thien cho nguoi ban ron

You are reading

thien cho nguoi ban ron

Random

thiên

thien cho nguoi ban ron

262 0 0

By yeudoi

Sách mới: Thiền Tập Cho Những Người Bận Rộn

Thứ sáu, 17 Tháng 4 2009 15:49 Sư Ông

Thiền Tập Cho Những Người Bận Rộn là tập sách mới của Sư Ông chưa xuất bản, BBT sẽ giới thiệu đến các bạn mỗi kỳ một chương ngắn để bạn có thể vừa đọc và vừa thực tập. Chúc bạn có nhiều niềm vui và thành công trong sự thực tập :).

1. Thức dậy vào mỗi buổi sáng

Ngay khi mới thức dậy, bạn có thể mỉm cười liền lập tức, nụ cười này mang tính giác ngộ : bạn ý thức là một ngày mới được bắt đầu và hăm bốn giờ tinh khôi là món quà mà sự sống đang hiến tặng cho bạn. Đó là tặng phẩm quý giá nhất. Bạn có thể đọc thầm hoặc đọc lớn tiếng bài thơ này :

Thức dậy miệng mỉm cười

Hăm bốn giờ tinh khôi

Xin nguyện sống trọn vẹn

Mắt thương nhìn cuộc đời.

Bạn có thể vẫn nằm yên trên giường, buông thẳng hai tay và hai chân một cách thoải mái trong khi đọc bài thi kệ ấy. Thở vào, đọc thầm câu đầu. Thở ra, đọc thầm câu thứ hai. Thở vào, đọc câu thứ ba. Thở ra, đọc câu thứ tư. Và với nụ cười, bạn ngồi dậy, quơ dép và đi vào phòng rửa mặt.

Múc nước đổ vào chậu thau hay vặn nước máy để rửa mặt

Bạn có thể có nhiều hạnh phúc trong thời gian rửa mặt, súc miệng. chải đầu, cạo râu hay tắm, nếu bạn biết đem ý thức chiếu rọi vào những gì bạn đang làm. Ví dụ khi mở nước, bạn biết là nước bắt đầu chảy ra từ vòi nước và bạn cũng biết được là nước từ đâu chảy tới tận phòng rửa mặt của bạn. Bạn có thể thầm đọc bài thi kệ sau đây:

Nước từ nguồn suối cao

Nước từ lòng đất sâu

Nước mầu nhiệm tuôn chảy

Ơn nước luôn tràn đầy.

Bài thi kệ này giúp bạn thấy được nước từ đâu tới, biết được nước từ đâu tới. Cái thấy đó đã là thiền quán. Bạn cũng biết rằng bạn đang may mắn, vì nước không bị cúp. Cái biết đó đem lại cho bạn hạnh phúc. Cái biết đó là chánh niệm. Chánh niệm là ý thức, là khả năng nhận diện được cái gì đang xảy ra ở đây trong giây phút này. Cái đang xảy ra là bạn đang mở nước và có nước đang chảy ra. Ở làng Mai bên Pháp thỉnh thoảng cũng bị cúp nước. Mỗi lần như thế mình biết được cái khổ khi không có nước và hạnh phúc khi có nước. Cái hạnh phúc chỉ được nhận diện khi mình nhớ tới cái đau khổ! Tôi thường mở nước nhẹ thôi và lấy bàn tay hứng nước mát lạnh phải vào hai mắt. Bên này mùa Đông nước lạnh lạnh lắm! Cái cảm giác do nước lạnh gây nên trên ngón tay, trên hai mắt và trên gò má rấtdễ chịu. Bạn hãy nhận diện cảm giác đó. Bạn tỉnh hẳn ra do cảm giác đó. Bạn hãy tận hưởng cái cảm giác đó. Bạn hạnh phúc cũng nhờ bạn biết trân quý nước và nhờ tâm niệm biết ơn của bạn.

Lấy gáo múc nước trong chum hay trong vại để đổ vào thau rửa mặt cũng thế, bạn hãy để tâm ý vào từng động tác, đừng suy nghĩ đến những chuyện khác và quan trọng nhất là phải thấy có niềm vui trong từng động tác, đừng làm hấp tấp cho mau xong. Thiền là như thế ! Thiền là có mặt thực sự cho mình trong từng giây phút của sự sống, và khả năng nhận diện rằng mỗi giây phút của sự sống là một tặng phẩm của sự sống, một tặng phẩm của đất trời. Cái hạnh phúc này được gọi là thiền duyệt (The joy of meditation).

Chải răng

Đây là một thử thách cho bạn. Bạn có một tới hai phút để chải răng. Làm sao để bạn có hạnh phúc trong thời gian ngắn ngủi ấy? Đừng hấp tấp, đừng cố chải răng cho mau xong. Phải đem hết tâm ý đặt vào việc chải răng. Bạn có thì giờ để chải răng. Bạn có bàn chải, có kem và có răng để chải. Tôi đã trên tám mươi tuổi, vậy mà mỗi khi chải răng tôi đều có hạnh phúc: tôi thấy đến tuổi này mà còn có mấy mươi cái răng để chải là cũng mầu nhiệm lắm. Đây là sự thách thức: chải răng như thế nào để bạn có được thảnh thơi và hạnh phúc trong thời gian từ một phút đến hai phút chải răng. Làm được như thế là có thiền, là thành công rồi đấy.

Đây là một bài kệ bạn có thể sử dụng trong khi chải răng:

Chải răng và súc miệng

Cho sạch nghiệp nói năng

Miệng thơm lời chánh ngữ

Hoa nở tự vườn tâm.

Những bài thi kệ giúp ta đưa ý thức trở về với những gì trong giây phút hiện tại. Ta đừng bị kẹt vào những bài thi kệ, nếu ta có niệm, có định, nếu ta an trú được trong hiện tại thì ta cũng không cần đến những bài thi kệ ấy lắm đâu.

Tắm dưới gương sen, gội đầu, chải đầu, cạo râu, mặc áo

Trong khi kỳ cọ, xoa xà phòng, cạo râu, chải đầu, mặc áo, ta đều có thể thực tập như khi ta chải răng. Ta để tâm ý hoàn toàn vào cái ta đang làm. Ta làm cho thong dong, cho hạnh phúc, như thể cạo râu, chải tóc, cạo đầu là việc quan trọng nhất trên đời. Đừng để suy tư kéo ta đi về quá khứ, đi về tương lai hay làm ta kẹt vào những lo lắng, sầu khổ, giận hờn. Bạn tập đi, vài ba ngày sẽ thấy tiến bộ, giống như tập đàn, chơi bóng bàn, tập hát... Bạn hãy tập sống sâu sắc và thảnh thơi mỗi giây phút của đời sống hàng ngày. Mà muốn được như vậy, tâm ý phải rời bỏ quá khứ, rời bỏ tương lai và rời bỏ ưu tư để trở về với giây phút hiện tại. Giây phút hiện tại là giây phút duy nhất chứa đựng sự sống với tất cả những mầu nhiệm của nó.

Ngồi thở

Có người ngồi thiền mỗi lần nửa giờ, bốn mươi lăm phút hoặc nhiều hơn. Ở đây tôi chỉ xin bạn ngồi hai hoặc ba phút. Nếu sau này thấy ngồi thiền dễ chịu, bạn cứ việc ngồi thêm, ngồi bao lâu cũng được.

Nếu trong nhà bạn có bàn thờ Phật thì bạn có thể ngồi trước bàn Phật. Nếu không, bạn chọn một nơi nào thích hợp, có thể là trước cửa sổ, ngồi nhìn ra ngoài trời. Sắm một cái gối nhỏ, dày chừng mười tới mười lăm phân, kê dưới mông; hai bàn chân xếp lại đầu gối đặt xuống bên ngoài chiếc gối nhỏ, như vậy mông và đầu gối trở thành thế ba chân vạc, ngồi rất vững, không kẹt, có thể ngồi lâu không tê chân. Chọn chiếc gối nhỏ có chiều dày thích hợp với bạn. Bạn cũng có thể đốt một cây nhang cho khung cảnh được thanh thoát hơn. Tay cầm cây nhang cho khoan thai, tập trung tâm ý vào việc đốt nhang và cắm nhang vào bình. Làm sao cho có chú tâm (niệm) và tập trung (định) trong khi đốt nhang. Tâm ý hoàn toàn có mặt trong khi đốt nhang. Ngồi xuống, để lưng và đầu thành một đường thật thẳng, thẳng mà không cứng. Thở vào và chú ý tới tác động của hơi thở vào nơi bụng và nơi ngực. Thở ra và chú ý tới tác động của hơi thở ra nơi bụng và nơi ngực.

"Thở vào, tôi để ý tới tác động của hơi thở vào nơi bụng tôi và ngực tôi.

Thở ra, tôi để ý tới tác động của hơi thở ra nơi bụng tôi và ngực tôi."

"Thở vào, tôi ý thức được sự có mặt của toàn thân tôi.

Thở ra, tôi mỉm cười với toàn thân tôi."

"Thở vào, tôi ý thức về sự có mặt của những căng thẳng và đau nhức trong toàn thân tôi.

Thở ra, tôi buông thả những căng thẳng và đau nhức trong toàn thân tôi."

"Thở vào, tôi thấy dễ chịu trong khi thở vào.

Thở ra, tôi thấy thoải mái trong khi thở ra."

Đi Tới Thành Công

Thứ ba, 07 Tháng 4 2009 00:00 Sư Ông Làng Mai

(Trích từ Quyền Lực Đích Thực)

Đối với chúng ta quyền lực có ý nghĩa gì? Tại sao ai cũng tìm mọi cách để đạt cho được quyền lực? Cho dù ta có thể không để ý, nhưng phần đông chúng ta luôn luôn cố đạt cho được một địa vị có quyền lực bởi vì ta tin rằng quyền lực giúp ta làm chủ đời sống, đem lại cho chúng ta tự do và hạnh phúc - những gì ta mong muốn nhất.

Xã hội chúng ta được xây dựng trên một khái niệm rất hạn hẹp về quyền lực, đó là giàu có, sung túc, thành công nghề nghiệp, danh tiếng, sức khỏe, sức mạnh quân sự và quyền năng chính trị. Tôi xin đề nghị với bạn một thứ quyền lực khác, một thứ quyền lực vượt bậc hơn: quyền lực giúp ta thoát khỏi sự ám ảnh của mê đắm, sợ hãi, tuyệt vọng, sự trấn ngự của kỳ thị, sân hận, ngu dốt, quyền lực giúp ta đạt được hạnh phúc ngay trong giờ phút hiện tại. Đây là một thứ quyền lực mà bất cứ ai sinh ra cũng đều có quyền hưởng, không phân biệt sang hèn, giàu nghèo, mạnh yếu. Xin mời bạn cùng tôi tìm hiểu thứ quyền lực đặc biệt này.

