Kabanata 2
End of it All
Pagkarating namin sa apartment ay naroon na si Auntie Precy. Inanyayahan ko si Karl at Ava na pumasok muna sa bahay bilang pasasalamat na lang sa kanilang pagsama sa akin ngayon. And besides, I'd probably lose my mind kung wala akong kaibigang magiging karamay.
Nagmano ako kay Auntie. Mukhang kararating niya lang din dahil sa damit niyang maong at blouse na kulay puti. Hinagilap niya ang aking mga matang ayaw kong ipakita sa kanya.
"Anong nangyari sayo?" tanong niya. "Umiyak ka ba?"
Naupo na sina Karl at Ava sa aming mga sofa. Nilingon sila ni Auntie ngunit walang sinabi ang mga kaibigan ko. Sa wakas ay nagawa kong mag angat ng tingin kay Auntie.
"Magbibihis lang ako..." sabi ko at umambang didiretso na sa kwarto.
Hinayaan ako ni Auntie Precy. Kumuha lang ako ng tuwalya at dumiretso sa banyo para makaligo. Nasa kusina si Auntie at pinagmamasdan ang ekspresyon ko. Hindi ko alam kung ikikwento ko ba sa kanya o hindi. But then I guess I should stop keeping it to myself.
Tiningnan ko ng mabuti ang aking mukha sa salamin. Namumugto ang aking mga mata. Kahit hindi nagtagal ng isang oras ang iyak ko ay kitang kita parin ang intensidad ng ginawa ko. Namumula ito at kitang kita ang eyebags.
Pinatuyo ko ang buhok ko gamit ang tuwalya pagkalabas. Nasa lamesa na sina Ava at Karl, kausap si Auntie tungkol sa kung ano. Natahimik sila nang nakita ako.
Nagluto si Auntie ng pananghalian. Ni hindi ko iyon naisip. Hindi ko naisip na may bisita nga pala ako at mag aalas dose na. Mabuti na lang at nandito si Auntie.
"Kain na tayo, Rosie," ani Auntie.
Tumango ako at tahimik na umupo upuang tapat kay Karl.
Nakatitig si Karl sa akin. Para bang tinitimbang ang aking ekspresyon. Nag angat ako ng tingin sa kanya.
"Ayos ka na?" tanong niya.
Paano ba magiging maayos? Hindi ko alam. Tumango na lang ako.
"Hindi ka pala umuwi kagabi?" tanong ni Auntie.
"Nagkatuwaan kami ng mga kaibigan ko," sabi ko.
Kilala na ni Auntie sina Karl at Ava. Maging ang ilan pang kaibigan ko. Kaya paniguradong nakapagtanong na siya sa mga ito kung bakit ngayon lang kami dumating.
"Nagpaalam ka ba sa mama mo?" tanong ni Auntie sabay abot sa kanin sa akin.
"Alam na ni mama 'yon. Pero di ko nasabi sa kanya na 'di ako nakauwi. Ayaw kong mag alala siya..." sabi ko.
"Saan ka naman natulog?" tanong ni Auntie.
Noong kami pa ni Jacob, kung matagal akong makauwi, hindi na ipagtataka ni mama at papa. Kung saan ako uuwi, hindi na nila rin iyon ipagtataka. At maging nang lumipat ako sa kanila, buong puso nila akong pinaubaya kay Jacob. Nasasaktan ako ngayon kasi parang wala na ulit. Parang wala na silang pinagkakatiwalaan para sa akin. Hindi ko alam kung sakit ba iyon sa pagkakawala niya o sakit dahil nawala na ang nakasanayan ko. Maybe that's it. This pain isn't about losing him anymore? Maybe it's about losing the traditions, the familiarity.
"Sa kaibigan, Auntie. Kumusta ang byahe?" tanong ko para walain ang usapan pero kita ko sa kanya na hindi siya kumbinsido.
"Maayos naman. Ayos ka lang ba talaga, Rosie?"
Ngayon ay matapang ko na siyang tiningnan. Sumubo ako sa luto niyang beef steak at ngumiti.
"Ayos lang, Auntie. Bakit?"
Nagkatinginan si Karl at Ava. Pumikit ako nang napagtanto kung ano. They've done it. Pero ito na nga siguro ang tamang panahon para pag usapan pa ito.
