaatras ako sa nadatnan ko. Maayos na ang lamesa. Sinalubong ako ni mommy ng may malawak na ngiti habang dala-dala ang mangkok ng ulam. Blanko ang mukha kong pinagmasdan siya. Maaliwalas ang itsura niya sa magara niyang kasuotan.
Napansin niya ang paglabas ko kaya tinignan niya ako at saka nginitian. Naaalala ko ang bawat detalye ng mukha niya pati na ang mata niyang halos kuminang sa saya. Niyaya niya ako kumain at pinagsandukan.
Oo, Hiraya. Parang walang nangyari. Gusto kong magalit. Gusto ko siyang sumbatan. Gusto kong sumigaw pero noong oras na nakita ko na parang normal lang ang lahat, noong nakita ko 'yung ngiti niya napaurong 'yung dila ko pati na lahat ng gusto kong sabihin.
Lumipas ang ilan pang mga araw na nabubuhay ako sa karahasan. Nakakapagod magpatuloy ngunit wala akong ginawa. Wala akong magawa.
Gusto kong may magawa.
Naaawa na lamang ako sa sarili ko dahil wala namang ibang naaawa para sa akin.
Lagi kong isinisigaw ang pangalan ni mommy tuwing may humahawak sa aking katawan, kumukuha sa aking kaluluwa. Ngunit ni minsan ay hindi ko siya nakita... tila ba hindi niya ako naririnig.
Hindi rin naman ako tumigil sa pagdarasal sa Maykapal, ngunit tila ba para sa malilinis lang ang Panginoon.
Hindi niya ako pinapakinggan ni minsan, Hiraya.
Hinayaan lang niya ako babuyin, Hiraya.
Ikaw na lang naman kasi ang meron ako... nawala ka pa.
Sabi nila lahat mahal daw ng Diyos lahat ng anak niya. Hindi niya raw ito iiwan ni pababayaan man sabi ni Sister.
Kung ganoon ba, hindi niya ba ako anak? Hindi niya ba ako mahal?
Hindi niya lang kasi ako iniwan... pinabayaan din.
Ano kayang pakiramdam makita ako mula sa itaas, lalo na kung makapangyarihan siya ngunit wala siyang ginawa.
Pero hindi ako galit, kung magagalit man ako sa sarili ko iyon. Mas galit ako sa sarili ko, Hiraya.
Kasi wala rin naman akong nagawa.
Hindi lang isa o dalawa ang kumuha sa aking pagkatao, marami na silang gumamit sa pagkababae ko. Dumami na sila hanggang sa hindi ko na kayang bilangin sa mga daliri ko.
Ngunit wala akong nasabi. Sawa na rin naman ako gumawa ng ingay. Kapag mas sumisigaw kasi ako, mas natutuwa sila.
'Pag umiiyak ako mas lumalakas sila.
'Pag humihindi ako mas inuulit nila.
Kaya isang araw, hindi na ako dumaing. Tumigil na ako. Hindi na ako humindi, hinayaan ko na lang. Muli... wala na naman akong nagawa.
Pero hindi naman ibig-sabihin na hindi na ako humindi ay nagsimula na akong gustuhin ang mga iyon. Hindi lang ako umiimik ngunit mas nasusura na ako sa sarili ko, Hiraya. Hindi ako humindi pero hindi ibig-sabihin ay gusto ko na iyon.
Nagpatuloy pang muli ang aking maagang karanasan hanggang noong nakaraang taon.
17 na ako ngayon, Hiraya. Disi-siyete anyos na may karanasan.
May aaminin ako sa'yo, Hiraya. Mali, may hihilingin pala ako pero mamaya na.
Lagi akong walang magawa para sa sarili ko eh. Ngayon meron na...
Gagawin ko na hah.
Kahapon pala bago ako nakarating dito. Ipinagtapat ko na kay Andrew iyong mga naranasan ko Hiraya.
Oo tama ka.
Si Andrew 'yung kasama ko sa orphanage noon. Nagkita ulit kami last year noong hinayaan na ako ni mommy na mag-aral at lumayo.
Malaki na rin kasi ako, may bago na rin naman daw akong kapatid. Huwag ko lang daw subukang magsumbong sa mga pulis kasi papatayin daw nila lahat ng mga kapatid ko pati na sila Sister.
Hindi ko na rin sinubukang bumalik sa orphanage para hindi na malungkot sila Sister sa kinahinatnan ko.
Niligawan ako ni Andrew, at kahit na takot pa man. Sinagot ko siya. Iba naman siya sa kanila... siguro. Kababata ko naman siya.
Akala ko lang pala.
Ang tanga-tanga mo talaga.
Ang tanga-tanga ko talaga, Hiraya.
Hindi na ako natuto.
Sabi nga pala ni Andrew okay lang daw. Tanggap niya raw ako, hinila niya ako muli payakap sa tabi niya upang ipagpatuloy ang panonood.