Tất cả chúng ta ai cũng muốn có quyền lực và thành công. Nhưng nếu vì cố sức tranh đấu để có được quyền lực, rồi lại cố sức tranh đấu bảo vệ quyền lực mà bị hao mòn, mệt mỏi, bị chia cách tình nghĩa thì đâu còn có thể vui hưởng quyền lực và thành công? Quyền lực và thành công như vậy thật chẳng có ý nghĩa gì? Sống một cuộc sống sâu sắc và hạnh phúc, có thì giờ chăm sóc người thương là một thành công khác, một quyền lực khác, một thứ thành công và quyền lực quan trọng hơn nhiều. Chỉ có một thành công đáng kể đó là thành công khi chuyển hóa tự thân, vượt thắng phiền não, sợ hãi và sân hận. Đây là thứ thành công, thứ quyền lực đem lợi lạc cho chính ta và cho những người khác mà không gây ra một tác hại nào.

Muốn có quyền lực, muốn được danh tiếng hay giàu sang không phải là điều xấu. Nhưng phải nhớ rằng chúng ta theo đuổi quyền lực, danh tiếng hay tiền tài là để được hạnh phúc. Nếu giàu có và quyền thế mà không hạnh phúc thì giàu có và quyền thế để làm gì?

Ước vọng vun trồng hiểu biết, thương yêu, ước vọng giúp đời là một năng lượng mầu nhiệm khiến cho cuộc sống có mục tiêu chân thực. Nhiều bậc thầy vĩ đại trước chúng ta - Jesus, Bụt, Mohamed và Moses - đã từng có ước vọng như thế. Ngày nay chúng ta cũng có ước vọng sâu sắc như các vị: thực hiện hòa bình, vượt thắng khổ đau và giúp đỡ người khác. Chúng ta đã chứng kiến những người chỉ một mình mà có thể giải thoát, chữa lành cho hàng ngàn có khi hàng triệu người.

Mỗi chúng ta - chính trị gia, thương gia, công nhân, nhân viên, hay nghệ sĩ... - đều cùng chung ước vọng như thế. Nhưng cần phải nhớ rằng muốn thực hiện ước vọng đó trước hết ta phải chăm sóc ta. Muốn đem lại hạnh phúc cho người khác thì chính ta phải tỏa chiếu hạnh phúc. Và đây là lý do vì sao phải thực tập để chăm sóc thân tâm của mình trước. Chỉ khi thân tâm vững chãi ta mới đủ khả năng chăm sóc người ta thương.

Sống thiếu tỉnh thức, thiếu khả năng nhìn rõ thực trạng chung quanh thì chẳng khác gì một chuyến xe lửa tốc hành không người lái. Điều này lại càng đúng hơn trong đời sống nghề nghiệp, nếu quá chú tâm đến nghề nghiệp thì cứ mãi quay cuồng. Đau khổ trong đời tư ảnh hưởng tới nghề nghiệp và ngược lại, đau khổ trong nghề nghiệp ảnh hưởng tới đời tư. Ôm đồm quá nhiều việc, hoạch định thiếu thực tiễn, môi trường làm việc không thoải mái, luôn bị căng thẳng, luôn lo sợ bị sa thải - đó là những nguyên nhân gây đau khổ trong nghề nghiệp.

Những đau khổ đó sẽ ảnh hưởng tới cả đời sống. Và hình như chẳng có ai giúp ta được. Nhưng mà đâu đến nỗi như vậy. Nếu biết tu tập vun trồng quyền lực đích thực, một thứ quyền lực chứa đựng tính chất tâm linh, nếu biết chánh niệm trong mọi liên hệ hằng ngày thì chúng ta có thể thay đổi hoàn toàn phẩm chất công việc cũng như phẩm chất cuộc sống của chúng ta.

Chánh niệm là thực sự có mặt trong giây phút hiện tại, là tiếp xúc với những gì đang xảy ra trong ta và chung quanh ta. Sử dụng những cách thực tập đơn giản để rèn luyện tâm trí và tập trung tâm ý thì không những chúng ta sẽ làm việc năng suất và hữu hiệu hơn mà còn thoải mái, hăng say hơn. Chúng ta có đủ thì giờ để chăm sóc những người thương và những việc quan trọng nhất của chúng ta. Chúng ta có thể sống trọn vẹn từng giây phút, ý thức rằng đây là giây phút tuyệt vời, giây phút duy nhất mà ta thực sự có được.

Khi chú trọng vào quyền lực tâm linh, lòng từ bi cũng sẽ trở thành mục đích của ta bên cạnh mục đích tối hậu là cầu lợi. Chúng ta không cần khước từ tài lợi nhưng lòng từ bi sẽ giúp chúng ta thành công hơn về kinh tế hay chính trị. Tôi tin rằng nếu bổ sung ý thức về ảnh hưởng tích cực của chúng ta tới người khác và trên thế giới vào những mục đích chính của doanh nghiệp thì chỉ tốt cho doanh nghiệp mà thôi. Một doanh nghiệp biết phối hợp thông minh mục đích thu lợi với đức tính thanh liêm và ý thức quan tâm tới thế giới thì nhân viên dưới quyền luôn được vui vẻ, khách hàng luôn được vừa ý, đồng thời sẽ thu lợi gấp bội.

Hằng năm tạp chí Fortune có đăng danh sách một trăm công ty lý tưởng để xin vào làm. Những công ty đó luôn luôn thành công trên mọi mặt. Hàng năm họ nêu rõ chính sách chú trọng bảo hiểm sức khỏe, chăm sóc thiếu nhi, chế độ ngày nghỉ, ý thức bảo vệ môi trường và chia sẻ lợi tức. Những công ty rất đáng khâm phục đó biết rõ rằng đầu tư tiền bạc, thì giờ và năng lực vào việc chăm sóc sức khỏe và an lạc của nhân viên và cộng đồng là việc làm thiết yếu cho sự phát triển vững mạnh của công ty mình.

Hầu hết các nhà chính trị và doanh nghiệp - từ kỹ nghệ dược phẩm cho đến kỹ thuật truyền thông - luôn luôn bắt đầu bằng một ý hướng giúp giảm bớt khổ đau. Ý hướng đó cần phải được nuôi dưỡng vì khi tâm cầu lợi lấn át ý hướng cao đẹp ấy thì chúng ta sẽ tự hủy diệt. Bài học của bao nhiêu doanh nghiệp như Eron, Tyco, Worldcom sụp đổ vì gian lận nhắc nhở ta điều đó. Vì vậy kinh doanh với tâm từ bi, lân mẫn là điều rất quan trọng.

Nếu không có tâm từ bi thì dù cho giàu có cách mấy cũng không hạnh phúc được. Bạn sẽ cô đơn, sẽ bị giam hãm trong thế giới của riêng mình, và không có cơ hội để liên hệ hay hiểu biết ai. Chỉ mưu cầu tài lợi mà bỏ quên tâm từ bi sẽ làm cho bạn đau khổ cũng như làm cho người khác đau khổ.

Nhìn cho sâu sắc bạn sẽ thấy khổ đau chung quanh bạn và bạn sẽ phát tâm muốn làm vơi đi những khổ đau đó. Bạn cũng sẽ khám phá ra rằng đem niềm vui đến cho người khác là một nguồn vui lớn nhất, là một thành công vượt bậc. Tạo dựng quyền lực chân thực đâu cần phải khước từ một cuộc sống cao sang. Bạn sẽ sống thỏa mãn hơn, sẽ cảm thấy thảnh thơi, hạnh phúc khi đem niềm vui tới cho người và giúp người bớt khổ.

Xây Dựng (chương 3 - phần 2 )

Thứ hai, 09 Tháng 6 2008 00:00 Sư Ông Làng Mai

Thực Tập Sâu Hơn Sắc Trong Công Tác

Từ Bi Và Hòa Bình

Tôi có một người bạn sống tại trung tâm Châu Âu, là một nhà hoạt động bảo vệ sinh môi. Ông ta rất dễ giận. Ông không có hạnh phúc với vợ con, cha mẹ, bạn bè và xã hội. Ông làm ô nhiễm thân tâm mình bằng thuốc lá, rượu và những phán xét tiêu cực về người khác. Ông không biết cách để làm cho nội tâm mình có bình an. Ông là người tranh đấu bảo vệ cho môi trường, nhưng ông không bảo hộ được cho chính mình. Tôi không tin ông ấy sẽ thành công trong công tác bảo vệ môi sinh, vì ông cố gắng bảo vệ trái đất bằng giận hờn, bạo động, và sự ô nhiễm của chính mình. Với cách sống như vậy ta không thể bảo vệ được thiên nhiên.

Khi có khóa tu cho những nhà bảo vệ sinh môi tại Làng Mai, chúng tôi nói với họ rằng, ' Nầy các bạn, xin bạn hãy tự chăm sóc cho chính mình, nếu bạn muốn chăm sóc cho môi trường. Môi trường trong lành của hành tinh nầy tùy thuộc vào cách thức ta xử lý thân thể, cảm thọ, tri giác và nhận thức của chính mình. Và ngược lại sự an lành của thân thể và tâm hồn ta cũng tùy thuộc vào sự an lành của trái đất. Nếu ta không thể đối phó được với vấn đề ô nhiễm và bạo động trong ta, thì thử hỏi làm sao ta có thể xử lý tình trạng ô nhiễm và bạo động bên ngoài ta, hay trong thiên nhiên không?' Sự thật thì chúng tôi nói điều nầy cho hết tất cả các nhà chuyên môn, những người đã đến Làng mai để tu học.

Những ai làm công tác cho hòa bình cần phải có nghị lực, vững chãi và nhất là khả năng trầm tĩnh. Quân bình nội tâm là một vấn đề thiết yếu cho công tác hòa bình. Nếu ta mất chánh niệm, thì ta không thể giúp được gì hết. Ta đừng nên tìm giúp những người khác, nhằm để trốn tránh đau buồn, tuyệt vọng và những xung đột nội tâm của chính mình. Nếu ta không có đủ bình an và vững chãi trong tâm hồn, thì những đóng góp của ta sẽ trở thành vô ích. Do đó trước tiên, ta nên thực tập chánh niệm và nuôi lớn năng lượng từ bi trong ta. Khi bình an và hòa điệu có mặt trong ta, thì công tác xã hội của ta mới đạt hiệu quả.

Dĩ nhiên là không phải ta chờ cho đến khi có được bình an và hòa điệu hoàn toàn, thì ta mới dấn thân vào công tác xã hội. Mỗi khi ta phục hồi được chút ít bình yên trong thân tâm, thì ta đã tạo được một chúc ảnh hưởng tích cực đến gia đình và xã hội rồi. Biết được giới hạn của chính mình và biết tự nuôi dưỡng bằng thực tập chánh niệm, thì ta sẽ biết cách quân bình nội tâm.

