*** Let op: Kan triggers bevatten van zelfbeschadiging ***
De warme waterstraal van de douche laat me nog miserabeler voelen dan ik in eerste instantie verwacht had. Het feit dat ik met opgetrokken knieën op de vloer zit maakt dat gevoel nog net een tikkeltje erger.
Ik weet niet hoe ik me voel. Hoe ik me zou moeten voelen.
Nora had me naar huis gestuurd omdat ze aan me kon zien dat ik mezelf niet was. Dat het nieuws van mijn vaders overlijden me wat deed, maar is dat ook zo? Voel ik me verdrietig? Boos? Of onverschillig? Het lijkt wel een mengelmoes van meerdere emoties bij elkaar, waardoor ik niet weet welk gevoel nu het sterkst op de voorgrond staat.
Het verward me. Al die gevoelens. Ik heb een lange tijd niet meer zo met mijn eigen gevoel in mijn maag gezeten. Niet sinds ze me geleerd hebben hoe ik met mijn emoties om kan gaan. Hoe ik ze kan herkennen en ze kan bespreken.
Ik werp een korte blik op de littekens die langs mijn aderen lopen op mijn onderarmen. Het zijn er niet veel. Vijf in totaal. Een grote misschien. Het ergert me dat het littekenweefsel nooit meer weggaat en me laat terugdenken aan de periode dat het echt niet goed met me ging.
Ik haal mijn vingertoppen langs de grootste groef op mijn linkerpols. Dit is wie ik was, herinner ik mezelf voor de duizendste keer, maar het angstgevoel blijft. Ik sluit mijn ogen en adem rustig in en uit. 3 Seconden in, 3 seconden vasthouden en dan 3 seconden uit.
"Hé, let je op dat je niet te lang blijft zitten?" Thomas loopt de badkamer in en klopt op de glazen deur van de douche. Hij lacht naar me, wanneer hij ziet dat ik zit. Het is een gemeende emotie, maar als ik in zijn ogen kijk weet ik dat hij hier vooral is omdat hij zich zorgen maakt om mij.
"Ik kom er zo uit," zeg ik.
Thomas knikt. Het valt me op dat hij net wakker is. Zijn blonde haren hangen onverzorgd over zijn schouderbladen heen en hij heeft wallen onder zijn ogen hangen van vermoeidheid. Hij zal wel een nachtdienst gehad hebben in de zorg, dan slaapt hij overdag uit tot een uur of zeven. Hij werkt altijd een aantal dagen achter elkaar.
"Heb je vanavond weer nachtdienst?" vraag ik, ergens toch wat schuldig dat ik Thomas van zijn slaap afhoud.
Thomas knikt. "Nog twee."
Ik sta op en draai de kraan van de douche dicht zodat ik me af kan drogen. "Nora heeft je zeker uit bed gebeld?"
Thomas geeft me een handdoek wanneer ik de douchecabine uitstap. "Oma Anna, eigenlijk, maar het is niet erg, oké? Mijn dienst begint om half twaalf. Maak je vooral niet te veel druk om mij."
Ik neem de handdoek van hem aan en droog mijn haar ermee af. "Dat weet ik en ik vind het ook fijn, maar het gaat goed met me! Hoe vaak moet ik dat nog herhalen? Ik kende mijn vader amper."
Ik sla de handdoek om mijn middel heen en knoop hem vast. "Oké, vroeger kende ik hem wel, maar dat is anders dan nu."
Thomas zucht en legt zijn handen op mijn bovenarmen. Zijn vingers wrijven rustgevend langs mijn hete huid. Wanneer hij me aankijkt voel ik een kriebel in mijn onderbuik. Het warme blauw van zijn ogen blijft me kalmeren, hoe lang we elkaar ook kennen. Dat verandert nooit.
"Finn. Mij houd je niet voor de gek," zegt hij. Zijn blik daalt af naar mijn armen, waarna zijn handen naar beneden langs mijn polsen glijden. "Je zit in je hoofd. Ik zie het aan je. Waarom vertel je me niet gewoon echt wat er is?"
