Malayah

49. Mga Tikbalang

At ang trahedyang idudulot ng bakunawa sa bawat nilalang na nabubuhay.

--

Sa paglabas sa portal ay sinalubong sina Malayah ng kadiliman.

"Anong—" Tuluyan na sana siyang matataranta nang may humawak sa kanyang kamay. Akmang aatakihin niya ito nang ito'y magsalita.

"Ako ito, Malayah." Saad ni Lakan.

Nanginginig na hinigpitan ng dalaga ang pagkakahawak sa kamay nito. "N-Nasaan tayo?"

"Sa tingin ko ay sa bunganga ng bulkan. Mabato ang ibaba at hindi maaaninag ang liwanag ng mga ilaw sa kabahayan. Lalong dumilim dahil sa maulap na langit."

Huminga nang malalim si Malayah upang pakalmahin ang sarili. Ipinikit niya ang mga mata upang iwaksi ang katotohanang nababalot siya ng kadiliman.

Napakunot ang kanyang noo noong bitawan ni Lakan ang kanyang kamay. Ngunit patuloy niya na lamang ipinikit ang kanyang mga mata.

Takot si Malayah sa purong kadiliman. Noong siya'y bata pa, sa tuwing nawawalan ng kuryente sa gabi, hangga't hindi pa nasisindihan ang mga lampara, ay sinasabi ng kanyang ama na ipikit niya lamang ang kanyang mga mata at magbilang hanggang sampu.

Isa. Dalawa. Tatlo. Apat. Lima. Anim. Pito. Walo. Siyam.

Sa paraang iyon ay magkakaroon ng isang ilusyon sa kanyang isipan. Na ang kadilimang nakikita ay dulot lamang ng hindi mulat na mga mata. At sa sandaling kanya na itong idilat, makikita na niya ang liwanag.

Sampu.

Nang imulat niyang muli ang mga mata ay naaninag niya ang mukha ni Lakan dahil sa liwanag ng lamparang hawak-hawak na nito.

Sa tabi ng binata ay naroon na rin sina Sagani at Aran, kapwang may pagtatakang nakatingin sa dalaga. Kinuha ni Malayah ang lampara mula kay Lakan.

Itinaas niya ito upang matanglawan ang paligid. At doon ay naaninag nila ang tila mataas na pader na nakapalibot sa pabilog na espasyong kanilang kinaroroonan. Ang bunganga ng bulkan.

Nilingon niya ang mga kasama. "Paano tayo makakaalis dito?"

Masyadong mataas ang pader na nakapalibot sa bunganga ng bulkan. Hindi naman ito maaaring akyatin at wala rin silang lubid na magagamit upang makaalis.

"Kung huwag nalang kaya tayong umalis?" Saad ni Lakan at kinuha sa bulsa ang isang sisidlang tela. Inilahad niya ito kay Malayah at nakangiti'y kanyang tinuran, "Dumiretso na tayo sa Hiwaga."

Nakangiting tinanggap ni Malayah ang sisidlan. Ilang sandali ay kanya lamang itong tinitigan. Tila hindi makapaniwalang nasa kanyang kamay na ang mga hiyas. Na sa wakas ay makakarating na siya sa Hiwaga at maiuuwi na ang ama.

Mula sa mga ulap ay lumitaw nang muli ang buwan sa langit. Iniangat ni Malayah ang sisidlan at itinapat sa buwan upang masilayan ang makukulay na kinang ng mga hiyas.

Ngunit hindi lamang ang kinang ng mga ito ang kanyang nakita.

Sa itaas ng bunganga ng bulkan ay mayroong mga anino ng ilang mga nilalang ang unti-unting lumitaw. Ngunit sa patuloy na paglapit nito sa banging kanilang kinaroroonan ay kanilang nasilayan ang mga ulo nitong kagaya ng sa mga kabayo at ang mga katawang tila mga tao.

Kalahating tao, kalahating kabayo.

Dahan-dahang ibinaba ni Malayah ang hawak na sisidlan upang makita nang mabuti ang mga bagong dating.

"...Ang mga hiyas ay sagrado. Maraming mga nilalang ang nais makapunta o makauwi sa kabilang mundo. Lahat ay gagawin upang mapasakamay ang mga hiyas. Hindi lamang tayo ang naghahanap dito."

Kaagad na napaatras si Malayah at mahigpit na hinagkan ang sisidlan ng mga hiyas sa kanyang mga palad. Sapagkat tila batid niya ang pakay ng mga nilalang na naririto.

Nais ng mga tikbalang na kuhanin sa kanila ang mga hiyas.