Ta cần phải duy trì năng lực tâm linh đừng để bị cạn kiệt. Cách hay nhất để thực hiện được điều nầy là có được một cộng đồng thực tập, mà danh từ đạo Bụt gọi là Tăng Thân. Tôi đề nghị với quý vị, những người dấng thân trong công tác giúp đỡ người khác, quý vị hãy dành một ngày trong tuần để thực tập chung với Tăng Thân. Trong suốt sáu ngày kia, khi đang làm việc, hãy cố gắng thực tập hơi thở ý thức và bước chân chánh niệm, để có thể duy trì năng lượng bình an và vững chãi. Một mình ta sẽ không giúp được nhiều. Ta phải hợp tác với nhau .

Từ Bi Mang Lại Hạnh Phúc

Khi một người có từ bi đối với người khác, ta sẽ thấy được ngay là người ấy rất hạnh phúc. Đời sống quý giá lắm. Người nào nhận ra sự quý giá nầy và hiến tặng năng lượng bình an, cũng như bảo hộ sự sống cho các loài khác, thì người ấy tìm thấy được sự an bình và bảo hộ cho chính mình. Nếu ta có ước muốn bảo vệ sự sống của tất cả loài cầm thú, kể cả những côn trùng nhỏ bé, thì ta sẽ không bao giờ muốn sát hại con người. Với lòng từ bi, ta xem những người khác như chính mình. Ta thấy tất cả mọi loài liên hệ mật thiết với nhau. Tất cả chúng ta cần phải tìm phương thức để phát triển năng lực từ bi của chính mình.

Mười lăm năm trước, có một nhà quản lý kinh doanh từ Hoa Kỳ sang Làng Mai thăm tôi. Lương tâm ông nầy bị cắn rứt vì ông là người lãnh đạo của một công ty thiết kế bom nguyên tử. Tôi đã lắng nghe ông trình bày những lo ngại của mình. Tôi biết nếu tôi khuyên ông từ bỏ công việc, thì thế nào cũng sẽ có người khác thay thế ông. Nếu ông nghỉ việc, có thể ông sẽ giúp được chính mình, nhưng ông sẽ không giúp được công ty, xã hội và đất nước của ông. Tôi đề nghị ông nên giữ chức giám đốc công ty, đem chánh niệm vào công việc thường ngày, và dùng vị trí của mình để truyền thông và trình bày những nghi ngại của mình về sự sản xuất bom nguyên tử.

Trong kinh Phước Đức, Bụt dạy rằng, nếu ta may mắn có được một nghề thích hợp giúp đỡ được người khác, chế tác được từ bi và tuệ giác cho xã hội, thì đó là hạnh phúc lớn nhất. Ngành nghề của các nhà chuyên môn có thể cho họ cơ hội tốt đẹp nầy. Nhưng tiết thay có nhiều tác viên xã hội, các bác sĩ, và những nhà trị liệu chỉ làm việc để kiếm tiền, chớ không phải để vun bồi thêm năng lực từ bi. Nếu người thiết kế bom làm việc đi đôi với thực tập chánh niệm, thì việc làm của người ấy vẫn có thể nuôi dưỡng được từ bi và vẫn có cách để giúp đỡ người khác. Người ấy có thể đề bạc ra một ý thức chung cho tình trạng hiện thời, để tạo ảnh hưởng đến chính phủ và người dân trong nước. Và cho mọi người trong nước một cơ hội để đặc câu hỏi về sự cần thiết của công nghệ sản xuất bom.

Nhiều người rất giàu, có quyền thế, có địa vị quan trọng trong lãnh vực kinh doanh, chính trị, và giải trí nhưng vẫn không có hạnh phúc. Họ tiếp tục đi tìm những thứ trống rỗng, như tiền tài, danh vọng, địa vị, sắc dục, và lần hồi họ hủy hoại chính mình và những người chung quanh. Tại Làng mai chúng tôi có tổ chức khóa tu cho những nhà kinh doanh. Chúng tôi thấy họ có rất nhiều vấn đề khó khăn và khổ đau cũng như bao người khác, đôi lúc còn tệ hơn nữa. Mặc dù sự giàu có cho họ một cuộc sống vật chất đầy đủ tiện nghi, nhưng tinh thần vẫn khổ sở vô cùng.

Nhiều nhà kinh doanh cảm thấy trống rỗng trong ngành nghề, mặc dù họ đã tin chắc rằng công việc của họ rất quan trọng. Họ cung ứng được việc làm cho nhiều người trong các hãng xưởng, báo chí, công ty bảo hiểm và liên kết thị trường. Tuy rất thành công trên phương diện tài chánh, nhưng hạnh phúc thì trống không, vì động lực làm việc không phải xuất phát từ hiểu biết và thương yêu. Vì bị kẹt vào thế giới nhỏ bé của lợi tức, nên họ không ý thức được tình trạng khổ đau và nghèo đói trên thế giới. Khi ta không tiếp xúc được với thực tại rộng lớn, thì ta có rất ít chất liệu từ bi để nuôi dưỡng tinh thần và bồi đắp thêm hạnh phúc cho ta.

Một khi chúng ta thấy được tính tương quan, tương tức mật thiết giữa ta và người, thì ta sẽ thấy rằng những hành động của mình ảnh hưởng đến đời sống của riêng ta và tất cả những người khác. Ta bắt đầu nghi vấn về cách sống, và có cái nhìn mới mẻ hơn về phẩm chất trong những liên hệ cũng như trong công việc mình đang làm. Ta sẽ tự thấy rằng, ' Vâng, tôi phải kiếm sống, nhưng tôi rất muốn sống chánh niệm. Tôi sẽ cố gắng chọn một nghề không tàn hại những loài khác và thiên nhiên. Một nghề không lạm dụng tài nguyên của trái đất.'

Các công ty làm ăn cũng có thể thích nghi được với tư tưởng nầy. Những công ty có quyền theo đuổi sự phát triển của kinh tế thị trường, nhưng không được bóc lột trên xương máu người khác. Họ phải tôn trọng và bảo toàn sự sống của con người, cầm thú, cỏ cây và đất đá. Không nên đầu tư tiền bạc hay công sức vào những doanh nghệ cướp đoạt sự sống của kẻ khác. Hoặc những công ty lạm dụng công sức con người, cầm thú và phá hủy thiên nhiên.

Những nhà kinh doanh đến thăm Làng Mai thường thấy ra rằng, có tiếp xúc với khổ đau của người khác và vun trồng tuệ giác, thì sè có hạnh phúc. Họ thực tập giống như Cấp Cô Độc, một doanh thương rất thành công trong thời Bụt còn tại thế. Nhờ thực tập chánh niệm mà Cấp Cô Độc đã hết lòng giúp đỡ cho những kẻ nghèo đói, bệnh tật trong đất nước của mình.

Xây Dựng (chương 3 - phần 1 )

Chủ nhật, 08 Tháng 6 2008 00:00 Sư Ông Làng Mai

Chương 3

Hòa bình bắt đầu bằng chính mỗi chúng ta

Mang sự tu tập vào đời sống hàng ngày

Năm 1968, trong thời kỳ cao điểm của chiến tranh Việt Nam. Học trò tôi Sư Cô Chân Không đang làm công việc xây dựng nông thôn tại làng Thảo Điền. Trong khu làng tương đối bình yên nầy, chúng tôi đang bảo trợ một số chương trình nhằm giúp nông dân phát triển đời sống của họ. Ngày kia, khi Sư Cô Chân Không đến làng, Sư Cô sửng sốt vì thấy làng bị lính Mỹ chiếm đóng, họ mang theo nhiều lựu đạn và súng máy. Trông những người lính có vẻ rất bất an và sợ hãi, họ sẵn sàng nổ súng bất cứ lúc nào. Ngay lúc đó, Sư Cô nhớ đến những bản tường thuật trên tất cả các tờ báo tiếng Việt về làng Mỹ Lai. Lính Mỹ đã tàn sát gần hết khu làng nầy, phần lớn là phụ nữ, trẻ em và người già. Cô biết là nếu lúc nầy chỉ cần có một người nào trong làng hốt hoản la lên hoặc có những hành động phản kháng, thì sẽ gây nên phản ứng tự vệ nơi những người lính Mỹ, và họ có thể bắn vào dân làng, giống như sự kiện tại làng Mỹ Lai.

Ngay lúc đó Sư Cô bắt đầu thực tập theo dõi hơi thở để làm lắng dịu thân tâm và giữ bình tĩnh. Tâm trí tĩnh lặng cho nên Sư Cô thấy một cách sáng suốt là mình nên làm gì và không nên làm gì trong hoàn cảnh nguy hiểm nầy. Nhìn mặt những người lính Mỹ, Sư Cô thấy họ còn quá trẻ, bằng tuổi những người học trò của Cô ở trường đại học. Sư Cô biết, những người lính nầy đang mang đầy những nghi kỵ và sợ hãi trong lòng.

Sư Cô Chân Không chậm rãi đến gần một người lính, và dùng vốn liếng tiếng Anh giới hạn của mình, lịch sự Sư Cô hỏi người lính, 'thưa, các anh muốn tìm ai? Tôi có thể giúp gì cho các anh? ' Người lính trẻ ngạc nhiên khi nghe có người nói tiếng Anh. Anh ta nhìn người phụ nữ trẻ rụt rè đang đứng trước mặt, nhìn vào mắt cô, anh ta biết cô thật sự muốn giúp. Anh ta nói, 'Chúng tôi muốn tìm Việt Cộng.' Sư Cô Chân Không trả lời, ' Trong làng nầy không có Việt Cộng.' Cô tiếp, ' Bốn ngày trước có một nhóm du kích đến làng. Họ muốn giết ông trưởng làng và đốt nhà ông ấy. Người dân trong làng van xin họ đừng đốt, vì nhà ở đây làm bằng lá dừa, và nếu đốt nhà ông ta thì tất cả nhà trong làng đều bị cháy hết. Chúng tôi đã cầu xin người cầm súng đừng giết ông nầy, ông ta là một người tốt. Nếu các vị giết ông ta, thì chính quyền Sài Gòn sẽ gởi người khác đến, và vị mới nhậm chức nầy sẽ có thể gây thêm phiền toái cho chúng tôi lắm.'

Anh lính trẻ lắng nghe Sư Cô Chân Không, và rồi anh ta gọi nhân viên trách vụ đến, người ấy bước tới và hỏi Sư Cô vài câu. Một lần nữa Sư Cô giải thích là không có Việt Cộng trong làng. Nửa giờ sau, toàn bộ tiểu đội Mỹ rút đi. Tránh được cảnh đổ máu và đem lại bình yên, đó là nhờ chánh niệm và sự trầm tĩnh của một người nữ trẻ tuổi, đã biết cách thở, nhìn sâu và truyền thông một cách từ bi với những người lính.

