Câu 16.CNH-HDH
1.Tính tất yếu khách quan CNH-HDH nền kinh tế quốc dân trong KTQD lên CNXH ở nước ta
A,Cơ sở vật chất kĩ thuật của CNXH
*Cơ sở vật chất kĩ thuật là toàn bộ hệ thống các yếu tố vật chất của lực lượng săn xuất phụ hợp với trình độ kĩ thuật đương đại mà lực lượng lao động xã hội sử dụng và tác động vào để sản xuất ra của cải vật chất
*3 tiêu chuẩn để đánh giá cơ sở vật chất
+Sự phát triển và tính chất của tư liệu sản xuất đặc biệt là công cụ lao động
+Trình độ phát triển của khoa học kĩ thuật trong sản xuất
-Số lượng,qui mô và tính chất các phát minh khoa học và sang kiến công nghệ
-Mức độ áp dụng của nó vào trong quá trình lao động sản xuất
+Tính chất và trình độ của quan hệ sản xuất đặc biệt là quan hệ phân công lao động và hợp tác lao động
*Cơ sở vật chất kĩ thuật được đánh giá ở 3 mức
+Trình độ thô sơ (trong thời kì cộng sản nguyên thủy),thủ công (Thời kì chiếm hữu nô lệ )
+Nền đại công nghiệp cơ khí hóa ( Gia đoạn TBCN tự do cạnh tranh)
+Nền đại công nghiệp cơ khí hóa,tự động hóa ( CNTB hiện đại )
*Cơ sở vật chất kĩ thuật của CNXH :Là một nền đại công nghiêp sản xuất lớn,hiện đại có cơ cấu kinh tế hợp lí,trình độ xã hội hóa cao dựa trên cơ sở khoa học kĩ thuật và công nghệ hiện đại được hình thành một cách có kế hoạch va bao trùm,thống trị trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân
B,TÍnh tất yếu khách quan của CNH-HDH đối với nước ta
*CNH-HDH nền kinh tế nước ta trong TKQD lên CNXH vì:nước ta xây dựng CNXH dựa trên một nền công nghiệp lạc hậu kĩ thuật thủ công,cơ cấu kinh tế nông nghiệp chủ yếu,năng suất lao động thấp cho nên muốn xây dựng CNXH tất yếu phải tiến hành CNH-HDh và để rút ngắn khoảng cách về trình độ phát triển giữa các nước trên thế giới phải HDH nền kinh tế quốc dân
*CNH-HDH có tác dụng to lớn,nhiều mặt trong giai đoạn hiện nay vì:
+CNH-HDH tạo điều kiện để thay đổi về chất của lực lượng sản xuất nền kinh tế nước ta,từ đó có khả năgn mở rộng sản xuất nhằm từng bước cải thiện nâng cao đời sống vật chất và văn hóa của nhân dân tăng cường tích lũy cho nềnkinh tế
+Tạo điều kiện để tăng cường vai trò kinh tế nhà nước
+Tạo điều kiện để tăng cường tiềm lực an ninh quốc phòng
+Tạo ra một nền kinh tế độc lập,tự chủ,đủ năg lực tham gia vào quá trình phân công lao động hợp tác quốc tế
2.Nội dung
A,Xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật của CNXH thông qua việc tiến hànhCM KH-Kt và chuyển gioa công nghệ
• Thế giới đã trải qua 2 cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật
-CMKHKT lần 1
+Là cuộc cách mạng KHKT cổ điển nó được bắt đầu vào nửa cuối thế kỉ 18 đến nửa đầu thế kỉ 19 gồm các nước ANh,pháp,tây âu,bắc mỹ
+Nội dung:Là quá trình cơ khí hóa sản xuất,là quá trình chuyền lao động thủ công sang lao động sử dụng máy móc
-Đặc trưng:Là việc ứng dụng các động cơ trong sản xuất:hơi nước,đốt trong,diezen,điện các phát minh trong hóa học,vật lí
-CMKH hiện đại
+Nó diễn ra từ giữa thế kỉ 20 cho đến nay
+ có 5 nội dung
.Tự động hóa:các máy móc tự động quá trình,các robot,máy công cụ điều khiển bằng kĩ thuật số máy tính hiện đại đang dần thay thế lao động,kiểm tra,giám sát kĩ thuật,lao động chất xám con người bằng máy móc
.Năng lượng:Các nguồn năng lượng mới được dần thay thế năng lượng tự nhiên
.Vật liệu:Vật liệu mới vơi những tính năng cao hơn vật liệu tự nhiên đang dần thay thế vật liệu tự nhiên
.Công nghệ sinh học :Phát triển cao với kĩ thuật cấy gen,cấy ghép tế bào,công nghệ sinh sản vô tính,giải mã bộ gen con người
.Lĩnh vực điện tử-tin học :Máy tính với tốc độ tính toán ngày càng cao dần thay thế lao động sang tạo của con người
+Nước ta phải tiến hành CMKHKT đông thời 2 cuộc cách mạng nói trên.Một mặt tiến hành cơ khí hóa sản xuất nhằm chuyển lao động thủ công sang lao động máy móc,đồng thời chọn một số hướng công nghệ trọng điểm để tiến hành HDH nhằm rút ngắn khoảng cách giữa nước ta với thế giới
+Giải pháp