Ik twijfel. Thomas' blik maakt het lastig te liegen over mijn verwarrende emoties. Zeg het nou, mompelt een stem in mijn achterhoofd. Vertrouw hem.
"Oké, misschien is er wel wat mis. Het is gewoon - jullie overdrijven een beetje. Het is niet dat ik niets voel voor mijn vader, maar ik weet gewoon niet wat ik voel," geef ik toe. "En Anna wil naar Wouddorp voor de begrafenis en ik kan het niet. Je weet wat een hekel ik heb aan dat dorp."
"Dat gelovige kutdorp waar je nog niet dood gevonden wil worden?" herhaalt Thomas mijn omschrijving van mijn geboorteplaats. "Ik weet het, maar je hoeft niet te gaan, toch? Als je het niet aankan. Dat snapt Anna heus wel."
Ik breek ons contact en loop naar de spiegel toe zodat ik mijn lenzen uit kan doen. "Je weet hoe oma is. Ze heeft haar leeftijd gewoon niet meer mee, zoals vroeger. Iemand moet haar brengen naar die begrafenis, want zelf gaat het haar niet lukken. Ik wil gewoon niet mee - nee, sterker nog, ik kan niet mee. Ik heb nog maar één zomer voordat mijn studie begint. Die wil ik niet voor de helft spenderen in Wouddorp, met het regelen van het nalatenschap van drie kippen en een kruiwagen, als je begrijpt wat ik bedoel."
Ik denk aan de inboedel van mijn vader en de erfenis die eraan vastzit. Sinds Thomas me opgehaald heeft van werk laat het me niet los. Mijn vaders testament. Oma had gezegd dat de notaris ons wilde spreken in Wouddorp, maar over wat? Mijn vader beschikte niet over waardevolle spullen. Dat weet ik zeker.
Niet na de brand.
"Ik ga niet!" zeg ik, standvastig als ik ben. "Over mijn lijk."
"En daar is niets mis mee. Je kan jezelf niet dwingen erheen te gaan," zegt Thomas. Hij komt achter me staan en geeft me een kus in mijn nek. "Wat ziet oma Anna nog in je vader, eigenlijk? Ik dacht dat ze net zo'n hekel aan hem had als jij."
"Ik weet dat ze mijn vader nooit vergeven heeft voor wat er gebeurd is na mam's overlijden, maar ze vertelde ook vaak wat een leuke man hij was voordat alles naar de klote ging. De perfecte schoonzoon, zei ze altijd."
Thomas knikt en kijkt naar ons spiegelbeeld. Hij lijkt zich iets te bedenken, maar laat eerst een korte stilte vallen voordat hij wat zegt. "Waarom vertel je me nooit wat er gebeurt is? In Wouddorp? Je weet wel, vroeger?"
Ik kijk naar mezelf in de beslagen spiegel van de badkamer. Naar de blijvende frons op mijn gezicht, het litteken onder mijn rechteroog, mijn natte blonde haren, die vroeger bruin waren. Mijn dunne gelaatstrekken, jaren geleden nog een stuk zwaarder bij mijn kin en mijn wangen. Het gezicht van een andere Finn dan vroeger. Het enige wat nog hetzelfde is, is mijn oogkleur: een ijzige blauwe tint, zoals die van mijn moeder.
"Ik heb het er liever niet over. Dat weet je. Ik ben anders nu. Mijn jeugd is niet belangrijk," zeg ik. Ik wuif zijn vraag weg en wurm me los uit ons contact, weg van mijn spiegelbeeld. Het is te confronterend.
"Finn!" Thomas trekt me terug aan mijn schouder. "Je ontwijkt dit onderwerp, alweer. Praat nou eens met me. Is dit niet juist een goed moment om het erover te hebben?"
Ik weet dat het niet eerlijk is om Thomas niets te vertellen over mijn jeugd in Wouddorp, maar voor mij is het verleden tijd. Ik wil doorgaan met mijn leven. Dat lukt niet als ik blijf denken aan vroeger.