Chiến tranh bùng nổ hay chấm dứt đều do cách sống của mỗi chúng ta. Mỗi buổi sáng, khi thức dậy, ta nên ý thức rằng tiềm năng bạo động và chiến tranh có thể bắt đầu khởi sự trong ta. Vì thế sáng sớm, khi mới tỉnh giấc, ta nên tập tưới tẩm những hạt giống của từ bi và bất bạo động trong ta. Ta thử chọn những phương cách thực tập chánh niệm hay nhất, để có thể giúp ta chuyển hóa những tranh chấp trong lòng. Hãy bắt đầu hòa bình bằng chính tự thân mình. Khi biết thực tập chánh niệm trong đời sống hàng ngày, ta bắt đầu xây dựng được nền tảng cho bình an, gieo hạt giống hiểu biết vào tâm ta và những người chung quanh.

Tất cả chúng ta ai cũng nóng lòng muốn ngăn chận và chấm dứt chiến tranh ngay tức khắc. Vì thế rất nhiều người muốn đứng lên hành động, nhưng thường ta cảm thấy thất vọng và nản chí vì không giúp được gì. Đừng nên cho phép những cảm xúc nầy phủ trùm lấy ta. Những cảm xúc ấy không lợi lạc gì cho ta và cho xã hội. Ta có thể giúp trong công tác xây dựng hòa bình, nhưng nếu chỉ có tuyên bố chống chiến tranh suông, thì chưa đủ. Ta có thể hò hét một khẩu hiệu nhiều lần, 'Bạo động là bất nhân, là phá hoại,' nhưng nếu chỉ có la hét, thì ta không thể chấm dứt được chiến tranh. Mỗi bước chân chánh niệm ta đặt xuống, mỗi hơi thở ý thức ta thực hiện, sẽ tạo dựng được hòa bình trong giây phút hiện tại và ngăn ngừa chiến tranh trong tương lai.

Nếu ta chuyển hóa được tâm thức cá nhân, thì ta đang bắt đầu quá trình chuyển hóa tâm thức cộng đồng. Ta không thể nào chuyển hóa được tâm thức xã hội, nếu cá nhân không thay đổi. Cộng đồng được hình thành bởi mỗi cá nhân, và mỗi cá nhân làm nên cộng đồng. Và mỗi hành động của một cá nhân, đều ảnh hưởng trực tiếp đến cộng đồng.

Vũ khí duy nhất của chúng ta là tình thương

Năm 1965, Tôi đang tu tập trong tu viện Trúc Lâm tại Sài Gòn. Ngày nọ, học trò của tôi Sư Chú Nhất Trí đang đi trên đường phố. Bỗng có một chiếc xe chở quân đội Mỹ chạy ngang qua. Một anh lính đứng sau xe, nhổ nước bọt lên đầu Chú Nhất Trí. Chú tìm đến tôi và khóc, vì Chú cảm thấy nhục nhã quá. Tôi nói với Chú rằng, có thể anh lính Mỹ đã nghe tuyên truyền nhiều về các Thầy và các Sư Cô, là những người Cộng Sản. Vì thế khi anh lính gặp Sư Chú Nhất Trí, anh ta đã biểu lộ sự căm ghét của mình bằng cách nhổ nước bọt lên đầu Chú. Những người lính Mỹ nầy là nạn nhân của nhận thức sai lầm và vô minh. Tôi nói, ' Nầy con, con đừng căm hận anh ta, vì nếu con căm ghét anh ta, thì có nghĩa là con vẫn chưa có trí tuệ.' Trong những hoàn cảnh khó khăn đó, nhiều người trẻ tuổi đã muốn từ bỏ con đường thực tập bất bạo động, và gia nhập vào Mặt Trận Giải Phóng Dân Tộc, để cầm súng chống lại người Mỹ. Tôi đã ôm Chú Nhất Trí trong vòng tay và nói, ' Con ơi, chúng ta sinh ra không phải để cầm súng, chúng ta sinh ra là để thương yêu. Tình thương là vũ khí duy nhất ta mang bên mình.' Những lời nói đó đã giúp Sư Chú tìm lại được mục đích ban đầu của mình, tiếp tục ở lại tu tập và làm công tác xã hội.

Thế giới đang tràn ngập những kỳ thị, bạo động và hận thù. Nếu ta bị khống chế bởi những nguồn năng lượng nầy, thì ta không thể nào giúp được những người khác và hành tinh của mình. Vì thế, ta phải vun bồi thảnh thơi, vững chãi và hiểu biết. Ta không cần trở thành Sư Chú hay Sư Cô mới có thể làm được những điều đó. Ta chỉ cần mở lòng tiếp xúc với tánh Bụt và Tâm Thương Yêu nơi chính mình.

Viết một lá thư thương yêu

Thông thường người ta nghĩ rằng, tôi sẽ thấy nhẹ nhàng hơn, chỉ khi nào tôi có cơ hội nói ra được sự bất mãn và đau buồn của mình. Nhiều người trong chúng ta đã làm điều nầy trong quá khứ, và đã không giúp được gì. Nhiều khi ta đã nói ra được sự thất vọng, giận hờn, đau buồn và oán trách của mình, nhưng ta vẫn cảm thấy chưa thỏa mãn, cho nên ta phải có những biện pháp hay hơn.

Khi đã thực tập và chuyển hóa được những đau buồn của ta, thì ta có thể bắt đầu học hỏi phương cách để diễn bày tâm trạng của chính mình. Ta trình bày như thế nào để người khác hết lòng lắng nghe và hiểu rõ những gì ta muốn nói. Nếu ta chỉ trách móc và lên án, thì lời nói của ta không có lợi lạc. Với chánh niệm, ta có thể tập nói rất khéo mà vẫn thành thật. Rất nhiều người có thể viết một lá thư phản kháng, một tờ đơn khiếu nại, nhưng rất ít người trong chúng ta có khả năng viết một lá thư thương yêu. Diễn bày tâm trạng của ta bằng lòng thương là một nghệ thuật. Khi ta có tuệ giác và từ bi, thì ta sẽ dễ dàng thành công trong việc nói ra vấn đề của mình với người khác.

Nếu ta nói bằng giọng điệu giận hờn, đổ lỗi hay trừng phạt, ta sẽ thất bại. Ta chỉ tạo thêm hố ngăn cách. Ta phải hành động bằng Tâm Thương Yêu. Khi khơi dậy được Tâm Từ Bi trong ta, thì ta đang có lợi thế để viết một lá thư thương yêu. Lá thư của ta sẽ phản chiếu được sự trầm tĩnh, trong sáng và từ bi, được như vậy thì người khác sẽ mở lòng tiếp nhận những điều ta chia sẻ.

Xây Dựng (chương 2 - phần 3)

Thứ bảy, 07 Tháng 6 2008 00:00 Sư Ông Làng Mai

Chuyển hóa khổ đau

Để làm bạn và ôm ấp những cảm xúc đau buồn của chính mình, ta hãy thử thực tập những bài thiền hướng dẫn dưới đây.

Thực tập mỉm cười để ôm ấp và chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực

1. Thở vào, tôi ý thức toàn thân. Thở ra, tôi mỉm với toàn thân.

2. Thở vào, tôi ý thức cảm thọ đau nhức trong thân. Thở ra, tôi mỉm cười với cảm thọ đau nhức ấy.

3. Thở vào, tôi ý thức cảm thọ đau buồn trong tâm. Thở ra, tôi mỉm cười với cảm thọ đau buồn ấy.

4. Thở vào, tôi ý thức cảm giác sợ hãi trong tôi. Thở ra, tôi mỉm cười với cảm giác sợ hãi.

5. Thở vào, tôi ý thức cảm giác không an toàn trong tôi. Thở ra, tôi mỉm cười với cảm giác không an toàn.

6. Thở vào, tôi ý thức cảm thọ buồn trong tôi. Thở ra, tôi mỉm cười với cảm thọ buồn.

7. Thở vào, tôi ý thức cảm xúc giận trong tôi. Thở ra, tôi mỉm cười với cảm xúc giận.

8. Thở vào, tôi ý thức sự ganh tỵ trong tôi. Thở ra, tôi mỉm cười với sự ganh tỵ.

Khi ta có một cảm thọ dễ chịu, thường ta muốn duy trì cảm thọ này càng lâu càng tốt.

Những bài thiền tập dưới đây giúp nhận diện và nuôi dưỡng những hạt giống tích cực trong ta.

Thực tập ôm ấp và nuôi dưỡng những cảm thọ tích cực

1. Thở vào, tôi đang thấy trong tôi yên tĩnh. Thở ra, tôi mỉm cười với sự yên tĩnh.

2. Thở vào, tôi đang thấy niềm vui trong tôi . Thở ra, tôi mỉm cười với niềm vui.

3. Thở vào, tôi thấy yếu tố buông bỏ đang có mặt trong tôi. Thở ra, tôi mỉm cười với yếu tố buông bỏ.

4. Thở vào, tôi thấy sự cởi mở đang có mặt trong tôi. Thở ra, tôi mỉm cười với sự cởi mở.

5. Thở vào, tôi thấy niềm hạnh phúc đang có mặt trong tôi. Thở ra, tôi mỉm cười với niềm hạnh phúc.

Bảo hộ tự thân bằng chánh niệm

Những thực tập trong chương nầy nhằm giúp chuyển hóa hạt giống bạo động trong ta, và đồng thời giúp ta biết cách xử lý bạo động đang hướng tới mình. Thiền tập theo những hướng dẫn nầy, ta sẽ học được nghệ thuật chuyển hóa tự thân bằng chánh niệm, mà cũng là nền tảng căn bản để giúp những người khác chuyển hóa chính họ. Với những bài thực tập nầy ta sẽ làm lớn lên hạt giống của từ, bi, hỷ, xả, và đồng thời dừng lại sự phát triển của hạt giống bạo động trong tâm thức mình. Đây là những thực tập cụ thể, ta có thể dùng trong đời sống hàng ngày.

Học hạnh không kỳ thị của đất

Bụt có lần dạy cho Rahula, con trai của Người, đã xuất gia. Bụt dạy rằng Đất luôn luôn tiếp nhận và chuyển hóa tất cả những thứ mà người ta đổ lên nó. Nếu ta đổ phân rác dơ bẩn xuống Đất, thì Đất sẽ tiếp nhận mà không hề phản kháng hay buồn tủi. Nhưng nếu ta đổ những loại nước thơm như sữa hay nước hoa vào Đất, thì Đất cũng không hề tự hào hoặc kiêu hãnh. Chỉ trong vòng vài tuần lễ, Đất có thể chuyển hóa hết tất cả những thứ, mà ta cho là dơ bẩn, thành ra những bông hoa tuyệt đẹp hay thành rau cải rất ngon ngọt. Hạnh của Đất là tiếp nhận tất cả mọi vật dù xấu hay đẹp, mà không hề kỳ thị. Chúng ta phải thực tập giống như Đất.

