Dân Chủ Xã Hội Chủ Nghĩa

* Trên lĩnh vực kinh tế

- Nền dân chủ XHCN dựa trên chế độ công hữu về TLSX chủ yếu của toàn xã hội, đáp ứng sự phát triển ngày càng cao của LLSX trên cơ sở khoa học và công nghệ hiện đại nhằm thoả mãn ngày càng cao nhu cầu vật chất và tinh thần của toàn thể nhân dân lao động.

- Dân chủ XHCN có cơ sở kinh tế là QHSX XHCN, đảm bảo sự thống nhất những lợi ích căn bản giữa các giai tầng, giữa cá nhân và xã hội. Dân chủ trong lĩnh vực kinh tế có ý nghĩa cơ bản.

* Trên lĩnh vực tư tưởng - văn hoá: Nền dân chủ XHCN lấy hệ tư tưởng của chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng chủ đạo đối với mọi hình thái ý thức xã hội khác nhau trong xã hội mới. Đồng thời, dân chủ XHCN kế thừa, phát huy những tinh hoa văn hoá truyền thống của các dân tộc, tiếp thu những giá trị văn hoá mà toàn nhân loại đã tạo ra ở tất cả các quốc gia, dân tộc.

c. Tính tất yếu của việc xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa

- Thực hiện dân chủ đầy đủ, rộng rãi trở thành một yêu cầu khách quan của sự nghiệp xây dựng CNXH.

- Việc xây dựng thành công nền dân chủ XHCN đảm bảo cho sự thành công của CNXH. Vì xây dựng nền dân chủ XHCN là quy luật của sự hình thành và tự hoàn thiện của hệ thống chuyên chính vô sản, hệ thống chính trị XHCN. Đây là điều kiện, tiền đề thực hiện quyền lực, quyền làm chủ của nhân dân.

- Xây dựng thành công nền dân chủ XHCN vừa là mục tiêu, vừa là động lực của công cuộc xây dựng CNXH.

2. Xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa

a. Khái niệm nhà nước xã hội chủ nghĩa

Nhà nước XHCN là một tổ chức mà thông qua đó, Đảng của GCCN thực hiện vai trò lãnh đạo của mình đối với toàn xã hội; là một tổ chức chính trị thuộc kiến trúc thượng tầng dựa trên cơ sở kinh tế của CNXH; đó là một nhà nước kiểu mới thay thế nhà nước tư sản nhờ kết quả của cuộc cách mạng XHCN; là hình thức chuyên chính vô sản được thực hiện trong TKQĐ lên CNXH.

b. Đặc trưng và chức năng, nhiệm vụ của nhà nước xã hội chủ nghĩa

* Đặc trưng

- Nhà nước XHCN là công cụ cơ bản để thực hiện quyền lực của nhân dân lao động đặt dưới sự lãnh đạo của đảng cộng sản.

- Nhà nước XHCN bảo vệ cho lợi ích của tất cả những người lao động tức là tuyệt đại đa số nhân dân trong đó có GCCN.

- Nhà nước XHCN nằm trong nền dân chủ XHCN.

- Nhà nước XHCN là một kiểu nhà nước đặc biệt, "nhà nước không còn nguyên nghĩa", là "nữa nhà nước". Sau khi những cơ sở kinh tế - xã hội cho sự tồn tại của nhà nước mất đi thì nhà nước cũng không còn, nhà nước "tự tiêu vong". Đây cũng là một đặc trưng nổi bật của nhà nước vô sản.

* Chức năng

- Khái niệm "chức năng của nhà nước":

Là những mặt hoạt động chủ yếu của NN, nhằm thực hiện những nhiệm vụ đặt ra của NN, thể hiện vai trò và bản chất của NN