This is a work of fictions, the names, characters, places and events are fictitious, unless otherwise stated. Any resemblance to real person, living or dead, or actual event is purely coincidental. PLAGIARISM IS A CRIME.
KABANATA 1
Year of 2000
Ako pala si Gabriela Custodio na mas kilala bilang Ela sa aming bahay at sa pinapasukan kong kumpanya. Sisimulan ko ang kwentong ito noong year 2000 na kung saan dalawang taon palang ako nito simula nung iwan ako ng aking Dade.
Sa taong ito, nung nasa barko si Dade isa siyang seaman doon at ni minsan hindi niya pa ako nakikita sa harapan kaya super excited siyang makita ako. Palaging video call lang ang tanging daan namin para makita niya ako. Kamustahan na may iyakan dahil miss na namin ang isa't-isa. Dalawang taon palang si Dade sa barko dahil after he graduate in College, naghanap agad si Dade ng mapapasukan dahil nabuntis nya si Mame nung mga araw na yun. He need an extra income para matulungan nya kami ni Mame. Nung una, walang barko ang kumukuha sa kanya dahil wala pang experience. Alam nyo naman kapag wala kang backer at karanasan hindi ka makakasakay agad. He called my Tito Sebastian to backer him para makasakay na siya ng barko.
Makalipas ang ilang linggo, umuwi na si Tito para sunduin si Dade dahil nakausap niya na ang boss at pumayag naman daw ito. Marine Stewardess ang position ni Dade sa barko, malayo sa natapos niyang cruise chef. Nung una, ang ganda ng pakikitungo ng mga ka-trabaho niya sa kanya. Minsan pa nga nakikipag-bonding pa siya sa mga co-mariners niya hanggang sa dumating yung time na nagbago ang ikot ng mundo. Napunta na si Dade bilang isang cruise chef sa sinasakyan niyang barko. Laking tuwa ni Dade nung mga araw na yun, agad siyang tumawag sa amin ni Mame upang ipaalam iyon. Through Video call.
"Honey!" pambungad nasabi ni Dade. Sobrang laki ng nguti niya nung mga araw na yun halos abot tenga.
"What is it, honey?" tanong ni Mame.
"Cruise chef na ako!" nakangiting bigkas ni Dade.
Nang malaman ni Mame ang balitang iyon laking tuwa ni Mame nung marinig niya iyon sa bibig Dade kase sa wakas natupad na ni Dade ang pangarap niya na maipatikim niya sa lahat ang kanyang specialty na kay Mame palang niya ipinapatikim.
"Wow, honey congrats!"
"Nga pala kumusta nga pala kayo?" pag-iiba ng usapan ni Dade tapos biglang nag-shut down yung laptop namin na maghapong ginamit at hindi pala nai- charge ni Mame.
"Ang malas naman aba!"narinig kong sabi ni Mame na may halong inis.
*****
Kinabukasan
Maagang nagising si Mame para ipaghanda ako ng makakain. Nakaupo daw ako nun sa may upuan gabay ng aking yaya nung biglang may tumawag kay Mame sa may telepono na agad din itong nasagot ng aming kasambahay.
"Ma'am, may tawag po kayo galing sa International Cruiseship Company. Kailangan po daw kayong makausap ng boss ni Sir Paolo."
Agad na kinuha ni Mame yung telepono kay Aling Wanda. "Hello, napatawag po kayo Sir?"
"Is this a wife of Mr. Paolo Custodio?"
"Yes po!"
Napabuntong hininga yung nasa telepono kaya napatingin sa amin si Mame.
"I'm sorry!" saad nung nasa telepono.
"Bakit? May nangyari po bang masama sa asawa ko?" nag-aalalang tanong ni Mame at bakas din sa mukha nito ang hindi maintindihang ekspresyon.
Ang sabi ng Cruise ship na pinagtatrabahuan ni Dade. Inatake daw ito sa puso pero sa saad ni Mame wala itong karamdaman sa katawan kaya imposible itong iyon ang naging sanhi ng pagkamatay ni Dade.
Lumipas ang maraming araw, linggo, buwan at taon. Nagbago ang Mame ko, na-depress ito dahil sa pagkamatay ni Dade. Hindi kumakain, naliligo, lumalabas ng kwarto at hindi niya na ako nabibigyan ng pag-aalaga. Tanging si Yaya Vicky na lang ang nagbibigay sakin ng pag-aalaga at yung kasambahay namin na si Aling Wanda. Pilitin man naming kausapin si Mame balewala lang dahil nag-iba na ang kilos at pag-iisip nito. Lagi na lang tulala, may nakikitang hindi namin nakikita at may kinakausap kahit wala namang kausap.
Alalang -alala na ang dalawa naming kasama sa bahay kaya nagpatawag sila ng psychiatrist to checked my mame's situation. Sabi ng psychiatrist natural lang daw ito sa depress na tao pero kailangan daw ng agarang gamutan para hindi lumala at hindi humantong sa pagkakaroon ng mental disorder o pagkabaliw.
Binigyan kami ng gamot at kailangang inumin once a day. May kamahalan at hindi namin alam kung saan na kami kukuha ng pambili nito.
Mahirap man tanggapin ang mga nangyayari sa mga oras nayun. Hindi parin kami sumuko. Hindi kami bumitaw at hanggang sa paglaki ko ang lahat ng iyon bitbit ko parin upang gawing inspirasyon upang tuparin ang inaasam kong pangarap.
Year of 2018
Kasalukuyang nasa Batanes kami ni Mame kasama yung dalawa naming itinuring na pamilya na sumama sa amin nung mga araw na lugmok na lugmok kami sa kalungkutan na sina Yaya Vicky until now she's my yaya and our maid Aling Wanda. Sa amin na tumanda si Aling Wanda at si Yaya Vicky naman hindi na nag-asawa dahil sa akin. Itinutulak ko na nga siyang mag-asawa na, kaso wag na daw ang laging isinasagot niya. Masaya na raw siya sa buhay na meron siya ngayon.
Nasa may isang resto kami ngayon nakaupo nila Mame. Hinahanap namin yung may-ari nitong ewan ko kung resto ito na mukhang shop na bilihan ng souvenirs. May lumapit sa amin na isang lalaking may katangkaran at kinausap kami.
"Yes, Ma'am?" tanong nito habang nakangiti. Ang aliwalas ng approach nya sa amin nakakadala yung ngiti niya.
"Bakit parang walang tao kanina dito? Nakabukas pa yung pinto. Hindi ba kayo natatakot na manakawan?" tanong ni Mame.
Lumingaplingap yung lalaki sa paligid habang sinusuklay niya yung buhok gamit yung kamay niya.
"Ma'am, all of the people here in Batanes puro mababait, tapat kaya hinahayaan na lang namin ang establisyimento namin na naka-open. Kase we were open to all of a kind of people who wants to try the products of Batanes."
"So you mean...hindi pa kayo ninanakawan?" tanong ko na may kuryosidad. Ibang-iba kase ang probinsya na 'to lalo na sa pag-approach ng turista at lalo na sa pag-accept nila sa behavior ng isang tao na hindi nila alam ang ugali nito.
"One time pero hindi na nasundan dahil may gwardya kami!" sagot nitong lalaki sabay hanap ko sa gwardya. "Ma'am, hindi nyo po makikita yung gwardya namin dahil si God yung tinutukoy ko."
Langhiya kaya pala hindi ko makita. Nang mapansin ko yung mga nakapaskil sa mga dingding na mga quotations. Okay, naniniwala na ako sabi ng isip ko. Naglakad-lakad ako sa loob nito para tignan yung kakaibang mga quotations na naging disenyo nila sa lugar na 'to. "Not bad!" tangi kong nasabi.
Grabe iba pala sa ganitong lugar you will feel the relaxation of surroundings, your mind and stress will relieve. Bagay talaga yung lugar na ito kay Mame. I like this place and I think this is my first and last visits ko dito dahil work work na naman after this vacations.
Pagkatapos namin kumain dito, may inabot itong lalaking ito na isang keychain na may nakasulat I Love You. Nagtaka ako nung una pero nung nilinaw niya ito wala daw itong ibig sabihin. Ok clear. Masyado lang talaga akong nag-assume.