Có nhiều khi, chính những người gần gủi nhất lại đổ lên đầu ta những giận hờn, thù ghét và nhận thức sai lầm của họ. Có thể là ta chưa đủ khả năng để tiếp nhận và chuyển hóa những rác rến, mà người khác đổ lên mình. Vì thế thay vì chống trả lại họ, thì ta nhớ rằng ta là con trai, con gái của Đất, ta có thể học hỏi để được như Đất - dũng mãnh, kiên trì và không lay động.

Xin hãy trở về học nơi Đất Mẹ cách tiếp nhận và chuyển hóa mọi sự, mọi việc với tâm hồn hỷ xả. Mỗi khi ta đau khổ, hãy trở về tiếp xúc với Đất tâm của mình và nói rằng : "Đất ơi! Em khổ đau nhiều lắm, xin hãy giúp em tiếp nhận những khổ đau nầy". Ta không thể tách rời ra khỏi Đất, ta chính là Đất. Khi thực tập được như vậy, ta ít khổ đau hơn. Khi ta học được hạnh ôm ấp của Đất Mẹ, thì ta sẽ chấp nhận được tất cả. Ta sẽ chuyển hóa khổ đau và không còn phiền muộn nữa. Giờ đây, ta nở được nụ cười thật tươi đối với người làm cho mình bị tổn thương.

Nhận diện Phật Tánh trong ta

Thỉnh thoảng có một cảm thọ tiêu cực khởi lên và xâm chiếm tâm tư ta. Trong lòng ta chứa đầy bực bội và ta không thể nào buông thư được. Cảm thọ của ta giống như những đài truyền hình. Nếu ta không thích đài đang mở, thì ta có thể đổi sang đài khác. Đây là thực tập mà Bụt gọi là " thay chốt " thay thế một cảm thọ tiêu cực bằng một cảm thọ tích cực. Chốt là một cây đinh lớn bằng gỗ, dùng để nối hai phần cây lại với nhau. Nếu chốt cũ bị hư, thì ta đẩy nó ra bằng cách đóng chốt mới vào.

Đôi khi, ta cố gắng thay thế một cảm xúc tiêu cực bằng một tư tưởng hay một cảm thọ tích cực hơn, nhưng rồi cảm xúc tiêu cực ban đầu cứ tiếp tục trở lại. Sự kiện nầy có thể tạo ra xung đột trong lòng. Trong trường hợp như thế, cách hay nhất để xử lý khổ đau của mình, là thực tập quay về nương tựa hải đải tự thân và nhận ra rằng ta có khả năng để sống trầm tĩnh, có đầy đủ hiểu biết, thương yêu và bình an trong tâm mình. Đó là chân tánh, là Phật tánh, giác ngộ tánh của ta. Nếu ta đưa chất liệu của từ bi và trí tuệ lên bề mặt ý thức, và nhận diện sự có mặt của những năng lượng nầy, thì ta sẽ bớt khổ ngay lập tức.

Phật tánh không phải là một ý niệm trừu tượng, mà là một thực tại ta có thể tiếp xúc và thể nghiệm được. Phật tánh hiện hữu trong từng tế bào của thân thể ta. Những tế bào của cơ thể không phải được cấu tạo chỉ bằng vật chất. Cơ thể là vật chất và cũng là một biểu hiện của tâm thức. Cái một chứa cái tất cả, mỗi tế bào chứa đựng tất cả mọi thứ khác. Cái vô cùng nhỏ chứa đựng cái vô cùng lớn. Mỗi tế bào trong cơ thể của ta chứa đựng tất cả những tài năng, tuệ giác, đức độ, và hạnh phúc của Bụt, cũng như của ông bà tổ tiên tâm linh và huyết thống.

Tuy nhiên, mỗi tế bào cũng chứa đựng trong tự thân nó những hạt giống của địa ngục, bạo động, ganh tỵ, hận thù và những năng lượng tiêu cực khác. Nhưng ta có thể tu tập để năng lượng chánh niệm, hiểu biết và thương yêu trong ta, không bị năng lượng địa ngục phủ lấp. Khi ta khổ đau ta quên mất Phật tánh của mình, và cứ tin rằng trong ta chỉ có buồn khổ, sợ hãi và thù hận mà thôi. Xin qúy vị hãy tin vào Phật tánh của mình.

Bụt phải đối diện với những sợ hãi của chính mình khi Người đi trên con đường giác ngộ. Sau khi Bụt chuyển những mũi tên của Ma Vương thành những bông hoa. Và Ma Vương đã thất bại vì không gieo được nghi ngờ và sợ hãi nơi tâm Bụt, Ma Vương lại xuất hiện thêm hai lần nữa. Một lần dưới hình dáng một thiếu nữ tuyệt đẹp, quyến rũ Bụt bằng sắc dục nhằm lôi cuốn Ngài từ bỏ mục đích tu tập của mình. Bụt đưa bàn tay lên và nói: " Ngươi chỉ là sự đam mê mà thôi. Ngươi không có thật". Với lời tuyên bố nầy, thiếu nữ biến mất. Không thắng được Bụt bằng sự nghi ngờ, sợ hãi và sắc dục, Ma Vương lại hiến dâng cho Bụt quyền lực và sự giàu mạnh vô hạn. Một lần nữa, Bụt lại đưa bàn tay lên đánh bại Ma Vương và xem sự hiến dâng của chúng như vọng tưởng. Mỗi lần Ma Vương tìm cách quyến rũ Bụt, Người đều mang ý thức chánh niệm trở về chân tánh của mình, gọi tên vọng tưởng ấy, và bằng cách nhận diện cũng như nhìn sâu vào bản chất của những vọng tưởng đó, Người liền vượt thoát được sự khống chế của chúng.

Mỗi khi đau buồn, ta nhớ trở về Phật tánh của mình, và dùng năng lực chánh niệm cũng như sự trầm tĩnh để quán chiếu sâu vào hoàn cảnh khó khăn ấy. Nếu cứ để cho những cảm xúc tiêu cực khống chế, thì ta sẽ phản ứng theo lề thói cũ và sẽ làm cho tình trạng nặng nề hơn. Ta sẽ nói ra những lời không dễ thương và có ý trừng phạt người kia. Tất cả chúng ta đều đã làm như vậy nhiều lần lắm rồi. Muốn phá vỡ tập khí khổ đau nầy, ta phải thực tập chánh niệm và tiếp xúc cho được với Phật tánh của mình.

Một thực tập cụ thể để nuôi dưỡng Phật tánh, là thực tập hộ trì những giác quan của mình. Bụt dạy rằng sáu giác quan - mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và ý, mỗi giác quan giống như đại dương sâu, với những đợt sóng ngầm, những loài thủy quái, và những thứ nguy hiểm đang ẩn núp chờ đợi cơ hội để chiếm lấy ta. Khi nhìn thấy một hình ảnh, nghe một âm thanh hoặc mếm một vị nào đó, ta có thể bị thất niệm, sợ hãi hay thèm khác cuốn đi. Ta dễ dàng đánh mất sự bình an cũng như khả năng thương yêu và hiểu biết của mình. Vì vậy, nếu không liên tục thực tập gieo trồng năng lượng chánh niệm để soi sáng và hộ trì cho từng giác quan, thì lúc tai họa ập đến ta không thể dễ dàng làm chủ được thân tâm mình.

Tất cả chúng ta, tuy có đầy những cảm xúc tiêu cực trong lòng, nhưng ai cũng có Phật tánh, và cả hai nguồn năng lượng nầy có thể cùng nhau có mặt trong tinh thần hòa bình. Vấn đề là thực tập nhận diện Phật tánh chớ không phải chạy đi tìm Phật tánh. Đối với cảm xúc tiêu cực cũng vậy, ta chỉ nhận diện chúng mà không nên có thái độ trốn tránh. Chánh niệm có công năng giúp ta duy trì năng lượng an bình, vững chãi và từ bi của mình trong mọi thời và mọi hoàn cảnh.

< Lùi

Tiếp theo >

Lần cập nhật cuối ( Thứ bảy, 18 Tháng 4 2009 18:32 )

Liên kết website .:::. Plum Village .:::. Village Des Pruniers .:::. Tu Viện Lộc Uyển .:::. Tu Viện Bích Nham .:::. Thai Plum Village .:::. Mindfulness Bell .:::. Parallax .:::. Lá Bối

Trang nhà Làng Mai với tính chất nội bộ, chúng tôi chỉ đưa những thông tin thuộc Làng Mai, những pháp môn của Làng Mai, và những bài thơ, truyện ngắn, tùy bút có tác dụng nuôi dưỡng thân tâm, khuyến khích sự tu tập.

Xây Dựng (chương 2 - phần 2 )

Thứ sáu, 06 Tháng 6 2008 00:00 Sư Ông Làng Mai

Thiền hành

Thiền hành là thực tập ý thức trong khi đang đi. Thay vì để cho sự lo âu, bất an, những dự tính về tương lai hay hối tiết quá khứ kéo ta đi, thì ta trở về an trú trong giây phút hiện tại, để hết tâm ý vào từng bước chân của mình. Thực tập đã về đã tới trong từng bước chân. Ta đã tới nhà thật sự rồi, tại sao ta vẫn còn chạy? Dù đang đi trên đường, đi vào cư xá, hoặc chỉ đi từ phòng nầy sang phòng khác, ta đều chú tâm tới sự xúc chạm giữa lòng bàn chân và mặt đất. Để ý xem ta đi bao nhiêu bước trong một hơi thở vào, và trong một hơi thở ra. Khi thở vào, ta nói thầm 'Vào' theo từng bước, khi thở ra ta nói 'Ra' theo từng bước. Chúng ta có thể thực tập thiền hành bất cứ lúc nào trong ngày.

Phương pháp ý thức hơi thở và thiền hành là những thực tập cụ thể, mà ta có thể áp dụng để đem lại bình an cho sự sống của mình. Những pháp môn nầy sẽ giúp làm lắng dịu tâm tư, tập trung tâm ý, buông bỏ những cảm xúc không lành mạnh, và đưa ta trở về giây phút hiện tại để thưởng thức những mầu nhiệm của sự sống. Thực tập thiền hành và hơi thở ý thức sẽ giúp ta đặt nền tảng cho pháp môn truyền thông chánh niệm.

Nói và nghe bằng tâm từ bi

Hiện nay sự truyền thông trên bình diện cá nhân, gia đình và quốc gia càng ngày càng trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên vẫn có những phương thức cụ thể nhằm giúp chúng ta truyền thông theo tinh thần bất bạo động, đánh thức năng lượng từ bi và phục hồi lại sự thông cảm nơi mỗi con người.