"Nagkita daw kayo ni Jacob kagabi? Saan?" tanong niya.
Tumikhim ako at nilunok ang pagkain bago nagsalita. "Nakita ko siya. Hindi kami nagkita. Magkaiba iyon."
"O sige, nakita mo siya. Saan?" tanong ni Auntie.
"Sa kung saan kami nagpaparty. Hindi pa ba nasasabi ni Karl at Ava?" sabay tingin ko sa mga kaibigan ko.
"Rosie, we're just concerned too," ani Ava.
"Fine!" sabay tingin ko kay Auntie. "Nagpaparty kami sa homecoming ko. Kasama ko naman sina Callix."
"Sinabi ni Callix kay Jacob kung nasaan ka?" tanong ni Auntie.
"Hindi. Walang alam si Jacob at 'tsaka hindi narin naman siguro sila masyadong nag uusap ni Callix. May sariling ginagawa si Callix at may sariling gawain din si Jacob. It's not like they live in the same house..." sabi ko. "At anong pakealam ni Jacob..."
Halos magkalasuglasug ang beef steak na inaatake ko bawat pagsasalita. Natahimik silang lahat. Maging si Auntie na maraming tanong. Isang buntong hininga ang pinakawalan niya.
"Iyon ba ang dahilan kung bakit wala ka sa mood pag uwi mo?" tanong ni Auntie.
Hindi ako nagsalita. Hindi ko masagot. Dahil oo, iyon nga.
"Rosie, I know how you're feeling..." ani Auntie kung saan ako umalma.
"Hindi. Basta..." Gusto kong idugtong na huwag na lang naming pag usapan pero hindi ko ginawa. This is it. I am going to face it. After all those years, ngayon pa lang ako mag dedesisyon para sa aking sarili.
Nangilid kaagad ang luha sa aking mga mata. Noong naghiwalay kami ni Jacob, halos wala akong niluha. Nagpatuloy lamang ako sa aking buhay na parang walang nangyari. Iyong mga tradisyon namin inisip ko pansamantalang suspended lang kasi marami akong gagawin pero ngayon heto na!
"May ibang girlfriend na si Jacob," ani Auntie na parang hindi ko alam.
"Nasa Dubai ako, alam ko na. 'Tsaka kahit dito sa Pinas, alam ko na..." sabi ko.
Noong nag Dubai ako, pilit kong binura sa isip ko lahat. Hindi naman din ako nagtagal doon. mahigit anim na buwan lang ang inilagi namin ni Duke doon para sa isang proyekto niya. Nanunoot ang sakit sa akin tuwing gabi at tuwing mag isa ako kaya lagi kong pinapagod ang sarili ko.
"At alam mong hindi siya basta basta nagkakaroon ng girlfriend. Hindi mapaglaro si Jacob sa mga babae."
Ramdam ko ang pait sa sinabi ni Auntie. Gusto kong sumigaw at patigilin siya sa pagsasalita. Hanggang ngayon ayaw kong marinig ang katotohanan. Gusto ko paring paniwalain ang sarili ko na hindi iyon maaari!
"Alam ko, 'te."
Unti unting gumapang ang luha ko sa aking pisngi. Nanaman. Pagkatapos ng pagpapanggap kong ayos ang lahat, ngayon ko lang talaga naramdaman ang sakit. Marami akong gustong sabihin pero hindi ko na kaya dahil nanginginig ang labi ko. Hindi ko na matapos ang pagkain.
Tumayo si Ava at tumabi sa akin. Tinapik niya ang aking likod samantalang si Auntie ay uminom ng tubig. Kitang kita ko ang pamumula ng kanyang mga mata.
"Alam ko kung gaano ka nasasaktan ngayon, Rosie..." ani Auntie na para bang mawawala ang sakit pag nalaman kong alam niya.
"Hindi! Hindi Auntie... Hindi mo alam..." sabi ko.
Kitang kita ko ang pagluha ni Auntie. Ayaw kong paiyakin na naman si Auntie pero anong magagawa ko kung mismong ang sarili ko, hindi ko matahan.
"Rosie, kumain na tayo..." ani Karl, nalilito at hindi alam kung paano kami patatahanin.