"Ik heb het er niet meer over, Thomas. Oké? Het was gewoon kut. Als ik praat komt het te dichtbij. Ik wil het niet. Dat is geweest. Ik wil verder met ons, niet met mijn verleden."
"Vertel me dan wat je wil! Ik kan je niet helpen als ik niet weet wat je wil! We zijn bijna vijf jaar samen! Ik wil ook verder met jou, maar dan moet je me wel toelaten!"
Opgekropte frustratie neemt de overhand wanneer ik antwoord. "Ik weet niet wat ik wil! Ik weet niet wat ik voel! Verdomme, ik wil gewoon dat we doen alsof er niets gebeurd is!"
Voordat ik kan voelen wat er aan de hand is in mijn lichaam begin ik opnieuw te huilen. Ik probeer de emotie weg te duwen, zodat het stopt, maar het lukt me niet. Het is te veel in mijn hoofd. Te veel emoties. Te veel gepraat. Te veel verwachtingen.
"Lief, dat weet ik, maar je moet een keuze maken," fluistert Thomas. Hij trekt me in een omhelzing en wrijft met zijn hand langs mijn rug. "Het voelt vaak gewoon alsof je me niet vertrouwt, als je me niet alles vertelt. Snap je dat dan niet? Ik wil ook verder! Samenwonen, trouwen en wie weet wat daarna komt. Ik houd van je, Finn. Soms lijkt het of je dat vergeet."
De woorden die hij zegt knijpen mijn keel dicht. Samenwonen. Trouwen. Het zijn stappen die ik al lange tijd met hem wil nemen, maar die ik uit blijf stellen alsof het geen prioriteit heeft. Ik ben pas 24. Ik wil het niet haasten allemaal.
Ik laat Thomas me troosten en zet mijn handen vast in zijn trui. "Sorry. Dat ik je zo lang laat wachten. Ik weet dat je dat wil. Ik ben gewoon bang dat ik het verpest of dat het ophoudt."
"Dat wat ophoudt?" vraagt Thomas.
"Liefde," zeg ik. Mijn snikken wordt er alleen maar erger van. "En dat verdien je niet."
Thomas kantelt mijn kin omhoog met zijn vinger en kijkt me aan. "Daarom blijf je praten met elkaar. Dan weet je hoe de ander zich voelt. Dingen gaan zoals ze gaan. Dat moet je loslaten."
Wanneer hij lacht, lach ik terug, hij veegt de tranen van mijn wangen af en geeft me een kus. "Je maakt je te veel zorgen. Het hoeft niet snel, als jij dat niet wil. Met die nachtdiensten van mij is er toch geen haast. Jij gaat studeren en ik ga opzoek naar een andere baan. Dat klinkt als een prima plan, toch?"
Ik knik, dankbaar dat ik Thomas in mijn leven heb mogen ontmoeten. Ik geef ontzettend veel om hem. Hij hielp me toen niemand dat lukte.
Thomas laat me los en zet voet uit de badkamer. "Ik ga naar beneden, theezetten. Oma Anna zal zo wel komen."
Ik trek mijn wenkbrauwen omhoog in een vragende frons. "Oma komt hier?"
Thomas knikt. "Als ik straks dienst heb is zij bij je. Je dacht toch niet dat ik je nu alleen zou laten? Zie het maar positief. Dan hebben jullie genoeg tijd om het over je vader te hebben. Misschien wil je ineens wel naar Wouddorp. Wie weet."
Nu ik mijn emoties eruit gehuild heb kan ik weer helderder nadenken. "Dankje. Dat je me hiermee helpt. Ik meen het."
Thomas schenkt me een speelse knipoog. "Zo lang je het maar waardeert."
Daarna verdwijnt hij naar beneden. Een rotgevoel blijft achter in mijn lijf als ik denk aan zijn woorden.
Soms waardeer ik hem niet goed genoeg en daarom haat ik mezelf.
***
Ik rol het koekjesdeeg uit over het keukenblad met mijn deegroller en druk mijn frustraties weg in de oneffen groeven van de dikke plakkaat.