Nói và lắng nghe bằng tâm từ bi là những thực tập rất quan trọng trong tinh thần truyền thông không bạo động. Truyền thông chánh niệm nghĩa là ý thức được ta đang nói điều gì, khi nói biết dùng ngôn ngữ tế nhị, nhẹ nhàng và thương yêu. Mặt khác, ta cũng lắng nghe thật sâu, những gì người khác đang nói và chưa nói ra. Chúng ta có thể dùng những phương pháp nầy bất cứ lúc nào và trong tất cả mọi hoàn cảnh.

Để giữ cho thân thể ta khỏe mạnh, trái tim phải bơm máu liên tục hai mươi bốn giờ đồng hồ. Muốn cho mọi liên hệ được tốt đẹp, ta phải luôn luôn có chánh niệm khi truyền thông. Nhiều người vì chứa đầy bực bội và giận hờn trong lòng, nên khi truyền thông rất khó thành công. Cho dù có đến với người kia bằng tâm niệm thiết tha và có ý muốn lắng nghe người ấy, nhưng nếu không có khả năng dùng ngôn ngữ nhẹ nhàng, từ ái, thì không có hy vọng gì để người kia sẽ lắng nghe và tiếp nhận những điều ta nói. Có lẽ ta cũng muốn dùng ngôn từ ái ngữ và êm dịu, nhưng thông thường khi bắt đầu nói, thì tự nhiên đau buồn, sợ hãi và tuyệt vọng lại trào ra. Thay vì ước muốn tốt đẹp là hòa giải, chúng ta lại bắt đầu đổ lỗi, trách móc và phán xét quá lời. Giọng điệu ta trở nên chua chát chứa đầy bực bội làm cho người kia phản kháng lại, vì họ không còn nghe nổi những điều ta nói nữa. Truyền thông bị đỗ vỡ. Khi sự kiện nầy xảy ra ta cần phải học lại cách truyền thông.

Vậy thì làm thế nào để có thể đạt được khả năng lắng nghe và sử dụng ái ngữ với người khác? Muốn thực hiện được điều nầy, trước hết ta phải chăm sóc những đau buồn và giận hờn của mình. Để phát huy năng lượng chánh niệm, ta cần phải thực tập hơi thở ý thức và thiền hành. Đôi khi phải tu tập nhiều tuần lễ, hay nhiều tháng thì ta mới có thể vượt thoát đau buồn và dùng được ngôn ngữ từ ái. Khi chánh niệm vững vàng, thì rất dễ cho ta nhìn sâu vào hoàn cảnh để phát khởi năng lượng hiểu biết và thương yêu. Có được chánh niệm vững chãi, thì chắc chắn ta sẽ có khả năng dùng ái ngữ và chuyển hóa được khổ đau của mình.

Về khả năng lắng nghe ta cũng thực tập giống như trên. Nếu ta không thể ôm ấp và chuyển hóa những sân hận, đau buồn của chính mình, thì sẽ khó mà lắng nghe khổ đau của người khác. Nhất là khi ngôn từ của người kia chứa đầy những phán xét tiêu cực, đổ lỗi và nhận thức sai lầm. Mặc dù trong lòng, ta rất muốn lắng nghe người kia và cũng đã cố gắng hết sức của mình. Nhưng sau một vài phút, ta cảm thấy choáng váng và không thể tiếp tục nghe nữa dù chỉ một lời. Ta đã nguyện ngồi nghe với lòng xót thương cho dù người kia có lên án, nói lời khiêu khích và chỉ trích. Nhưng vẫn không thực hiện được ước muốn tốt đẹp đó, vì ta không thể xử lí được năng lượng tức giận khởi lên trong tâm mình.

Người tâm sự với ta sẽ đỡ khổ rất nhiều, nếu ta kiên nhẫn ngồi lắng nghe người ấy chỉ một giờ đồng hồ. Ta có thể duy trì được năng lượng từ bi trong lòng, nếu biết lắng nghe với tâm hồn rộng mở. Làm được điều nầy là cho người kia cơ hội để nói ra được những cảm xúc của mình.

Ta cần phải thực tập nghiêm túc mới đạt được khả năng lắng nghe đó. Song song với thực tập hơi thở ý thức và thiền hành, chúng ta nên thực tập theo thiền hướng dẫn dưới đây, để giúp chuyển hóa những hạt giống giận hờn và bực bội trong ta, và giúp ta mở lòng ra để lắng nghe người khác bằng trái tim từ bi.

THIỀN HƯỚNG DẪN - LẮNG NGHE VỚI TÂM TỪ BI

1. Thở vào, Tôi biết Tôi đang thở vào. Thở ra Tôi biết Tôi đang thở ra. . . Vào, Ra

2. Thở vào, Tôi làm êm dịu cơ thể. Thở ra Tôi mỉm cười. . .êm dịu, mỉm cười

3. Thở vào, Tôi biết Tôi đang khổ. Thở ra, Tôi mỉm cười từ bi. . . Khổ đau của tôi, Nụ cười từ bi

4. Thở vào, Tôi biết anh đang khổ. Thở ra, Tôi mỉm cười từ bi ... Khổ đau của anh, Nụ cười từ bi

5. Thở vào, Tôi biết chúng ta cả hai đều khổ. Thở ra, Tôi muốn hai người có một cơ hội mới. . . Khổ đau của chúng ta, một cơ hội mới

6. Thở vào, Tôi lắng nghe. Thở ra, Tôi nghe . . . Lắng nghe, Nghe

7. Thở vào, Tôi lắng nghe niềm cay đắn của anh. Thở ra, Tôi ôm anh vào lòng . . . Cay đắn, Ôm ấp

8. Thở vào, Tôi lắng nghe nhận thức sai lầm của anh. Thở ra,Tôi không bị phiền giận đốt cháy. . . Nhận thức sai lầm, không bị thiêu đốt

9. Thở vào, Tôi biết Tôi đã làm cho anh đau khổ. Thở ra, Tôi xin lỗi. . . Anh đau khổ, Tôi xin lỗi

10. Thở vào, Tôi mở rộng lòng. Thở ra, trong lòng tôi có không gian cho anh . . . Mở lòng ra, không gian cho anh

11. Thở vào, Tôi muốn tôi có hạnh phúc. Thở ra, Tôi muốn anh có hạnh phúc. . . Tôi hạnh phúc, Anh hạnh phúc

12. Thở vào, Tôi thấy chúng ta hạnh phúc. Thở ra, đó là điều Tôi mong muốn. . . hạnh phúc của Chúng ta, là điều tôi mong muốn

Phải có ít nhất là một người trong mỗi gia đình có khả năng truyền thông bằng ái ngữ. Người đó có thể là anh, chị, cha hoặc mẹ. Có ai trong gia đình của ta có khả năng làm được điều nầy không? Hoặc là có người nào có thể giúp những thành viên trong gia đình thực tập lắng nghe và dùng ái ngữ không? Ta có thể đóng vai trò người như vậy trong gia đình mình, với bạn bè, tại nhà thờ, giáo đường, tăng thân, cộng đồng hoặc nơi làm việc không? Có thể có một giáo viên trong trường nơi con mình học, vị nầy có khả năng lắng nghe với lòng thương và khi nói không vun vải ra ngoài giận hờn hoặc phán xét. Người biết thực tập lắng nghe và dùng ái ngữ, là người đang thực tập tinh thần hòa bình. Người ấy đang mở cánh cửa để cho hiểu biết, an lạc và hòa giải đi vào gia đình và xã hội.

Chúng ta cần người có khả năng thực tập lắng nghe và ái ngữ trong trường học, tại Quốc Hội, tòa đô sảnh... Nhiều người trong chúng ta đã đánh mất khả năng nầy. Để có hòa bình, thì trước hết phải có sự hiểu biết, nhưng hiểu biết không thể có được, nếu không có truyền thông bằng sự thông cảm và thương yêu. Do đó thiết lập lại sự truyền thông là một thực tập rất thiết yếu cho con đường tạo dựng hòa bình. Truyền thông là nền tảng, là sự phát triển để hoàn thiện tinh thần sống không bạo động.

Thực tập truyền thông chánh niệm có thể giúp ta giáo dục cho con em mình, chỉ bày cho các em cách thức để tự hộ trì và giúp các em thấy được niềm tin của bậc phụ huynh đối với giới trẻ. Ta có thể nói, 'Con ơi, con sẽ khổ nếu con nói như vậy, vì thế con nên cẩn thận hơn.' Con mình sẽ hiểu ngay. Ta hãy tin vào sự hiểu biết của con mình và làm tấm gương tốt cho các cháu. Nếu bậc cha mẹ biết lắng nghe và nói năng chánh niệm, thì con cháu sẽ học hỏi và làm theo.

Nếu ta hút thuốc lá, thì con cháu sẽ hút theo; ta uống rượu thì các em cũng sẽ uống rượu. Nếu ta nói và hành xử quá thô bạo, thì các em bị tiêm nhiễm và sẽ làm giống hệt như vậy. Mỗi người chúng ta phải có bổn phận chỉ bày cho con em mình cách sống theo tinh thần từ bi và không bạo động. Ta dạy người khác bằng cách sống của mình, chứ không phải chỉ bằng lời nói. Nếu không thể xử lý năng lượng giận hờn và bạo động trong lòng, thì ta không thể nào giúp được người khác, dù cho đó là con mình. Chỉ khi nào ta biết sống bình an và hạnh phúc, thì hành động của ta mới phù hợp với tinh thần bất bạo động.

Ta bực bội một cách dễ dàng, khi thấy người nào đó, nhất là một cháu nhỏ nói hoặc làm những điều không hợp ý mình. Nếu không có đủ tuệ giác và tình thương bảo hộ cho ta, thì những hành vi tiêu cực của người kia sẽ khuấy động năng lượng bực tức trong lòng ta. Khi ta phiền giận người nào đó hay chính con mình, thì lúc ấy ta không nên đứng ở cương vị giúp đỡ hay chỉ bảo người kia. Trong những trường hợp như thế, ta phải dừng lại, không nói năng và hành động bất cứ điều gì. Mà hãy thực tập thiền hành, mỉm cười và ý thức từng hơi thở, bình an sẽ trở về với ta ngay. Khi thấy có đủ trầm tĩnh, ta tìm cách hay nhất để gần gũi và giúp đỡ người kia, để trong tương lai người ấy sẽ không nói hoặc làm những điều gây ra tổn thương nữa. Nếu đủ sáng suốt, ta sẽ không đổ tội hay trừng phạt, mà sẽ xử lý những trường hợp như vậy với hiểu biết và thương yêu. Đó là phương cách để chăm sóc những hạt giống giận hờn và bạo động trong ta.