"Ganyan din ang naramdaman ko noong narealize ko na wala na talaga si Juan Antonio sa buhay ko. Noong nakita ko na siyang may kasamang iba, Rosie..."
Umiling ako. Hindi parin ako naniniwala. Hindi ako kumbinsido at kailanman hindi ko tatanggapin na pareho kami ng naramdaman ni Auntie sa mga oras na iyon.
"Rosie, noong umalis ako para sa sarili ko, alam kong sinasaktan ko si Juan Antonio. Pero naniniwala akong kaya niyang maghintay. Alam kong ganyan din ang iniisip mo."
Umiling ako at mas lalo akong umiyak.
"Pagkabalik ko, siya namang pag alis niya. Ni hindi kami nagkausap ng maayos. Ni hindi ko alam kung may binalikan pa ba ako pero..." Humikbi si Auntie. " Sabi ko sa sarili ko, maghihintay ako kasi pinaghintay ko rin siya 'di ba? Ako naman ngayon ang maghihintay. Tapos sa kalagitnaan ng paghihintay ko nakahanap siya ng iba."
"Hindi!" sigaw ko. "Hindi! Hindi tayo pareho Auntie... Sa'yo, may pagkakataon ka. Pwede mong kausapin si Tito! Pwede mo siyang sundan! Pwede mo siyang iyakan! Pwede! Ang problema niyo lang ay kumunikasyon! Ako, hindi! Hindi! I have no choice! Walang binigay ang tadhana sa akin! Walang binigay ang Panginoon sa akin na ibang paraan para lagpasan ang lahat ng iyon! Wala! Kaya pinili ko iyon!"
Hindi ko na nakilala ang sarili kong boses. Nanginginig ang bawat sigaw ko at mas lalo lamang humapdi ang mga mata ko.
"It's a choice between being broken or to break someone else! And I choose the first one! I choose to be broken! And yes, paninindigan ko ito ngayon! Paninindigan ko ang pagkawasak ko ngayon."
"It's okay, Rosie..." Tumango si Auntie. "You did the right thing. Kailangan mo nang patawarin ang sarili mo. Kailangan mo nang patawarin si Jacob. Kailangan mo nang patawarin ang sitwasyon. Kailangan mo nang tanggapin ito."
Umiling ako.
"Nagpaka mature ka sa desisyon mong iyon. That was the best decision you did, Rosie. And you know that. You can't cry for that..." ani Auntie.
"That was the best and the most destructive decision, Auntie. Kaya please, hayaan ninyo akong umiyak at masaktan. Hayaan ninyo akong mamuhi hanggang sa maubos ang lahat ng galit ko. Malay ko, 'di ba? Pag sobra sobra na ang galit ko, magiging maayos na ako!"
Pinalis ko ang mga luha sa aking pisngi.
"Rosie, mas mabuting iwasan mo na lang muna si Jacob, 'di ba? Masasaktan ka lang ulit ng ganito..."
"She's done with that, Ava..." ani Karl. "Isa pa, kailangan niya nang harapin ang katotohanan. She's the only one affected now. Si Jacob, hindi na. Kaya kung nasa sitwasyon na, mas mabuting matuto si Rosie na harapin na lang. Hindi tulad noong tumatakbo siya."
I really don't know what to do next. I just want to let out all my feelings and frustration.
Nilingon ko si Auntie habang nagpupunas siya ng luha. Marami akong tanong sa kanya. Siguro ay masasagot nito lahat. Siguro ay pansamantalang maiibsan nito ang sakit.
"Paano ninyo nakalimutan si Juan Antonio, Auntie?"
I can't believe she stayed even after she learned about Cielo Buenaventura. Kung ako ang nasa kalagayan ni Auntie, tinakbuhan ko na iyon. Ilang taon pa bago ako makakabalik ng Alegria tulad sa nangyari ngayon.
Umiling siya. "Hindi ko siya nakalimutan. I just simply accepted what happened."
Umiling din ako. Hindi ako santo. Hindi ko kaya iyon. Talagang hindi kami pareho ni Auntie. At hindi ko alam saan ako pupulutin ngayon.
"You have to, Rosie. Para maka move on ka na. Isa pa... ayaw kong magaya ka sa akin. Pag naka move on ka na, kaya mo nang magmahal ng iba."