-HDH công nghệ hiện có
-HDH những công nghệ truyền thống có sản phẩm có giá trị xuất khẩu cao
-Lựa chọn một số hướng công nghệ trọng điểm:công nghệ sinh học,điện tử-tin học và vật liệu mới
-Nghiên cứu và ứng dụng các giải pháp nhằm sử dung hợp lí tài nguyên thiên nhiên bảo vệ môi trường
*Thực hiện chuyển giao công nghệ
+Thực hiện chuyển giao công nghệ là đưa công nghệ từ nước này sang nước khác làm cho thay đổi quyền sở hữu và quyền sử dụng công nghệ.khi chuyển giao thì chuyển giao cả phần cứng và phần mềm
+Hình thức
-Chuyển giao chọn gói : chuyển giao toàn bộ máy móc thiết bị (một qui trình công nghệ
-Chuyển giao bộ phận:chuyển giao một hoặc một số khâu trong toàn bộ day truyền công nghệ
-thuê chuyên gia tập huấn,đào tạo cho các chuyên viên kĩ thuật,cán bộ trong nước
+Có 3 giai đoạn
-Giai đoạn 1:Áp dụng công nghệ được chuyển một cách nguyên bản vào trong nước
-Giai đoạn 2:áp dụng công nghệ đã chuyển giao,cải tiến thay đổi cho phù hợp với điều kiện trong nước
-Giai đoạn 3:Hình thành năng lực công nghệ quốc gia nhằm sáng tạo công nghệ và sau đó tạo và bán sản phẩm công nghệ
+Tác dụng đối với nền kinh tế quốc dân
-Rút ngắn khoảng cách các trình độ kĩ thuật công nghệ giữa nước ta và các nước khác trên thế giới và tránh được rủi ro trong việc nghiên cứu sản xuất công nghệ
-Tạo điều kiện khai thác tối đa các lợi thế của nền kinh tế ,phù hợp vơi tiến trình hội nhập với nền kinh tế thế giới
b.Xây dựng cơ cấu kinh tế hợp lí và phân công lại lao động xã hội
*Cơ cấu kinh tế
+Là tỉ lệ giữa các bộ phận cấu thành lên nền kinh tế
+Có 3 loại
-Cơ cấu thành phần kinh tế
-Cơ cấu vùng
-Cơ cấu ngành
+Cơ cấu kinh tế hợp lí,tối ưu nếu đáp ứng được yêu cầu
-Phù hợp vơi qui luật kinh tế khách quan:Cân đối giữa các ngành kinh tế,ưu tiên sản xuất tư liệu sản xuất so với TLTD
-Phù hợp với xu hướng phát triển của khoa học công nghệ thế giới
-Tạo điều kiện để khai thác được tối đa các tiềm năng cả về chiều rôg à chiều sâu,qui mô chất lượng,số lượng,hiệu quả
-Phù hợp với xu thế mở cửa của nền kinh tế,phù hợp vói xu thế quốc tế hóa và toàn cầu hóa của các nước trên thế giới
+Quá trình xây dựng cơ cấu kinh tế tối ưu,hợp lí là một quá trình lâu dài phức tạp trải qua nhiều bước,chặng đường,chặng đươg trc phải làm tiền để cho chặng sau
+Chủ trương xây dựng một cơ cấu CN-NN-DV hiện đại nhằm đáp ứng những nhu cầu cơ bản về đời sống,việc làm của nhân dân,các yêu cầu của tăng trưởng,phát triển kinh tế và tiến bộ xã hội,phù hợp vơi quá trình hội nhập của nền kinh tế nước ta với nền kinh tế thế giới
+Hướng phát triển công nghiệp:khắc phục tình trạng yếu kém vươn lên nắm vai trò chủ đạo
-Đối với công nghiệp nặng nói riêng phải có những bước đi thích hợp,trước hết là phải phát triển những ngành sản xuất phục vụ trực tiếp những ngành NN,CN nhẹ CN xuát khảu
- Đối với công nghiệp nhẹ có 2 hướng
Phát triển sản xuất hàng hóa tiêu dùng để giảm bớt sự lệ thuộc vào nước ngoại
Phát triển sản xuất hàng hóa xuất khẩu để thu ngoại tệ
-Đối với nog nghiệp:Phát triển một nền nong nghiệp toàn diện,xóa bỏ độc canh:nông nghiệp,ngư nghiệp.... theo hướng sản xuất lớn tăg tỉ trọng nông sản hàng hóa
+Dịch vụ:
-Lưu thông ,phân phối cugn ứng vật tư theo những qui luật của kinh tế hàng hóa
-Phát triển giao thông vận tải bưu chính viễn thông
-Phát triển các ngành du lịch khai thác tối đa lợi thế nước ta
-Phát triển dịch vụ hàng không hàng hải quốc tế,ngân hàng bảo hiểm,quảng cáo,giáo dục ,khoa học
*Thực hiện phân công lại lao động xã hội
Được tiến hành theo các hướng có qui luật sau
+Tỉ trọng và độ lớn tuyệt đối của LDCN ngày càng tăng,LDNN giảm
+Tỉ trọng lao động trí tuệ tăng lao đôg xã hội giảm
+Tốc độ phát triển số Ld trong những ngành dịch vụ vao hơn trong những ngành sản xuất vật chât
C,Những tiền đề
+Tạo nguồn vốn và sử dụng nguồn vốn có hiệu quả
+Đẩy mạnh phát triển KHKT và công nghệ
+Đẩy mạnh phát triển GDDT cán bộ quản lí