Câu 16
Đánh giá quá trình thực hiện đường lối chính trị của Đảng trước đổi mới?
Hệ thống chính trị VN hiện nay gồm những yếu tố nào ?
a) Hoàn cảnh lịch sử
- Thuận lợi:
CM 8/1945 thành công, cả nước hòa bình, độc lập, thống nhất dưới sự lãnh
đạo của Đảng, có nền chuyên chính vô sản đã được thử thách, có khối liên minh
công nông vững chắc làm nền tảng cho Mặt trận dân tộc thống nhất và chính
quyền cách mạng của nhân dân.
Hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa đã và đang lớn mạnh không ngừng; phong
trào đôc lập dân tộc và phong trào cách mạng của giai cấp công nhân đang trên
đà phát triển mãnh liệt… Trên thế giới đang diễn ra cuộc cách mạng mới về
khoa học – kỹ thuật. Quan hệ về kinh tế và khoa học, kỹ thuật giữa các nước
ngày càng mở rộng.
- Khó khăn:
Chỉ vài năm sau: “đất nước ta rơi vào tình thế vừa có hòa bình vừa phải
đương đầu với một kiểu chiến tranh phá hoại nhiều mặt của các thế lực bành
trướng bá quyền, đồng thời phải sẵn sàng đối phó với tình huống địch có thể
gây chiến tranh quy mô lớn”.
b, Nội dung chủ trương xây dựng hệ thống chính trị:
• Quan niệm về hệ thống chuyên chính vô sản: “Xây dựng chế độ làm chủ tập
thể XHCN; tức là xây dựng một hệ thống h oàn chỉnh các quan hệ xã hội ngày
càng đầy đủ của nhân dân lao động trên tất cả các mặt: chính trị, kinh tế, văn
hoá, làm chủ xã hội, làm chủ thiên nhiên, làm chủ bản thân”.
• Nội dung của chủ trương chuyên chính vô sản :
- Xây dựng quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động.
- Xác định Nhà nước trong chế độ làm chủ tập thể là Nhà nước chuyên chính
vô sản, một tổ chức thực hiện quyền làm chủ tập thể của giai cấp công nhân và
nhân dân lao động.
- Xác định Đảng là người lãnh đạo toàn bộ hoạt động xã hội trong điều kiện
chuyên chính vô sản.
- Xác định nhiệm vụ chung của các đoàn thể là bảo đảm cho quần chúng tham
gia và kiểm tra công việc của Nhà nước, đồng thời là trường học về cnxh.
- Xây dựng và phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động theo cơ
chế Đảng lãnh đạo, nhân dân làm chủ, nhà nước quản lý.
c, Đánh giá:
- Điểm thành công:
Trong giai đoạn này, Đảng đã coi làm chủ tập thể xã hội chủ nghĩa là bản chất
của hệ thống chính trị, đã xây dựng mối quan hệ Đảng lãnh đạo, nhân dân làm
chủ, Nhà nước quản lý thành cơ chế chung trong hoạt động của hệ thống chính
trị ở tất cả các cấp, các địa phương.
phamvanthuyo5k3@gmail.com
- 30 -Đã khắc phục được khá nhiều cách hiểu, cách làm chuyên chính cực tả, cực
đoan đã từng diễn ra trong những năm trước đây.
- Điểm hạn chế:
Mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân ở từng cấp, từng đơn vị chưa
được xác định thật rõ; mỗi bộ phận, mỗi tổ chức trong hệ thống chuyên chính vô
sản chưa làm tốt chức năng của mình. Chế độ trách nhiệm không nghiêm, pháp
chế xã hội chủ nghĩa còn nhiều thiếu sót.
- Nguyên nhân chủ quan:
+ Duy trì quá lâu cơ chế tập trung quan liêu bao cấp.
+ Hệ thống CCVS có biểu hiện bảo thủ, trì trệ, ch ậm đổi mới so với những đột
phá của cơ chế kinh tế.
+ Bệnh chủ quan, duy ý chí; tư tưởng tiểu tư sản vừa tả khuynh, vừa hữu khuynh
trong vai trò lãnh đạo của Đảng.
d) Hệ thống chính trị nước ta hiện nay
- Đảng cộng sản Việt Nam.
- Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
- Mặt trận Tổ quốc và 5 đoàn thể chính trị -xã hội: Tổng Liên đoàn lao động Việt
Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam,
Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Hội nông dân Việt Nam, và các mối quan hệ giữa các
thành tố trong hệ thống.
