I- Nguon goc va ban chat nha nuoc
1. Nguon goc nha nuoc
- Nha nuoc la mot pham tru lich su. Nha nuoc khong dong
nghia voi xa hoi, khong phai xa hoi loai nguoi hinh thanh la da co
nha nuoc. Lich su xa hoi da co mot thoi ky chua co nha nuoc - thoi
ky xa hoi cong san nguyen thuy; chi den khi xa hoi phan chia
thanh giai cap nha nuoc moi ra doi.
- Che do tu huu ra doi, xa hoi phan chia thanh nhung giai
cap doi khang - chu no va no le. Mau thuan giua cac giai cap, cuoc
dau tranh giua giai cap do khong ngung dien ra va ngay cang
quyet liet khong the dieu hoa duoc. De bao ve loi ich cua minh,
giai cap chu no da lap ra mot bo may bao luc, tran ap. Bo may do
la nha nuoc.
- Nha nuoc dau tien trong lich su la nha nuoc chiem huu no
le, tiep do la nha nuoc phong kien, nha nuoc tu ban deu xuat hien
tu mau thuan doi khang giai cap von co cua moi xa hoi do. Nhu
vay, nha nuoc la san pham va bieu hien cua nhung mau thuan
giai cap khong the dieu hoa duoc. O dau co mau thuan giai cap
khong the dieu hoa thi o do nha nuoc xuat hien.
2. Ban chat nha nuoc
- Ban chat nha nuoc la nen chuyen chinh cua mot giai cap
nay doi voi giai cap khac va doi voi toan xa hoi. Nho co bo may nha
nuoc, giai cap thong tri chiem so it trong dan cu duy tri duoc su ap
buc, boc lot cua minh doi voi giai cap bi tri bao gio cung chiem so
dong. Ban chat do duoc the hien o chuc nang va dac trung cua nha
nuoc.
- Voi tinh cach la nen chuyen chinh cua mot giai cap doi voi
giai cap khac, nha nuoc cua giai cap boc lot khong the la ke "cong
bang" bao ve loi ich cho cac giai cap trong xa hoi.
- Theo ban chat do, nha nuoc, la mot bo phan quan trong
nhat cua kien truc thuong tang cua xa hoi co giai cap. Do do, "Nha
nuoc noi chung chi la su phan anh, duoi hinh thuc tap trung cua
nhung nhu cau kinh te cua giai cap thong tri trong san xuat".
(Mac -Ph.Angghen: Tuyen tap, t.VI, Nxb. Su that, HN, 1984,
tr.413).
II. Tinh tat yeu va dac diem cua nha nuoc xa hoi chu nghia
1. Tinh tat yeu
Su ton tai cua nha nuoc xa hoi chu nghia la mot tat yeu lich
su, bat nguon tu ban chat cua cuoc cach mang xa hoi chu nghia -
mot cuoc cach mang sau sac va triet de nhat trong lich su xa hoi.
Giai cap cong nhan va nhan dan lao dong can phai thiet lap
nha nuoc cua minh de:
- De bep su phan khang cua giai cap boc lot va cac luc luong
phan dong.
- Xay dung nen kinh te xa hoi chu nghia - tien de vat chat xa
hoi co tinh tat yeu bao dam cho nhan dan lao dong nam duoc
quyen luc xa hoi, lam cho nguoi lao dong tro thanh nguoi chu xa
hoi.
- Phat trien va khong ngung hoan thien nen dan chu xa hoi
chu nghia, phat huy tinh tich cuc sang tao cua nhan dan lao dong.
- Xay dung va cung co luc luong quoc phong de chong lai moi
am muu xam luoc cua bon de quoc va cac luc luong phan dong
quoc te ben ngoai.
- Mo rong giao luu quoc te, tiep can va van dung nhung gia
tri cua nen van minh nhan loai phuc vu cho su nghiep xay dung
chu nghia xa hoi va doi song hanh phuc cua nhan dan.
2. Nhung dac diem co ban cua nha nuoc xa hoi chu nghia
- Nha nuoc xa hoi chu nghia la nha nuoc cua dan, do dan va
vi dan, la mot to chuc thuc hien quyen lam chu cua nhan dan lao
dong do dang cong san lanh dao. Day la dac diem chu yeu nhat
cua nha nuoc xa hoi chu nghia.
- Nha nuoc xa hoi chu nghia vua la mot bo may chinh tri -
hanh chinh, mot co quan cuong che, vua la mot to chuc quan ly
kinh te - van hoa xa hoi cua nhan dan lao dong. Do la su ket hop
giua hai chuc nang tran ap va to chuc xay dung, trong do to chuc
xay dung la mat chu yeu.
- Su thong nhat giua tinh chat dan toc va tinh chat quoc te la
mot dac diem cua nha nuoc xa hoi chu nghia.
- Nha nuoc xa hoi chu nghia la to chuc, thong qua do dang
cua giai cap cong nhan thuc hien vai tro lanh dao cua minh doi voi
tien trinh phat trien cua xa hoi. Su lanh dao cua dang cong san
quyet dinh ban chat giai cap cong nhan cua bo may nha nuoc, la
dieu kien quyet dinh de bao dam thuc hien quyen lam chu tap the
cua nhan dan lao dong, bao dam la nha nuoc cua dan, do dan va vi
dan.
Nhung dac diem chu yeu da noi o tren cua nha nuoc xa hoi
chu nghia xac dinh ro la nha nuoc kieu moi trong lich su.
