1. Rủi ro trong thanh toán quốc tế
A,Khái niệm
Rủi ro trong thanh toán quốc tế là những rủi ro phát sinh trong quá trình thực hiện thanh toán quốc tế liên quan đến các giao dịch quốc tế, nguyên nhân phát sinh từ giữa các bên tham gia thanh toán quốc tế như : nhà xuất khẩu, nhập khẩu, các ngân hàng, các tổ chức cá nhân và các tác nhân trung gian... hoặc do những nhân tố khách quan khác gây nên như thiên tai, chiến tranh, chính trị.
B, Các loại rủi ro
1) Rủi ro tín dụng
a, Khái niệm
Rủi ro tín dụng trong thanh toán quốc tế: là rủi ro mất khả năng thanh toán của một trong các bên tham gia vào thanh toán đặc biệt trong phương thức tín dụng chứng từ
b, Phân loại
- Rủi ro tín dụng của nhà nhập khẩu
Khi nhà nhập khẩu trong hoạt động kinh doanh bị của mình bị vỡ nợ, phá sản, mất khả năng thanh toán sẽ gây rủi ro cho ngân hàng phát hành thư tín dụng (L/C). Khi Ngân hàng phát hành (L/C) thay mặt người nhập khẩu cam kết trả tiền cho bên xuất khẩu, trong trườn hợp các ngân hàng không yêu cầu kí quỹ 100%, mà ngược lại ngân hàng tài trợ cho vay đối với người nhập khẩu, gặp trường hợp mất khả năng thanh toán cảu người nhập khẩu, rủi ro trong thanh toán hàng nhập sẽ xảy ra, sẽ gây không ít khó khăn, tổn thất cho NH phát hành.
- Rủi ro tín dụng của nhà xuất khẩu
Rủi ro này thường xảy ra trong trường hợp Ngân hàng thực hiện chiết khấu chứng từ đối với hàng xuất khẩu, sự thiếu sót trong khâu kiểm tra chứng từ, gây tình trạng sai sót trong hồ sơ thanh toán bị từ chối thanh toán cho người xuất khẩu, song nếu người xuất khẩu không còn khả năng thanh toán sẽ gây hậu quả rủi ro cho ngân hàng chiết khấu
- Rủi ro tín dụng của ngân hàng phát hành
Nếu ngân hàng phát hành mất khả năng thanh toán vì một lý do nào đó, hoặc bị đống cửa, hoặc bị vỡ nợ phá sản... sẽ dẫn đến rủi ro cho ngân hàng chiết khấu và người xuất khẩu, điều này phụ thuộc vào mức độ tín nhiệm của ngân hàng phát hành. Tuy hạn hữu xảy ra trong lịch sử, song cũng đã có những Ngân hàng thương mại bị sụp đổ.
C, Nguyên nhân gây ra loại rủi ro tín dụng
- Trong nền kinh tế thị trường các doanh nghiệp cũng như các ngân hàng thương mại phải hoạt động trong môi trường cạnh tranh gay gắt, chịu sự chi phối lớn của các qui luật cung - cầu, qui luật cạnh tranh... nên phải thường xuyên đối mặt với rủi ro từ mọi phía. Có khi do giá cả thay đổi, do công nghệ lạc hậu, khả năng quản lý và điều hành yếu kém, khủng hoảng tài chính ... gây phản ứng dây chuyền khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn, thua lỗ trong kinh doanh, thậm chí thua lỗ, vỡ nợ, phá sản.
- Do thông tin ứng dụng không đầy đủ, nếu một bên không nắm vững tình hình tài chính, uy tín khả năng thanh toán của đối tác, không am hiểu, không kiểm tra được các thông số kỹ thuật và hiệu quả của dự án mà mình tài trợ thì rủi ro tín dụng là điều khó tránh khỏi. Đây chính là thông tin không cân xứng. Vì vậy lựa chọn khách hàng và ngân hàng nước ngoài có quan hệ tín dụng tốt là điều vô cùng quan trọng trong TTQT.
