Tổng quan:
Áp-xe gan là tình trạng nhiễm trùng gây ra ổ mủ bên trong gan do ký sinh trùng amib (đọc là a-míp). Bệnh này thường là hậu quả của chứng viêm đại tràng mạn tính do amib. Ở những nước mà việc tuân thủ chế độ vệ sinh an toàn thực phẩm còn yếu kém (trong đó có nước ta) thì áp-xe gan là một bệnh lý thường thấy.
Amib gây ra các vết loét tại ruột già rồi xâm nhập vào mạch máu đến gan, amib đồn trú tại đây và phát triển thành phá hủy tế bào gan tạo ra một ổ mủ vô trùng (chỉ gồm các tế bào gan hoại tử & bạch cầu & các tế bào khác). Có thể có nhiều ổ mủ, ăn dò liên thông với nhau hoặc hòa lẫn vào nhau tạo thành một ổ mủ lớn.
Áp-xe gan cũng có thể do nguyên nhân vi trùng. Khi ấy, áp-xe gan biểu hiện rầm rộ hơn và nguy hiểm hơn.
Trở về đầu trang
Biểu hiện nhận biết áp-xe gan:
Với tình trạng như vậy, áp-xe gan gây ra các triệu chứng như:
Tức nặng bụng, thường phần hạ sườn bên phải do gan bị to ra
Đau dữ dội, khu trú vùng hạ sườn phải, có khi đau cả vùng bụng, rất khó chịu khi sờ chạm vào
Sốt cao ở một giai đoạn nào đó rồi có thể sốt nhẹ hơn nhưng kéo dài
Có thể có khó thở do gan bị phồng to chèn ép vào cơ hoành
Nếu Bạn có các triệu chứng nêu trên & trước đó đã được chẩn đoán là bị viêm đại tràng mạn tính do amib thì rất có thể Bạn đã bị áp-xe gan. Bạn nên nhập viện & BS sẽ thăm khám, chẩn đoán & điều trị cho Bạn.
Ngoài áp-xe gan do amib, vi trùng cũng gây ra tình trạng bệnh lý này. Các biểu hiện lâm sàng tương tự với áp-xe gan do amib nhưng các xét nghiệm sinh hóa có phần khác biệt. BS là người sẽ chẩn đoán Bạn bị áp-xe gan do amib hay vi trùng.
Những xét nghiệm lâm sàng nào cần thực hiện để chẩn đoán xác định áp-xe gan?
Sau khi thăm khám vùng bụng của Bạn, BS có thể phát hiện ra tình trạng gan bị sưng to kèm theo các biểu hiện như đã nêu trên. Những xét nghiệm thường quy cần được tiến hành như chụp X-quang vùng bụng, xét nghiệm sinh hoá máu & nước tiểu. Nếu nghi ngờ là áp-xe gan, BS sẽ cho tiến hành các xét nghiệm chuyên biệt hơn như siêu âm gan & vùng bụng, xét nghiệm chức năng gan, xét nghiệm phân, xét nghiệm huyết thanh chẩn đoán tìm kháng thể chống amib. Cuối cùng là chọc dò thử vào ổ mủ bằng một cây kim lớn, rút ra một lượng dịch nhằm mục đích đem đi xét nghiệm dưới kính hiển vi điện tử đồng thời lượng dịch được rút ra có tác dụng làm giảm bớt áp lực của ổ mủ sinh ra bên trong gan (giúp Bạn bớt đau hơn). Nếu kết quả soi cho thấy nguyên nhân gây ra áp-xe gan là vi trùng, luôn tiện vi trùng này được cấy và làm kháng sinh đồ để tìm ra kháng sinh đặc hiệu rất giúp ích cho quá trình điều trị.
Trở về đầu trang
Vấn đề điều trị:
Về mặt nguy hiểm thì áp-xe gan do vi trùng nguy hiểm hơn nhiều so với áp-xe gan do amib. Nếu áp-xe gan không được điều khi kịp thời, ổ mủ bị vỡ ra và gây viêm nhiễm toàn bộ ổ bụng (viêm phúc mạc), hậu quả sau đó có thể là choáng (sốc), hôn mê và tử vong. Có khi ổ mủ vỡ ra và ăn thông lên phổi, chèn ép lên tim gây ra khó thở & bội nhiễm nặng nề hơn.
Khi được chẩn đoán sớm và kích thước ổ mủ không quá 10cm đường kính, bệnh có thể được điều trị hiệu quả bằng thuốc men mà không cần đến phẫu thuật. Tuy nhiên, có những trường hợp BS buộc lòng phải dùng đến phẫu thuật như ổ áp-xe lớn quá (trên 10 cm), có vỡ ra gây nhiễm trùng các cơ quan khác, điều trị nội khoa thất bại hoặc khi xuất hiện các biến chứng ở gan, tim, phổi.