*****
Sa pagdating ng dapit-hapon, lumabas ako ng tinutuluyan namin dito parin sa Batanes. Lumabas ako para ienjoy ang ganda nitong lugar na ito. Umupo ako sa may isang malaking bato habang tinatanaw ko ang paglubog ng araw at ang kulay kahel na karagatan na nagrereflect mula sa kulay ng kalangitan. Ang sarap siguro manirahan dito malayo sa kabihasnan, polusyon, sa Maynila, sa maiingay na tao at maginhawa sa pakiramdam. Sa paglubog ng araw habang pinapanuod ko ang liwanag nito. Biglang pumasok sa isip ko ang malabong mukha ni Dade nung mga araw na ka-chat pa namin ito. Naalala ko yung malaking ngiti niya, yung saya na hindi mapapantayan nung nakikita niya ako sa phone niya. Hindi ko alam kung bakit ko na naman inaalala ang mga alaala at larawan ni Dade sa isip ko. Gusto ko na sanang kalimutan ang lahat ng yun ngunit hindi ko magawa dahil hindi siguro basta-basta mawawala ang mga alaalang nagbigay sayo ng inspirasyon upang bumangon at magbigay ng lakas ng loob upang maging matibay pa.
Napabuntong hininga na lang ako ng maramdaman kong may tumulo na luha sa may pisngi ko na agad ko naman ding pinunasan ito.
"Ano ba ito, ang hirap ng ganito" sabi ko sa sarili ko.
Maya-maya may naramdaman akong may tila tumabi sa akin kaya napalingon ako sa kanan ko.
"Ang sarap panoorin ng sunset dito 'no?" usal nito habang nakatingin sa may direksyon ng paglubog ng araw. "Alam ko yung ganyang pakiramdam. Masakit pero you need to accept that. That's life full of surprise" saad pa niya habang nakatingin lang ako sa kanya. "Kumusta na pakiramdam mo nailabas mo na?" tanong niya pa sakin pero nakatulala parin ako. "Sumagot ka naman!" dagdag pa niya tapos dun na ako nagising sa kamalayan ko. He smiled at me without knowing na kilala ko ba sya? Pero tumatak na lang sa isip ko yung pag-approach ng mga taga dito na sobrang approachable sila sa mga bisita nila.
"I'm sorry!" my apology
"Its okay. How's your feeling right now?" he asked.
Napabuntong hininga ako sa tanong niya. "Eto feeling ko bumabalik ako sa nakaraan." sagot ko sa kanya. Hindi ko inalintana kung sino sya. Kinausap ko sya kahit hindi ko kilala kung anong klase syang tao.
"What do you mean?" tanong niya sakin ng may pagtataka. Tinignan nya ako sa mata at napansin kong medyo napakunot ito ng kanyang noo.
"Ikaw ba yung lalaki dun sa may souvenir shop kanina?" pag-iiba ko ng usapan.
Ngumiti siya. "Oo ako ngayon. I'm John Mark just call me John or Mark kahit ano sa dalawa kung saan ka komportable." pagpapakilala niya sakin habang nakangiti.
"Gabriela just call me Ela. Nice to meet you!" lahad ko sa kanya sabay nagpahiwatig ako na magkamayan kami.
"Okay Ela, balik tayo sa usapan kanina. About sa sagot mo kanina?"
"Ah yun ba?" tumanaw muli ako sa araw na unti-unting lumulubog. "My Dade was passed away when I was two years old and I missed him so much. This time I felt incomplete." sagot ko.
"Me too."
Napatingin ako sa kanya dahil sa kanyang sinabi.
"Ikaw din?"tanong ko ng mag pagtataka.
"Yes. My mother passed away when I was in High School. Fresh pa unlike to you. I'll always remember yung mga bilin niya sakin na be a good boy, be strong and sabihin ko daw kay Dad na kung papalitan ni Dad si Mom sana sa mabait na babae ako mapunta yung maituturing akong hindi others." napabuntong hininga. "That's life!"dagdag pa nya tapos napansin ko yung pagtulo ng kanyang luha sa kanyang mukha. "Anu ba'yan! Bakit ako umiiyak?" tanong nya sa sarili nya habang ngumingiti ng pilit.
"I know this is our first time to met and I know you're a strong person. Hindi porket lalaki ka wala ka nang karapatan umiyak. Natural lang yan dahil fresh pa yung nangyari sayo" saad ko sa kanya.
He smiled at me.
He nodded while looking at me.
Matapos lumubog ang araw, unti-unti namang dumilim ang kalangitan kasabay ng kapaligiran kaya napag-isip-isipan na namin na umuwi na ng sabay tutal naman daw malapit lang yung tinutuluyan niya sa tinutuluyan ko.