Câu 20: Phân tích nội dung cơ bản của các yếu tố hợp thành các cấu trúc hình thái kinh tế xã hội. Sự vận dụng của Đảng ta trong giai đoạn hiện nay ?
Trả lời: *Khái niệm:
Hình thái kinh tế xã hội là một phạm trù của chủ nghĩa duy vật lịch sử dùng để xã hội ở từng giai đoạn phát triển lịch sử nhất định, với những quan hệ sản xuất của nó, thích ứng với LLSX ở một trình độ nhất định và với một KTTT đ-ợc xây dựng trên quy luật sản xuất đó.
* Căn cứ vào khái niệm trên ta thấy những yếu tố cơ bản hợp thành cấu trúc hình thái kinh tế xã hội bao gồm:
- LLSX quan hệ sản xuất và KTTT mỗi mặt đều có vai trò nhất định và tác động đến các mặt khác tạo nên sự vận động của cơ thể xã hội. Đó chính là hình thái kinh tế xã hội.
LLSX là nền tảng vật chất kỹ thuật của mỗi hình thái kinh tế xã hội. Sự hình thành và phát triển của mỗi hình thái kinh tế xã hội xét đến cùng là do LLSX quyết định.
QHSX là những quan hệ cơ bản, ban đầu và quyết định tất cả mọi quan hệ xã hội khác không có những mối quan hệ xã hội đó thì không thành xã hội và không có quy luật xã hội
mọi hình thái kinh tế xã hội lại có một kiểu QHSX tương ứng với một trình độ nhất định của mỗi LLSX; QHSX là tiêu chuẩn khách quan để phân biệt xã hội cụ thể này với cụ thể khác và tiêu biểu cho một giai đoạn phát triển của lịch sử. Những QHSX là bộ x-ơng của cơ thể xã hội hợp thành CSHT.
KTTT được hình thành trên CSHT tức là nó đ-ợc hình thành trên những QHSX nhất định KTTT bao gồm những quan điểm về chính trị, pháp luật, đạo đức, triết học... và những thiết chế tương ứng với những quan điểm tư tưởng hợp thành. KTTT xã hội nhà chức năng của KTTT là bảo vệ duy trì phát triển CSHT đã sinh ra nó.
- Ngoài những mặt cơ bản của xã hội đã nói ở trên còn có những QHSX khác như QH dân tộc quan hệ gia đình và các sinh hoạt xã hội khác qua lại biện chứng lẫn nhau hình thành nên những quy luật phổ biến chi phối sự hoạt động của xã hội đó là:
Quy luật về sự phù hợp của QHSX với tính chất và trình độ của TLSX.
Quy luật CSHT quyết định KTTT và các quy luật khác của xã hội.
* Sự vận dụng của Đảng ta:
- Đảng ta đã vận dụng học thuyết về hình thái kinh tế xã hội để xây dựng hình thái kinh tế xã hội ở nước ta.
- Xây dựng nền kinh tế sản xuất hàng hóa nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước.
- Xây dựng hệ thống chính trị theo nguyên tắc nhân dân lao động là người chủ xã hội, bảo vệ quyền dân chủ của mọi thành viên của xã hội.
- Mở rộng giao lưu quốc tế, tiếp cận và vận dụng những giá trị mới của văn minh nhân loại.
- Tạo môi trường cho hoạt động tự do sáng tạo cho mọi sáng kiến cá nhân và đơn vị. Khai thác triệt để yếu tố con người, vì con người.
Như vậy xây dựng hình thái kinh tế xã hội, XHCN ở nước ta trong thời quá độ là phát triển LLSX và xây dựng QHSX mới theo định hướng XHCN xây dựng một hệ thống chính trị bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân lao động, hoạt động theo nguyên tắc tất cả từ con người vì con người. Tiếp tục cải cách bộ máy Nhà nước xây dựng hoàn thiện Nhà nước CHXHCN Việt Nam Nhà nước của dân do dân và vì dân, lấy liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức XHCN làm nền tảng cho Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo.