Ako Si Miguel

UNA: PAON SA BITIK

Maayong pagkabudak sa iyang ulo niya ngadto sa salog nga nakapabuyong niyag kadali. Wala siya nakabakod dayon tungod sa naangkong sakit sa iyang bagol-bagol ug sa luyong bahin sa iyang ulo nga dali-dali niyang gihikap sa kahadlok nga basig adunay dugo nga nag-awas-awas. Ayha ra niya nabantayan ang usa ka tiil sa tungod sa iyang panagway. Naka-sandalyas.

Paghangad niya nakita niya ang usa ka tawo nga nagyam-yam bitbit ang usa ka hait nga espada nga iyang gikuptan sa iyang duha ka kamot atubangan sa iyang panagway ug sa iyang simod nga nagkibot-kibot sa litanya nga dili niya matino kon unsa o mahitungod sa asa.

"San Miguel?"

Nakabisite sa bulok yellow, pula, ug green ang maong tawo sama sa costume ni San Miguel nga naka-dispkay sa Katedral. Gikan sa ulo padulong sa lapa-lapa, tanan mga pamilyar nga mga suot sa santo sa simbahan. Hapit na siya nagtuo nga gisundo na siya ni Miguel ngadto sa gingharian kon asa man gani na dapit. Sa iyang hunahuna nganong si San Miguel man sad ang mokuha niya? Wala nakatingog ang tawo tungod sa kahibulong sa tanang panghitabo. Didto na siya nabantayan sa maong tawo nga mitan-aw kaniya mata sa mata.

Sa walay pagpanumbaling gisipa niya kini sa dagway nga nakapalagpot sa tawo sa salog ngadto sa pikas bahin sa balay. Nagsugod nag siyaok ang tawo, sa kasaskit ug sa kahadlok.

"Maayo kay nakaabot naka."

"Kinsa man ka! Asa ko! Kinsa ka!" histerikal, kamulog gaatras siya samtang hinay-hinayng nagpadulong ang naka-costume nga San Miguel ngadto sa iyang direksyon.

"Maayo kay nakaabot naka. Wala ka kabalo kon ngano naa ka diri?" Gidul-it niya ang iyang dagway ngadto sa nahadlok nga reaksyon sa tawo. "Tampalasan!" Ug kalit nga gipaagi sa atubangan sa dagway sa tawo nga nagkamang ang iyang gidalang hait nga espada. Wala ra niya kini naigo gawas sa pipila ka mga buhok nga naputol ug nagkatag ngadto sa abogong salog. "Hilom!"

Nakita nalang sa tawo nga gapangurog na siya. Iyang gikuptan ang iyang baba aron malikyann nga maangol sa gibitbit nga hinagiban niining Santos nga nagpakita karon sa iyang atubangan. Ang pagbati sa segurdidad ug kasiguradohan nga makita niya sa imahen ni San Miguel sa kada simba niya sa Katedral, dali nang nailisan sa kahadlok ug kalisang tugnod sa bag-ong imahen sa susamang costume sa lalaki nga nagpakita karon kaniya. Naghagolhol na lang kini sa kilig sama sa usa ka bata nga gisapot.

"Perp ayaw kabalaka, dugay na kaayo ka gipaabot namo ug para sa imong pagpanon ngadto sa gingharian sa akong amahan....Sshhh... Ayaw na kahadlok, ni-a na ko aron mobugto sa imong kalisod diris yuta." hinay-hinay kini niyang gihapuhap sa ulo, pero... "Ug hapit na sad nako bugtoon kanang imong pagkabayot, nga hugaw sa panan-aw sa akong amahan, nga maoy rason nga masangit gyod ka pag-abot sa langit"

Sa way pagduha-duha gibira niya ang buhok niini ug gikaladkad sa pikas kuwarto. Walay nabuhat ang tawo kon dili ang pagpaningkamot nga makawala sa pagkakupot sa tawo, nga bihag kaniya karong panahon. Nagkisi-kisi siya. Nakakupot siya sa tiil sa lamesa nga nakapaundang sa lalaki nga madala ang maong tawo sa pikas lawak.

"Ayay. Piste." Gibuy-an niya ang pagkupot sa buhok niini para mabuy-an niya ang pagkupot sa tiil sa lamesa. Laing pagsipa na unta ang iyang madawatan sa lalaki pero naunhang niya kinig sipa sa tunga-tunga sa iyang paa diin mangunay na unta siya. Misigait kini sa kasakit. Mao na kininang iyang oportunidad.

Paspas siyang nakambak gawas sa pertahan sa balay. Nagtakiang, pero wala kini giisip niya. Ang iyang gusto ang makahawa niining maong lawak. Daghang mga pangutana ang nag-alirong sa iyang hunahuna pero morag iyang gitagoan sa kini sa usa sa mga drawer sa iyang panimuot.

"Hoy! Balik diri!"

Wala niya gipanumbaling ang pagsita kaniya. Nagpadayon lang isyag dagan padulong sa pertahan diin siya misulod. Apan...

"Letse. Dili maabri" Kamulo kinig liso sa door knob, nga sa kakaraan miingot na ug dili mabira. Nataranta na siya huamn gidagan na siya sa lalaki nga milayat og sipa kaniya.