Tất cả chúng ta đều có quyền đau khổ, nhưng không có người nào được phép không thực tập. Là con người, ta phải có trách nhiệm chuyển hóa khổ đau của chính mình, thì ta mới có thể giúp chuyển hóa khổ đau của những người xung quanh mình.

Xây Dựng (chương 2 - phần 1 )

Thứ năm, 05 Tháng 6 2008 00:00 Sư Ông Làng Mai

CHƯƠNG 2

Thực tập chuyển hóa nội tâm

Bạo động không cần tìm đâu xa, nó luôn ở bên cạnh mình. Những hạt giống của bạo động có thể nhận thấy qua suy nghĩ, lời nói và hành động của mình trong cách sống hằng ngày. Chúng ta có thể nhìn thấy những hạt giống nầy ngay trong tâm mình, trong thái độ sống, trong sự lo sợ, bất an của chính mình và người khác. Tự thân của tư duy có thể chứa đựng bên trong năng lượng bạo động, và những tư tưởng bạo động sẽ dẫn đến nói năng và hành xử thô bạo. Tóm lại, bạo động trên thế giới là do từ tâm thức chúng ta biểu hiện.

Tất cả những xung đột xảy ra thường xuyên trong gia đình và trong tâm ta, đều có liên hệ mật thiết đến các cuộc chiến tranh giữa con người và các quốc gia trên trái đất nầy. Khi quả quyết rằng ta đã nắm được chân lý, thì đối với những người có quan điểm không phù hợp với ta, ta đều cho là họ sai lầm, sự kiện nầy tạo ra rất nhiều khổ đau. Khi tin vào quan điểm của ta là sự thật tuyệt đối, thì ta đang bị kẹt vào cái thấy của mình. Ví dụ, chúng ta tin rằng chỉ có đạo Bụt là con đường duy nhất đem đến an lạc và hạnh phúc, thì có thể là ta đang đi về hướng bạo động, đó là sự kỳ thị và loại trừ những người đang thực tập con đường tâm linh khác. Khi chấp chặt vào tri giác của mình, thì ta sẽ không còn sáng suốt để nhận thức thực tại như thật nữa. Điều nầy có thể không lành mạnh cho ta và trở nên chướng ngại trên bước đường phát triển trí tuệ của mình.

Thông thường chúng ta nhận thức chiến tranh như là một phương án hay một sự kiện có chốt điểm khởi đầu và kết thúc nhất định. Nhưng nếu nhìn kỹ vào bản chất thật của chiến tranh, ta sẽ thấy rằng, dù cho chiến tranh đã bùng nổ hay vẫn chưa xảy ra, thì những hạt giống hiếu chiến đã có mặt trong ta rồi. Chúng ta không cần đợi đến khi chiến tranh chính thức tuyên bố, mới nhận diện được những hạt giống nầy. Khi quân đội của phe đối phương rút khỏi chiến trường và trở về nước, thì ta nghĩ rằng chiến tranh đã chấm dứt, nhưng sự thật chưa hẳn như vậy. Có thể chiến tranh vẫn còn tiếp diễn. Mặc dù cuộc chiến đã ngưng, nhưng sợ hãi và hận thù còn nằm trong lòng của những người chiến binh và bạn bè họ. Nếu nhìn quanh, ta sẽ thấy chiến tranh đang tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau như: thiếu cởi mở tôn giáo, trẻ em bị bỏ rơi, kỳ thị chủng tộc, lạm dụng và tranh đoạt tài nguyên thiên nhiên... Tuy vậy, tất cả những hạt giống của bình an, hiểu biết và thương yêu luôn luôn còn đó, nếu ta biết cách chăm sóc thì chúng sẽ lớn lên rất nhanh.

Khi nhận ra bạo động đã cấm rễ quá sâu trong lòng, thì ta phải thức tỉnh và tìm cách thay đổi lề thối hành xử, suy tư và nói năng của mình ngay trong đời sống hằng ngày. Ta phải quyết tâm sống thật chánh niệm và an hòa. Luôn luôn soi chiếu ánh sáng chánh niệm vào gốc rễ của bạo động đang nằm ngay trong trái tim và tư tưởng của mình. Chúng ta có thể ngăn ngừa chiến tranh từ gốc rễ của nó, đó chính là tâm mình. Dừng lại được những tranh chấp trong lòng, thì chắc chắn ta sẽ chận đứng được chiến tranh ở bên ngoài.

Từ mũi tên chuyển thành đóa hoa.

Đêm trước khi Bụt giác ngộ, Người đã bị Ma Vương tấn công. Ma Vương và bọn ma binh hướng về Bụt bắn hàng ngàn mũi tên, nhưng tất cả những mũi tên khi đến gần Người, đều chuyển thành những đóa hoa và rơi nhẹ nhàng xuống chân Người.

Hình ảnh nầy thật tuyệt vời. Nếu biết tu tập thì ta có thể hành xử giống như Bụt. Khi những ngôn từ và hành động thô bạo nhắm đến ta, ta sẽ chuyển chúng thành những đóa hoa. Chính sức mạnh của tuệ giác và từ bi giúp ta làm được việc nầy. Tất cả mọi người, ai cũng có khả năng biến những mũi tên thành ra những bông hoa.

Trong thời gian chiến tranh tại Việt Nam, một trong những học trò gần gũi nhất của tôi là Sư Cô Chân Không, lúc đó, Sư Cô đang là một giáo sư dạy tại Đại học Sài Gòn, là người viết thư thỉnh nguyện kêu gọi hòa bình. Cô đã thuyết phục được bảy mươi giáo sư đồng nghiệp ký tên vào lá thư nầy . Trong giai đoạn đó tình hình Việt Nam càng ngày càng căng thẳng, quân đội miền Bắc tấn công miền Nam khắp mọi nơi. Kết quả, chính quyền địa phương phải phát thanh trên đài mời gọi hết tất cả những giáo sư đã ký tên trong thư thỉnh nguyện đến Bộ giáo dục. Các giáo sư bị buộc phải ký tên cam kết hủy bỏ thư thỉnh nguyện, riêng sư cô Chân Không vẫn giữ lập trường của mình.

Sư Cô được mời đến nói chuyện riêng với ông bộ trưởng, ông ta cho biết rằng nếu cô không rút lại thư thỉnh nguyện, cô sẽ mất việc ở trường đại học và có thể bị vào tù. Nhờ thực tập chánh niệm, nên Sư Cô biết thở để làm lắng dịu lại cảm xúc và tuyên bố sẽ chịu hết trách nhiệm về việc khởi xướng thư thỉnh nguyện. Sư Cô nói ' Thưa Ông Bộ Trưởng, với tư cách một nhà giáo, Tôi nghĩ rằng điều quan trọng nhất, chúng ta có thể làm được trong thời cuộc hoang mang và bắn giết nầy là nói ra điều mình muốn với lòng can đảm, với sự hiểu biết và thương yêu. Đó là món quà quý nhất mà chúng ta có thể hiến tặng cho các em sinh viên ngay lúc nầy. Tôi đã làm như vậy. Ông là bộ trưởng bộ giáo dục và cũng đã từng là giáo sư, trước khi có một chức vị cao trong chính phủ. Ông đóng vai trò như một người anh lớn đối với những giáo sư trẻ chúng tôi.'

Khi Ông bộ trưởng nghe Sư Cô nói như thế, Ông cũng mền lòng. Ông thấu hiểu cho nên xin lỗi và không còn làm khó sư cô Chân Không nữa.

Chúng ta luôn luôn có thể tưới tẩm và làm lớn lên hạt giống thương yêu nơi mọi người, cho dù đang ở trong những hoàn cảnh khó khăn và đen tối nhất. Với tuệ giác và lòng từ bi, ta sẽ thấy mọi sự, mọi việc rõ ràng, và không còn cảm thấy mình là nạn nhân vì những bạo hành của người khác nữa. Và sẵn sàng mở lòng ra để đón nhận những người mà ta nghĩ rằng sẽ làm hại mình. Tất cả chúng ta đều có khả năng chuyển thù thành bạn.

Khi chúng ta mới bắt đầu thực tập theo tinh thần bất bạo động, có thể ta cảm thấy hơi khó làm,vì chung quanh toàn là năng lượng bất an và bạo lực. Khi bắt đầu ý thức và thấy tâm mình đầy dẫy những hạt giống giận hờn, sợ hãi, thù hận, thì ta cảm thấy nặng nề, bất lực và nghĩ rằng ta không thể nào chuyển hóa được những năng lượng tiêu cực đang nằm sâu trong lòng, cùng với năng lượng bạo động chung quanh. Đây là tình trạng chung của nhiều người. Chúng ta đã để cho bạo động chồng chất quá lâu trong tự thân và không có biện pháp xử lý chúng. Khi ta không có khả năng ôm ấp niềm đau nỗi khổ của mình, thì những người xung quanh sẽ lãnh đủ. Ta trở thành nạn nhân vì những khổ đau của chính mình, và dễ dàng gây tổn thương cho người khác. Mỗi người chúng ta phải có ý thức trách nhiệm đối với bản thân mình và tìm cách chuyển hóa nội tâm để giúp bảo vệ cho ta và người ta thương.

Khi bắt đầu chuyển hóa được những vết thương nơi chính nội tâm mình, thì ta cũng đang giúp người chung quanh chuyển hóa sân hận và thù ghét thành những đóa hoa. Và hiểu ra rằng những mũi tên bắn tới ta, có nguồn gốc từ những đau nhức của người đang bắn. Thấy được như vậy ta sẽ không bị tổn thương bởi lời nói và cách hành xử của họ, trái lại ta chỉ xót thương mà thôi. Chính năng lượng từ bi của ta sẽ giúp người kia chuyển đổi cách truyền thông và hành xử của họ.

Mỗi khi mỉm cười được với năng lượng bực bội và giận hờn trong lòng, thì ta thành công cho chính mình và cho nhân loại. Nụ cười đó của ta giống y nụ cười của Bụt khi Người chiến thắng Ma Vương. Ma Vương có mặt trong ta dưới nhiều hình thức khác nhau như nghi ngờ, ganh tỵ, tri giác sai lầm..., nhưng nhờ hiểu biết sâu sắc về chính mình và người khác, ta sẽ tránh được lỗi lầm và không bị Ma Vương khống chế. Thay vì tưới tẩm những hạt giống bạo động, thì ta chăm sóc những hạt giống thương yêu và hiểu biết, mang đến lợi lạc cho mình và cho người.