"Ang ibig mong sabihin wala ka talagang ibang minahal kundi siya, buong buhay mo?" tanong ko.
Tumango si Auntie.
That's stupid! That's just plain stupid! Ang maisip na ganyan ang mangyayari sa akin ay hindi ko matanggap. Maybe this is a step to that. Because I can't accept it, makakamove on ako, hindi tulad kay Auntie Precy.
"Hindi ko yata kaya 'yan! Someday, I'll find someone to love. I will. Hindi iyong pinipilit. Hindi iyong minamahal ko lang dahil wala akong choice. Iyong tulad noong nangyari sa amin ni Jacob noon. Iyong..." hindi ko matapos tapos dahil naaalala ko naman lahat ng masayang kahapon.
Pumikit ako ng mariin. Hindi ko na lang talaga tinapos.
"Kahit para sa sarili mo lang. Kahit para mapatawad mo na lang ang sarili mo. Kahit iyon na lang talaga, Rosie. Huwag ka na munang mag iisip ng mamahalin mo sa tamang panahon, ang isipin mo ngayon ay kung paano mo papatawarin ang buong sitwasyon. Kung paano mo matatanggap si Jacob ngayon."
Tumango ako. Madaling sabihin pero mahirap gawin. Madaling sabihing magpatawad pero mahirap tuluyang isagawa.
"I just really don't know how to face this all," mahinahon kong sinabi.
"You don't have to think about facing it all, Rosie. Kasi hindi mo naman kailangang harapin si Jacob kung hindi kailangan. Siguro ngayon, nahihirapan ka pa. Pero maaaring bukas, magiging maayos ka na. Eventually..." ani Ava.
Pinasadahan ko ng daliri ang aking buhok. Alam ko iyon. Eventually. Like what I said years ago... Eventually, I'll forget him. But did I believe it? Naniniwala ba akong makakalimutan ko talaga siya? Hindi. Iyon ang kulang sa akin. Hindi ako naniniwala. Kaya ngayon, panahon na para maniwala. His love didn't stop. His love wasn't suspended. His love was lost... gone... and will never come back... will never resume. Kailangan kong maniwala.
"Ang sabi nila, ang mga relasyon daw na nagsisimula sa highschool, hindi nagtatagal. Malabong magkatotoo pagkatapos ng ilang taon," ani Auntie. "Kaya siguro..." Tumango siya. "Isa kami sa nagpatunay ng sinabing iyon."
Suminghot ako at pilit na kinalma ang sarili. Kitang kita ko ang luha sa gilid ng mga mata ni Auntie Precy.
"Kahit na gaano pa ninyo ka mahal ang isa't-isa, darating ang puntong kailangan mong magdesisyon para sa sarili at hindi para sa inyo. After all, kahit anong sabihin ninyong kaya ninyong dalawa ito, admit it... mag isa ka lang talaga sa mundong ito. You have to decide for yourself. And not for the both of you... Those situations help you grow, Rosie. You've grown and I am proud of you..." tumango si Auntie sa akin.
Kinagat ko ang labi ko. Sana ay hindi na lang ako nagmature kung ganoon. Umiling agad ako. There's no point in that now. I need to really look forward.
"You two have grown... And sadly, you've grown apart too. But it's okay. Ayos lang, Rosie. Ayos lang iyan. Nadapa ka lang. Nadapa lang kayong dalawa."
Tumango ako. "Oo. At nauna lang siyang umahon. Kasi noong nadapa ako, gumapang lang ako para magpatuloy sa buhay. Kaya mas dumami ang sugat ko. Hindi tulad niyang tumigil ang mundo. Kaya ngayon, ngayong nakabangon na siya. Isa lang ang sugat niya. At mabilis itong naghilom, ganoon ba?"
Humugot ako ng malalim na hininga.
"Oo. Naiintindihan ko ngayon. Pero hindi ako Santa kaya hindi ko makakayang pasanin lahat ng ito. I would burst from time to time. i would even curse him to death if I get hurt... and I will... But I need all of it. I need the pain. Kailangan ko ng sampal para masaktan ako at tuluyan na talagang magising. I can't be like this forever."
Tumayo si Auntie at niyakap ako ng mahigpit. Mas lalo lang bumuhos ang luha ko dahil sa pagtatahan niya. I feel like it's really happening now. This is really the end of it all.