Ik wil niet naar Wouddorp. Ik zet nog meer kracht. Hoe vertel ik het haar? Mijn vingers beginnen er pijn van te doen. Verdomme.
"Niet te hard rollen, schat. Anders wordt het deeg zo rubberig," zegt Anna. Ze neemt de deegroller van me over en doet nog eens voor hoe ik het deeg het beste kan bewerken. "Kijk, zo. Anders krijg je te veel gluten."
De geur van kaneel en koekkruiden laten mijn maag rommelen. Het is een nostalgisch gevoel wat me niet snel loslaat, maar ondanks de relaxte sfeer blijf ik gespannen.
"Het is lang geleden dat we deze gemaakt hebben," zeg ik. Anna geeft me de deegroller terug, waarna ik rustig ademhaal en met meer geduld en beleid het deeg bewerk. "Hoe wist je dat ik deze koekjes het lekkerst vond? Ik dacht er vanmiddag nog aan, voordat je belde."
Anna loopt naar de oven toe en drukt wat knoppen in. "Oma's instinct."
Ik stop met kneden en kijk haar aan alsof ze gek is. Hoe kan ze het weten? Van de Jip en Janneke koekjes?
"Geintje, natuurlijk. Thomas vertelde me dat je iets tegen Nora gezegd had op werk en ik weet als geen ander dat je liever dingen doet als iets je dwarszit, dan dat je erover praat. Je bent net als je moeder ooit was. Geen prater. Ons hele gezin niet, eigenlijk."
Ze lijkt in gedachten verzonken wanneer ze erover nadenkt. Ik zie het aan haar. De manier waarop ze haar rood gestipte lippen naar binnen vouwt en de positie die haar armen innemen: hoe ze die altijd over elkaar heen slaat. De kuiltjes die ontstaan tussen haar donker geverfde wenkbrauwen geven het weg, maar ook haar ogen, die ze tot dunne spleetjes knijpt, staan omlaag gericht.
"Opa was wel een prater, toch?" Vraag ik. Ik leg de deegroller opzij en veeg mijn handen af aan mijn schort. "Of deed hij maar alsof als jullie op bezoek kwamen?"
"Opa was alleen sociaal als we samen waren," zegt Anna. Haar ogen glanzen wanneer ze het over hem heeft. Na al die jaren. "Als hij in zijn eentje naar de Albert Heijn moest, durfde hij niet eens naar de servicebalie te lopen als er weer eens iets niet goed afgeprijsd was."
Anna lacht bij die herinnering. "Maar verder? Nee. Ons gezin was niet heel uitbundig. We hadden alleen je moeder en die was net als je opa. We waren zelfs verbaasd toen ze je vader ontmoet had. Ze had nooit interesse in mannen! Enorm introvert."
Ik denk terug aan de periode die ik me kan herinneren in Wouddorp. Ik, mijn vader en mijn moeder, wanneer opa Paul en oma Anna op bezoek kwamen op de boerderij. We bakten en kookten altijd samen. Mijn moeder, oma en ik. Het is zo lang geleden. Nog voordat ik naar Rotterdam verhuisde en de boerderij nog vol leven zat. We hadden geiten en kippen. Verse eieren die we verzamelden om te gebruiken.
"Gaat het wel, schat? We kunnen ook stoppen met bakken, als je dat wil?" vraagt Anna. Ze komt naast me staan en legt haar hand op mijn rug.
"Nee. Ik vind het meer dan gezellig," zeg ik. Ik laat de herinneringen voor wat ze zijn en richt me op het bakken. "Dus wat doen we nu ook alweer?"
Anna haalt de Jip en Janneke uitstekers uit haar schort en geeft ze aan mij. "Vormpjes prikken, de bakplaat op en dan besprenkelen met suiker."
Ik doe wat ze zegt, waarna we de koekjes in de oven stoppen en samen de afwas doen. Ondertussen kijken we op tv wat oude episodes van Flodder, de favoriete serie van Anna, en vertel ik haar over vanavond en mijn gesprek met Thomas over samenwonen en trouwen.