Nhận diện bạo động và tiếp xúc khổ đau trong ta

Một yếu tố cần thiết và quan trọng hàm chứa trong thực tập bất bạo động là thái độ cởi mở, sẵn sàng tiếp nhận những kinh nghiệm khác nhau của mọi người, và giá trị tâm linh của nhiều truyền thống cũng như văn hóa khác biệt. Chúng ta tạo dựng được nền hòa bình chân thật, khi ta có khả năng ôm ấp được hết tất cả. Thực tập dung nhiếp và không vướng mắc vào quan điểm của mình đôi khi rất khó. Những tập khí sâu dầy như loại trừ, hay ôm chặt lấy ý kiến của mình đều phát khởi từ sự sợ hãi và hiểu lầm người khác. Chúng ta nên thực tập phát triển năng lực hiểu biết và thương yêu trong mọi khía cạnh của đời sống, thì mới có thể chuyển hóa được tập khí kỳ thị của mình.

Ở một vài quốc gia, dân chúng bị giáo dục cưỡng bức bằng vũ lực hay bạo động, và bằng chủ thuyết nhồi sọ trái với ước muốn của họ. Nhiều thể chế chính trị cấm đoán người dân, không được nói hoặc suy nghĩ bất cứ điều gì lệch ra ngoài chánh sách tuyên truyền của chính phủ. Trong những xã hội như thế người dân không có quyền tự do tư tưởng, ngôn luận hay hành động. Sự khống chế nầy thuộc loại bạo hành tâm lí. Hiện nay trên thế giới có hàng trăm triệu người đang sống trong tình trạng như thế nầy.

Hiện có nhiều gia đình đang sinh hoạt theo kiểu bạo động như vậy. Ví dụ trong một vài văn hóa, con trai được cha mình và xã hội dạy rằng Ề Đàn ông con trai không được khóc.Ể Từ nhỏ các em đã được giáo dục đè nén cảm xúc của mình, đây là một hình thức bạo động vi tế. Là con người, ai cũng có những khổ đau, chúng ta phải được quyền nhận diện những khó khăn trong lòng, và khi cần thiết ta nên nói ra những tổn thương đó. Hãy tự cho phép ta khóc lên. Nếu không, ta sẽ bị bịnh do dồn nén cảm xúc lâu ngày.

Khi kìm giữ cảm xúc và coi thường những đau nhức trong ta, thì ta đang hành hạ chính mình. Thực tập bất bạo động là trở về có mặt ở đây, ngay trong phút giây hiện tại để có thể nhận mặt được những năng lượng của khổ đau và bất mãn nơi mình. Chúng ta không nên chiến đấu hay từ khước những cảm thọ, mà chỉ nhận diện, ôm ấp và chuyển hóa chúng. Khi năng lượng của sợ hãi hoặc giận hờn xuất hiện trong lòng, ta chỉ cần thắp sáng ý thức chánh niệm. Mỉm cười và gọi đúng tên những gì đang có mặt. Sợ hãi ơi, chào em, tôi biết rằng em đang có đó. Chúng ta có thể theo dõi hơi thở để làm lắng dịu lại cảm thọ của mình. Thở vào, tôi đang ý thức sự có mặt của cảm thọ sợ hãi trong tôi. Thở ra, tôi đang làm cho cảm thọ sợ hãi trong tôi êm dịu trở lại.

Nếu chúng không chịu nhận diện cảm thọ mà còn tiếp tục tưới tẩm những hạt giống tiêu cực, thì năng lượng bạo động càng chồng chất thêm trong ta. Những năng lượng nầy sẽ thúc đẩy và làm bộc phát ra cơn giận. Ta sẽ nói những điều gây đổ vỡ và làm tổn thương người chung quanh, nhất là con em chúng ta, vì các em chưa biết cách hộ trì cho chính mình. Chúng ta là bậc phụ huynh, là thành viên của một cộng đồng, ta phải học cách xử lý cơn giận để đừng trút những phiền muộn lên con cháu mình. Nhiều gia đình tan vỡ vì nói năng thô bạo, mà nguyên nhân là do sự tích tụ bạo động được trao truyền từ cha mẹ, bạn bè và xã hội.

Trẻ em tích chứa trong cơ thể và tâm hồn chúng những cảm xúc mạnh bạo. Nếu các em không biết cách chuyển hóa những năng lượng nầy, thì chúng sẽ bộc phát ra ngoài một cách tai hại và gây phiền phức cho người khác. Hoặc nếu các em không biết nhận diện cảm thọ, mà trái lại còn đè nén chúng, thì các em đang tạo ra một quả bom trong người mình. Đôi khi, các em bạo hành với chính mình bằng con đường tự hủy hoại.

Rất nhiều người trẻ khi thấy đã hết cách trốn tránh khổ đau, các em bắt đầu bỏ học, đi vào con đường nghiện ngập, chơi bời liêu lỏng, nhiều khi tự tử nữa. Hoặc các em trừng phạt những người mà các em nghĩ đã làm mình khổ, bằng cách hành hạ chính mình. Điều quan trọng là phụ huynh phải thấy được khó khăn của con em mình và hành động với lòng từ bi để giúp các em nhận mặt được những cảm thọ sân hận, trốn tránh và sợ hãi của mình. Chúng ta có thể giúp đở bằng nhiều cách để các em có ý thức hơn. Năng lượng của chánh niệm giống như dầu thoa, có thể xoa dịu cũng như trị liệu những vết thương của giận ghét và sầu đau nơi mọi người.

Chúng ta là sự tiếp nối của ông bà tổ tiên. Ta mang trong mình tất cả những giá trị đẹp và tài năng của tổ tiên, nhưng đồng thời tất cả những năng lượng tiêu cực của họ cũng có mặt trong ta. Biết được như thế, ta cố gắng hết sức mình để làm tiếp nối những gì đẹp và lành của ông bà, và nguyện sẽ thực tập để chuyển hóa buồn đau, bạo động đã được trao truyền đến chúng ta qua nhiều thế hệ. Chúng ta thực tập hòa bình không phải chỉ cho riêng ta, mà còn lợi lạc cho tất cả ông bà tổ tiên và con cháu của mình.

Chìa khóa thực tập chánh niệm

Tạo dựng hòa bình

Chánh niệm là nền tảng của hạnh phúc. Một người không hạnh phúc thì không thể xây dựng hòa bình. Hạnh phúc của từng cá nhân là nền tảng để tạo dựng hòa bình trên thế giới. Để mang lại hòa bình cho mọi người thì trong ta phải có an lạc.

Chánh niệm là thực tập dừng lại để ý thức về những điều ta đang nghĩ và đang làm. Khi ta có ý thức hơn về tư tưởng, ngôn từ và hành động của mình, có nghĩa là sự tập trung của ta đã khá hơn. Nếu dùng năng lượng định nầy soi chiếu vào bản chất khổ đau của chính ta và của người khác, thì ta biết những gì nên làm và những gì không nên để sống an vui, hạnh phúc với môi trường quanh mình.

Hai phương pháp thực tập cần thiết để giúp ta thiết lập năng lượng chánh niệm, đó là hơi thở ý thức và thiền hành. Hơi thở và bước chân của ta luôn luôn có đó, ta có thể dùng những phương tiện đơn giản nầy để làm lắng dịu lại những cảm xúc và nuôi dưỡng niềm vui mỗi ngày.

Hơi thở ý thức

Hơi thở ý thức co nghia là khi ta thở vào ta biết không khí đang đi vào cơ thể mình, khi thở ra ta biết không khí đang ra khỏi cơ thể mình. Trong một khoảnh khắc khi tâm ta chú ý tới sự giao tiếp giữa cơ thể và không khí, thì ngay lúc đó ta cũng đang tiếp xúc với chính tâm mình. Chỉ cần một hơi thở có ý thức là ta tiếp xúc được ngay với chính mình và thế giới xung quanh. Với từng hơi thở chánh niệm như thế, an bình sẽ trở về có mặt đích thực nơi thân thể và tâm hồn mình.

Thiền hướng dẫn về hơi thở ý thức

Thực tập hơi thở ý thức, là quan sát nhịp độ ra vào tự nhiên của hơi thở. Xin thực tập như vậy, mà không nên ép hơi thở của mình cho dài, sâu hay chậm hơn. Cần chút ít thời gian và sự chú tâm, thì tự thân hơi thở của mình sẽ sâu thêm một cách tự nhiên. Đôi khi tâm ta suy nghĩ vẩn vơ, những lúc đó chỉ cần nhận diện đơn thuần trạng thái tán loạn nầy, và nhẹ nhàng đem hết sự chú tâm trở về hơi thở của mình. Nếu thích, bạn có thể dùng những câu dưới đây để giúp tập trung tâm ý của mình. Trong khi thực tập hơi thở vào ra, điều bạn cần nhớ là theo dõi hơi thở của mình từ đầu cho đến cuối. Sau mỗi câu hướng dẫn đều có những từ rút gọn, hay còn gọi là những chìa khóa nhằm giúp bạn duy trì chánh niệm của mình.

Dưới đây là những bài thiền hướng dẫn.

1. Thở vào tôi đang ý thức hơi thở vào. Thở ra tôi đang ý thức hơi thở ra . . . Vào, Ra

2. Thở vào tôi ý thức hơi thở vào hiện giờ đã sâu hơn, thở ra tôi ý thức hơi thở ra hiện giờ đã chậm hơn . . . Sâu, Chậm

Bạn có thể thực tập hơi thở ý thức lúc nào cũng được, trong khi ngồi, lúc đang đứng, khi nằm, đang lái xe, làm việc... Tập thở một cách ý thức như vậy sẽ giúp bạn có chánh niệm và định tĩnh hơn trong mọi sinh hoạt hàng ngày

Xây Dựng (chương 1)

Chủ nhật, 01 Tháng 6 2008 00:00 Sư Ông Làng Mai

Thiền hành

Nói và nghe bằng tâm từ bi

Để giử cho thân thể ta khỏe mạnh, trái tim phải bơm máu liên tục hai mươi bốn giờ đồng hồ. Muốn cho mọi liên hệ được tốt đẹp, ta phải luôn luôn có chánh niệm khi truyền thông. Nhiều người vì chứa đầy bực bội và giận hờn trong lòng, nên khi truyền thông rất khó thành công. Cho dù có đến với người kia bằng tâm niệm thiết tha và có ý muốn lắng nghe người ấy, nhưng nếu không có khả năng dùng ngôn ngữ nhẹ nhàng, từ ái, thì không có hy vọng gì để người kia sẽ lắng nghe và tiếp nhận những điều ta nói. Có lẽ ta cũng muốn dùng ngôn từ ái ngữ và êm dịu, nhưng thông thường khi bắt đầu nói, thì tự nhiên đau buồn, sợ hãi và tuyệt vọng lại trào ra. Thay vì ước muốn tốt đẹp là hòa giải, chúng ta lại bắt đầu đổ lỗi, trách móc và phán xét quá lời. Giọng điệu ta trở nên chua chát chứa đầy bực bội làm cho người kia phản kháng lại, vì họ không còn nghe nổi những điều ta nói nữa. Truyền thông bị đỗ vỡ. Khi sự kiện nầy xảy ra ta cần phải học lại cách truyền thông.