thuốc mê & thuốc tê

Để tránh hiện tượng này, chúng ta cho thuốc mê từ từ, nếu có tai biến xảy ra lập tức tiêm ngay Adrenaline 1 phần ngàn vào tĩnh mạch với liều:

- Trâu, bò, ngựa: 2-3ml.

- Heo, chó: 0.3-1ml.

4. Sốc (Shock):

Con vật bình thường, nếu có một tác nhân kích thích vào trung khu co giãn mạch máu, mạch máu sẽ co lại và làm huyết áp tăng, kích thích vào trung khu phó giao cảm làm tim đập chậm lại do đó huyết áp lại hạ xuống. Nên huyết áp chỉ thay đổi nhất thời, rồi trở lại bình thường.

Trong giai đoạn con vật ngủ bởi thuốc mê, trung khu giãn mạch máu bị ức chế, còn trung khu phó giao cảm chưa bị ức chế, nếu có kích thích mạnh nào đó sẽ làm tim ngừng đập hoặc đập chậm lại, trong lúc mạch máu không co, huyết áp xuống nhanh, đồng thời tủy sống chưa bị ức chế nên con vật giãy giụa, gọi là hiện tượng sốc trong phẩu thuật. Tiêm Adrenaline 1 phần ngàn vào cơ tim hoặc tim tĩnh mạch hay lập tức truyền máu cho con vật.

5. Hạ thân nhiệt: gây mê thường kèm theo hạ thân nhiệt.

IV. MỘT SỐ LOẠI THUỐC MÊ:

1. Thuốc mê dễ bay hơi (volatile and gaseous anesthetics):

1.1. ETER:

- Tính chất:

+ Chất lỏng dể bay hơi, không màu, mùi riêng biệt, vị hơi ngọt nóng sôi ở 350c. Hơi eter không cháy mà làm thành hỗn hợp nổ với không khí. Hòa tan trong nước, trong dầu.

+ Để eter ngoài không khí và ánh sáng bị oxy hóa chậm tạo thành Peroxid ethyl rất độc gây kích ứng da. Do đó phải đựng trong lọ màu, đậy nút kỹ.

- Tác dụng:

+ Là thuốc gây mê thông dụng, cách dùng đơn giản và an toàn, nhưng gây mê sâu chậm (thường 10-20 phút sau khi cho thuốc).

+ Ngoài ra còn có tác dụng phụ là kích ứng đường hô hấp, làm co giật yết hầu và thanh quản, làm tiết nhiều chất nhờn ở khí quản.

- Cơ chế tác dụng:

+ Nồng độ của hơi eter càng cao, máu hấp thu càng nhiều, do đó thuốc đi vào đại não, hành tủy, tỷ sống càng tăng. Thuốc gắn vào lipoid của tế bào bằng cơ chế vật lí (hòa tan, hấp phụ) và có thể phản hồi nhã ra dễ dàng. Tế bào thần kinh bị tê liệt tạm thời. Nồng độ tối thiểu của eter trong bầu không khí gây mê là 0.1-0.13% trọng lượng của khối khí mà gia súc hít vào.

+ Eter tác dụng tuần tự: võ não, các trung khu dưới não. Tác dụng ít hơn ở tủy sống và ít nhất ở hành tỷ. Trình tự tê liệt cũng xảy ra như trên. Khi hành tủy đã bị tê liệt thì chỉ trong khoảnh khắc, động vật sẽ chết.

+ Với các dây thần kinh, trước hết làm tê liệt cảm giác đau, sau đó là thần kinh cảm giác khác và cuối cùng là thần kinh vận động.

- Cách dùng:

+ Ngửi gây mê: Thường dùng gây mê cho heo và động vật phòng thí nghiệm. Không dùng gây mê cho đại gia súc và tiểu gia súc có sừng. Đặc biệt không dùng cho mèo.

+ Dùng ngoài: bôi gây tê.

+ Uống: Sát trùng ruột, làm dịu đau bụng, kích thích tiêu hóa, chống lên men trong bệnh đầy bụng không tiêu, chướng hơi dạ cỏ