Pas als de oven piept en we aan onze vijfde kop thee begonnen zijn voel ik dat de avond tot een einde komt.
"Aan jou de eer," zegt Anna, die mij het eerste koekje geeft. "Afgekoeld zijn ze knapperig, maar versgebakken blijven ze het lekkerst."
Ik neem een hap en geniet van het aroma en de brosse structuur. "Hmm. Je hebt er echt gevoel voor. Heerlijk!"
Anna neemt zelf ook een koekje, waarna een glimlach van oor tot oor haar gelaat siert. "Ik kan het nog, zo blijkt."
Ik zet het tv-programma wat zachter en besluit Anna te vertellen wat me zo dwarszit. "Denk je dat het aan mij ligt dat Thomas en ik geen stappen zetten?"
Anna fronst zet haar thee opzij. "Waarom denk je dat? Je zegt net zelf dat jullie langs elkaar heen leven met zijn baan en die van jou. Dat is al lang zo, toch? Waar twee kijven, hebben twee schuld, zeg ik altijd."
"Ik denk gewoon dat ik hem niet genoeg waardeer en ik kan niet tegen confrontatie. Ik houd echt van hem, maar soms vraag ik me af of ik het wel kan," zeg ik.
"Samenwonen en trouwen?" Anna schudt haar hoofd heen en weer. "Dat geloof ik niet. Iedereen kan dat. Volgens mij wil je Thomas gewoon niet teleurstellen. Dat is iets anders, toch?"
Ik kijk Anna niet aan en roer met mijn lepel door mijn thee heen. "Ja, maar dat kan ik hem toch niet beloven? Dat alles maar goedkomt? Kijk naar hoe ik hier terechtgekomen ben. Het leven is hard. Soms denkt Thomas dat alles zo makkelijk gaat, maar dat is niet zo."
Anna staat op van tafel en stopt alle gebakken koekjes in een koektrommel. "Thomas heeft een fijne familie, toch? Een steunend netwerk? Een goede jeugd? Kan je hem daarop afrekenen? Het leven gaat zoals het gaat, Finn. Dat jij anders opgegroeid bent, hoeft niet tussen jullie in te staan. Ik kwam ook uit hogere stand toen ik je opa leerde kennen. Hij was een kelner in de zeevaart. Mijn ouders vonden het verschrikkelijk! Tot hij bij de het ministerie werkte. Toen spraken ze wel anders over hem. Je kan ook anders zijn en en een toekomst met elkaar hebben. Geef het wat tijd."
Ergens voel ik de weerstand om tegen haar in te gaan, maar wat bereik ik ermee? Ze heeft gelijk en ik weet het.
Ik sta op om de theeglazen weg te zetten in de vaatwasser. "Ik zal erover nadenken."
Anna knikt en zet vervolgens de tv helemaal uit. "Voordat we naar bed gaan wil ik je nog wat zeggen."
Ze gaat op de bedbank zitten en klopt op de plek naast haar ten teken dat ik kan komen. Het nare gevoel in mijn onderbuik komt opnieuw deze avond omhoog, bang dat Anna me de vraag gaat stellen die ik al verwacht sinds ze binnengekomen is.
"Gaat het over mijn vader?" vraag ik, wanneer ik naast haar kom zitten en ze mijn hand vastpakt. "Want ik kan niet naar de begrafenis. Ik heb erover nagedacht en ik kan het gewoon niet."
Anna kijkt me aan. Het blauw van haar ogen wordt glazig wanneer ze wat zegt. "Ik weet het en ik wil je ook niet dwingen."
Ze knijpt in mijn hand. "Voordat je besluit wil ik je alleen wat meegeven. Gewoon tussen ons twee. Zoals toen je nog bij mij thuis woonde en we samen bij de open haard zaten om geheimen met elkaar te delen."
Haar herinnering laat me lachen. Toen ze met opa nog in haar oude huis woonde, in plaats van de kleine woning bij Rotterdam Zuid waar ze nu drie jaar verkast.
"Toen ik vertelde dat ik de buurjongen zo knap vond?" vraag ik. Het was een subtiele manier voor mijn oma om te weten hoe ik in elkaar zat. "Of toen jij vertelde dat opa alle koekjes opgegeten had, ook al was jij het die het gedaan had?"
Anna lacht met me mee. "Dat blijven leuke herinneringen, maar nee."
"Wat is er dan?" vraag ik.
Ik kan zien dat het Anna emotioneel maakt wanneer ze praat. "Jij en ik zijn samen sinds je achtste. Nu opa er al even niet meer is moet je weten dat ik nogal afhankelijk van je geworden ben en dat vind ik moeilijk. Daar wilde ik je eerst voor bedanken."
Ik denk terug aan onze maandelijkse ziekenhuisbezoeken en de uitjes buiten Rotterdam voor de feestdagen. De afspraken met de thuiszorg en de behandelingen bij de fysio. Oma Anna en ik zijn onafscheidelijk.
"Jij hebt voor mij gezorgd," zeg ik. Ik knijp nu zachtjes in haar hand. "Dus zorg ik voor jou. Dat is toch niet gek?"
Anna pinkt een traan weg van haar wang. "Ik hoop gewoon dat je het verleden met je vader achter je kan laten nu hij overleden is. Je vader had niemand voor hij je moeder leerde kennen, vergeet dat niet. Hij was een alleenstaande boer, zonder ouders. Zonder broers en zussen. Wij hebben elkaar nog, Finn, maar hij had niemand. Denk je niet dat je moeder gewild had dat je naar Wouddorp zou gaan voor zijn begrafenis? Ik weet dat het niet eerlijk is om haar hierin te betrekken, maar ik wil gewoon niet dat je spijt krijgt van je keuze om niet naar Wouddorp te gaan. De begrafenis - ik ben gewoon bang dat er anders niemand zal komen. Dat gun ik zowel je vader, als je moeder niet."
Haar verhaal komt recht uit haat hart. Ik krijg er kippenvel van. Ik wist dat mijn vader geen goede band had met zijn familie, maar dat hij niemand had? Dat is nieuwe informatie.
"Ik weet niet," zeg ik. Ik denk terug aan mijn vader en hoe hij veranderde toen mijn moeder overleed. "Of ik hem achter me kan laten. Of ik het kan vergeten."
Anna knikt. "Vergeten doe je het nooit, schat. Vergeven is een ander verhaal. Je bent volwassen nu, dus je kan je eigen keuzes maken. Ik kan ook alleen naar Wouddorp, dan neem ik een taxi. Ik maak me gewoon zorgen dat je misschien de verkeerde keuze maakt als je niet gaat. Denk er goed over na, oké?"
Ik geef haar een knuffel. Mijn gezicht raakt verstrikt in haar korte grijze krullen. Ze ruikt zoet, naar de koekjes die we net gebakken hebben. Het is een veilige geur.
Kan ik mezelf over het verleden heen zetten?
"Ik laat het je morgen weten. Mijn studie begint na de zomer en ik moet dingen op werk regelen als ik mee wil," zeg ik.
Anna laat me los. "Logisch, lief. Laten we dat afspreken."
Ik sta op van de bank en gaap. "Bedankt voor de koekjes, in elk geval. En het praten, al doe ik het niet graag."
Anna wenkt richting de trap. "Geen probleem. En nu pyjama aan en naar bed, Finnepin."
Het koosnaampje brengt een prettig gevoel met zich mee. Misschien, heel misschien, ga ik met haar mee naar Wouddorp.
***
Dat was het weer. Het tweede hoofdstuk. Finn heeft een fijne vriend, maar niet alles loopt volgens plan. Het is lastig voor Finn om zichzelf volledig over te geven aan Thomas. Verbinden is eng, omdat je veel kan verliezen. Dat weet Finn als geen ander.
Gelukkig heeft hij oma Anna.
Vraag: wie heb jij die altijd voor jou klaarstaat?
Doel van dit boek: elke week een hoofdstuk🤞🏻 Wish me luck. Dit verhaal voelt goed.