A. Thế giới và Việt Nam cuối thế kỉ 19 đầu 20:
1. Thế giới:
- CNĐQ hình thành, gây chiến tranh xâm lược đặt ách thống trị lên các quốc gia nhược tiểu.
- Phong trào giải phóng dân tộc của các dân tộc thuộc địa phát triển mạnh mẽ lan rộng khắp các châu lục.
- CMT10 Nga thành công làm biến đổi sâu sắc tình hình thế giới, khẳng định tính đúng đắn sáng tạo của CN Mác-Lênin.
- Quốc tế cộng sản ra đời giúp đỡ rất lớn cho phong trào giải phóng dân tộc của các dân tộc thuộc địa.
2. Sự chuyển biến về KT-XH Việt Nam:
* Kinh tế: Thực dân Pháp thực hiện bóc lột nặng nề về kinh tế
- Thực hiện chính sách bóc độc quyền về kinh tế.
- Đặt ra hàng trăm thứ thuế hết sức nặng nề phi lí.
Nền kinh tế vốn đã nghèo nàn lậc hậu lại càng trở nên kiệt quệ, đời sống các giai tầng ngày càng điêu đứng, khó khăn.
* Chính trị: Thực dân Pháp thực hiện chuyên chế về mặt chính trị, chia để trị giữa miền xuôi và miền ngược, giữa các dân tộc, giữa các tôn giáo nhằm chia rẽ mối đoàn kết của dân tộc ta.
Đời sống chính trị hết sức căng thẳng ngột ngạt, mọi quyền tự do dân chủ đều bị tước đoạt, mọi cuộc đấu tranh yêu nước đều bị đàn áp dã man.
* Xã hội: Thực dân Pháp thực hiện kìm hãm và nô dịch về văn hóa- giáo dục: triệt để thực hiện chính sách ngu dân.
- Ngăn cản bưng bít các văn hóa tiến bộ từ bên ngoài vào Việt Nam.
- Khuyến khích phát triển văn hóa độc tài, văn hóa phản động, đồi trụy xuyên tạc văn hóa dân tộc, xuyên tạc truyền thống.
Chính sách cai trị của thực dân Pháp còn dẫn tới sự biến đổi sâu sắc về kết cấu giai cấp trong xã hội VN. Các giai cấp trong xã hội phong kiến vẫn tồn tại và bị phân hóa thành nhiều bộ phận. Bên cạnh đó là sự xuất hiện của các giai cấp mới: giai cấp vô sản và giai cấp tư sản.
Giai cấp công nhân:
- Ra đời trong các cuộc khai thác thuộc địa, phát triển mạnh mẽ trong cuộc khai thác lần 2.
- Có đặc điểm chung của giai cấp công nhân thế giới là: đại diện cho PTSX tiến bộ, sống tập trung, tổ chức kỉ luật cao, tinh thần cách mạng triệt để.
- Đặc điểm riêng là:
+ Chủ yếu xuất thân từ nông dân. Đây là điều kiện thuận lợi để cách mạng Việt Nam thực hiện liên minh công - nông - nhân tố quan trọng cho sự thắng lợi của cách mạng VN.
+ Công nhân VN ra đời trong điều kiện lịch sử mới nên nhanh chóng trưởng thành đảm nhiệm sứ mệnh lịch sử, là giai cấp duy nhất lãnh đạo cách mạng VN.
+ Sinh ra trong 1 dân tộc anh hùng nên công nhân VN sớm tham gia vào phong trào đấu tranh chung dân tộc, cũng như sớm có phong trào đấu tranh riêng.
Như vậy dưới chế độ cai trị của thực dân Pháp mâu thuẫn vốn có trong lòng xã hội phong kiến VN trước hết là nông dân với gia cập địa chủ phong kiến không hề mất đi. Bên cạnh đó xuất hiện thêm mâu thuẫn mới là toàn thể dân tộc VN với thực dân Pháp xâm lược.