Natuwa ako noon sobra, Hiraya.
Kaso, pagkatapos ng palabas hinawakan niya ako sa hita. Ganun naman lagi walang malisya. Baka nadantay lang, boyfriend ko naman siya.
Tumaas 'yung kamay niya. Tinignan ko siya. Nginitian niya ako. 'Yung ngiti ng kababata ko. Naging panatag ako kahit papaano kaya sinubukan ko ngumiti pabalik bago umusog ng kaunti. Hinawakan niya 'yung kamay ko bago inilapit 'yung labi niya sa labi ko.
Tutugon ba ako? Buong buhay ko hinahalikan na ako ng kung sino-sino pero ngayon lang ako muli naluha simula noong huling araw ng pagtangis ko.
Ngayon lang ulit sumakit ng ganito 'yung puso ko pagkatapos ng maraming lalaking hinayaan ko. Akala ko sanay na ako, akala ko manhid na ang damdamin ko.
Mabilis na bumalik sa akin ang mga ala-ala ang iba't ibang lalaking nagpumilit ipasok ang sarili nila sa akin. Muli kong naramdaman ang mapupusok nilang haplos sa balat ko. Sa muling pagkakataon ay natandaan ko ang hapdi ng paglamutak sa hinaharap ko. Ang marahas na pagdurog sa pagkababae ko. Ang kalapastanganang pag-agaw sa kaluluwa ko.
Tumulo ang mga nangingilid kong luha bago ko hinabol ang hininga ko. Bumitaw ako sa kanya. Sa unang pagkakataon, pumayag 'yung humahalik sa akin sa desisyon ko.
Nakahinga ako ng maluwag. Umurong ako nang onti paatras. Lumipas ang ilang minuto.
Nakaramdam ako ng pagtitig sa akin. Napagtanto kong huminto lamang siya ngunit tinitignan niya ako. Tinitigan niya pa ako muli bago mawala sa kanyang mood.
Hindi ko maintindihan 'yung sarili ko. Hinayaan niya ako, ngunit mas natakot ako. Natakot ako sa katahimikang bumabalot sa amin. Natakot akong mali 'yung nagawa ko.
Para bang wala akong karapatang humindi kasi wala na namang mahalaga pa sa akin. Nakuha na nilang lahat. Hindi na pamilyar sa akin ang pagtanggi. Sino ba naman ako? Ano pa bang iniingatan ko? Anong karapatan ko?
Tumalikod siya at akmang tatayo na sa kama. Otomatiko akong napahawak ng marahan sa kamay niya.
Natigilan siya bago bumaling sa akin at mapusok muli akong sinunggaban ng halik.
Akala ko ay ubos na ako, may maiuubos pa pala.
Ginawa ko na.
Hindi ako umimik ngunit hindi rin ako pumapayag. Ngunit baka akala niya naibigay ko na 'yong permiso. Hindi rin naman ako humindi, hindi ko nasabing humihindi ako. Hindi ko masabing ayaw ko.
Hindi niya rin naman ako pinilit, napilitan lang.
Oo napilitan lang ako, pero hindi niya ako pinilit.
Narito pala ako ngayon sa luma nating bahay... noong nandito ka pa.
Naibenta na ata ito ngunit wala nang gustong gumamit pa. Parehong pareho pa rin ito mula noong huli kong nilisan. Parehas pa rin naman ang susi ganun din kung paano ito nakatago sa may halaman na lupa na lamang ngayon.
Nakatanaw ako ngayon sa bintana mula sa bodega natin sa itaas. Nakaupo sa sofa rito sa taas na pinapaibabawan ng pulang tela.
Inilibot ko ang paningin ko sa huling pagkakataon sa ibang kasangkapan sa bahay na pinapaibabawan din ng mga puting tela.
Tahimik. Payapa. Walang buhay.
Nabitawan ko 'yung envelope na paglalagyan ko ng sulat na ito para sa'yo. Nilipad ito hanggang sahig at nadumihan.
Dahan-dahan kong inabot ito sa baba hanggang sa halos mahulog na ako pababa. Mas okay din naman sa sahig, masyadong maliit itong sofa.
Kasalukuyan akong nakasandal ngayon sa sofa habang nakaupo sa sahig.
'Yung hiling ko pala, Hiraya sasabihin ko na. Mas lalong dumudumi na kasi itong puting bond paper na sinusulatan ko.
Sabi ni Sister maganda raw ang ibig-sabihin ng Hiraya. Kasama sa malalim na kasabihang Hiraya Manawari na may ibig-sabihing nawa'y matupad ang hinihiling ng iyong puso.
Sa dinami-rami ng hiling na ginawa natin.
Sa milyong beses kong pagtatangkang may gawin.
Hiraya, matutupad na ang kagustuhan natin.
Para sa iyo 'to. Para sa akin.
Sa wakas, may magagawa na ako.
Paalam.
Nagmamahal,
Hiraya
Wakas.