Nakalikay kini sa iyang sipa nga sa kakusog milusot sa kahoy nga pertahan. Gisulayg niyag abot kini pero mao say pag-abri sa pertahan nga miresulta sa iyang pag-ikyas sa maong balay. Dali siyang migawas naghangos, nagdagan.

"Yawa! Asa man ka moadto! Wala na kay ikyas!" Naningkamot nga matangtang niya ang iyang tiil nga milusot sa kahoyng dingding.

"Wala nay oras." ingon niya sa kaugalingon. "Dagan na!" Way segundo nga gikalas, dali siyang milayat sa gitindogan, kita ang lalaki nga nagsuot og San Miguel nga naglisod og bira sa naipit nga tiil. Karong panahon, ayha pa miagi sa iyang ugat ang kaisog nga ganina ra niyang gipaabot nga moabot. Imbis sundon ang giingon sa iyang panumdoman. Wala kini mibarog.

"Ali diri, buanga ka! Bantay lang gyod ka ba kon maabtan tika." padayon niyang pagsiyagit, makita sa iyang dagway ang kasegurado nga iya gihapon kining higayon bahalag nagkanlasiod na siyag recover sa iyang baroganan: siya ang misibot, siya ang mokaon. Pero lahi ang midagan sa hunahuna niya.

"Buang ka." ingon niya sa kaugalingon. Iyang gitan-aw ang iyang palibot kon unsay butang nga iyang mapahimuslan. "Ako nasad." Nakakita siya hait nga bato nga migimaw gikan sa yuta. Iya kining gisulayg tangtang. "Kini kay hait"

Human niyang giibot. Iya kining gibitbit ug nagpadulong sa gikaipitan niining San Miguel nga buot mohunos sa iyang kinabuhi. Para sa asa, wala siya nasayod.

"Unsa mana imong gibitbit. Duol ron kay na. Kumpyansa ka gyod." hapit na niya maibot ang iyang mga tiil. Iyang gisiko ang pipila ka mga kahoy nga sagabal sa pagtangtang niya niini.

Hinay-hinayng siyang midagan, bitbit ang bato sa tuong bahin sa iyang kamot. Ang iyang mga mata mitutok ngadto sa panagway sa lalaki nga samtang iya kining gikahadlokan nakabati sad siyag kahimuot nga makabalos na siya human sa pagpanghadlok nga iyang gidangtan sa iyang mga kamot. Inanay nga nanukad ug nanghunat siya sa iyang gibibt, andam na nga molanding ngadto sa panagway sa gahatag og kahadlok ug kasamok niining gutloa sa iyang kinabuhi. Gapangurog na iyang mga kamot. Gisiguro niya pinaagi sa pagbana-bana sa iyang kamot nga nag-atubang ang hait nga bahin sa dagway.

"Yawa kaaaa!!!"

Natingala siya nga wala nakaabot sa iyang target ang bato nga iyang gidala. Nakabati siyag kabugnaw nga mikamang gikan sa iyang dughan ngadto sa tibuok bahin sa iyang lawas. Ang iyang bato, ang hait nga bato nga buot niyang ipalanding ngadto sa iyang gikahadlokan wala nakatabok sa iyang katuyoan ug anaa na lang niyang nakita sa iyang tiil, adunay dugo nga nakampat sa mga gansang-gansang ug hait-hait nga lansay sa bato. Adunay puthaw nga migawas sa iyang dughan. Iya nalang nakita ang iyang kaugalingon nga miluhod samtang nakahaw-as nas pagkaipit ang iyang target nga ganina lang nagkumamo nga matangtang ang iyang tiil. Adunay mihuslo sa puthaw (nga taod-taod niyang nabantayan nga usa ka bangkaw, sama sa bnangkaw nga bulok silver nga gibitbit sa Sab MIgeul ganina. Ang miosinod mao ang mga yamyam nga naggikan sa iyang luyo. Nagpadulon na sa iyang giludhan ang san miguel.

"Amahan namo. Dawata kini among halad kanimo ug sa inyong halandong magbalantay San Miguel Arkanghel. Nga niining bisperas sa iyang pagbisita namo sa yuta malipayon namo siyang sugaton niining dugo nga gumikan sa inyong pulong ug binuhat gikan sa iynyong kaugalingong maayong pagbuot.

Dungan ta:" Miapil na sa yamyam ang nagpadulong nga lalaki nga nagtakiang.

"San Miguel Arkanghel. Dalaygon ka. Panalipdi kami hulabi na sa panahon sa katalagman. Pananalangini mo kami na malayo kami sa kasamok. San Miguel Arkanghel, umari ka. Nagpaabot kaming mga anak sa imong pag-abot."

Adunay misipa sa tawo nga nagluhod, gagikan sa likod. Wala na isyay kusog nga mopalag. Taod-taod, gihansakan kinig balik sa bangkaw diin asa kini milusot og una.

Kalit nga miluhod ang makakostume nag san Miguel ug iyang gihikap ang suwang sa nakahapa.

"Maayong pag-abot sa pikas tabok." Iyang gipatungod niya ang iyag igtutudlo sa walang mata. "Puyde na ka mamahuway hangtod sa hangtod."

Milanog ang makusog nga siyaok ug siyagit nga mipakaratil sa itom nga mga langgam nga naniid sa gikan sa ilang tagsa-tagsa ka mga salag.