--

Higit dalawang buwan na ang nakakalipas nang dakipin ng hindi kilalang nilalang ang anak ni Magwen. Maski ang kanyang apo ay lumisan din nang malaman ang nagyari sa ama.

Sa loob ng panahong iyon ay mag-isa lamang si Magwen sa kanilang tahanan. Bawat araw ay pinupuno ang kanyang puso ng lumbay at pag-aalala para sa anak na si Apulatu habang poot naman ang nararamdaman sa biglaang paglisan ng apo na si Malayah.

Isang araw ay napagdesisyunan niyang hanapin ang mag-ama. Nagtungo siya sa bayan at pinuntahan ang isang manghuhula sa likod ng simbahan. Doo'y hiningi niya ang tulong nito upang malaman ang kinaroroonan nina Apulatu at Malayah.

Walang lumitaw sa bolang kristal nang itanong dito ang kinaroroonan ng anak ni Magwen. Bagkus ay muling lumitaw lamang ang eksena sa pagitan ni Apulatu at ng isang estrangherong nakasalakot bago pa man ito madukot. May pagtataka itong tinitigan ng manghuhula sapagkat tila pamilyar ito sa kanya.

Sumunod naman ay lumitaw ang kinaroroonan ni Malayah. Kasama ang tatlong mga estranghero ay umaakyat ito sa katawan ng bulkang Mayon.

"Mahabaging Bathala!" Bulalas ni Magwen. "Anong ginagawa niya riyan?"

Inilapit ng manghuhula ang kanyang mukha sa bolang kristal upang makita nang mas malinaw ang imahe. "Ah! Kilala ko ang dalagang iyan."

Napalingon si Magwen sa manghuhula.

Tumango ito sa kanya. "Kung hindi pa gasgas ang aking memorya, nagtungo siya rito noon upang alamin ang kinaroroonan ng kanyang ama—" Nanlaki ang mga mata ng manghuhula nang mapagtanto kung bakit pamilyar ang unang imaheng ipinakita ng kristal. "Tama! Hinahanap niya rin ang pinapahanap mo sa akin."

Napatitig si Magwen sa imahe ng kanyang apo sa bolang kristal. "Hinahanap niya ang kanyang ama kung kaya't siya'y lumisan?" Mahina niyang sambit sa sarili. Lumapit siya sa bolang kristal at madiin itong hinawakan. "Anong kahibangan ang ginagawa mo, Malayah!?" Hiyaw niya sa kristal na tila ba inaakalang maririnig ito ng dalaga.

Hinablot ng manghuhula mula sa pagkakahawak ni Magwen ang kanyang bolang kristal. "Ingat naman, mahal kaya ito."

"Anong ginagawa roon ni Malayah?"

Napaisip ang manghuhula. "Sa pagkakaalam ko ay hinahanap ang mga hiyas. Alam mo ba kung ano ang mga ito? Halika't ikukuwento ko sa—"

Hindi na naituloy ng manghuhula ang kanyang sinasabi at napanguso nang walang paalam na lumisan ang matanda. Napairap na lamang siya at napabulong, "Bakit ba ayaw na ayaw nila ang mga kuwento ko?"

Patuloy ang paglalakad ni Magwen. Batid niya kung ano ang mga hiyas. Ito'y portal patungo sa kabilang mundo.

Napahinto si Magwen nang may mapagtanto.

Hindi talaga si Apulatu ang pakay ng nilalang na dumukot dito. Ang nais nito'y papuntahin si Malayah sa kabilang mundo upang maihanay muli ang guhit ng tadhana sa sinaunang tagnang nakatakda nang mangyari.

Napayukom ang mga kamao ni Magwen. Alam niyang hindi nanaisin ni Apulatu na matupad ang tagnang nakaguhit sa palad ni Malayah. At kung hindi ito nais ng kanyang anak, hindi rin hahayaan ni Magwen na mangyari ito.

Nagtungo siya sa kuta ng mga nilalang na tiyak niyang makakatulong sa kanya. Ang mga tikbalang.

"Hindi ba't hinahanap ninyo ang mga hiyas?"

Nagkatinginan ang mga nilalang.

"Alam ko kung nasaan ang mga ito."

Pinagmasdan ni Magwen ang paglisan ng mga tikbalang matapos niyang sabihin ang kinaroroonan ng kanyang apo at ng mga kasama nito.

Napahinga siya nang malalim at napatango sa sarili. "Tama ang aking ginawa. Hindi dapat makarating ng Hiwaga si Malayah."

***